13000 illik mağara artefaktında mavi piqment aşkarlandı

Almaniyada 13 min illik daş əsər üzərində nadir mavi piqment izlərinin aşkar edilməsi qədim insanların düşündüyümüzdən daha geniş rəng palitrasına malik olduğunu göstərir. Bu mühüm kəşf, ibtidai icma həyatının rəng dünyası haqqında indiyə qədər mövcud olan təsəvvürləri dəyişdirir. Almaniyanın Mühlheim-Dietesheim ərazisində tapılan daşda parlaq mavi rəngi ilə tanınan mineral piqment azuritin zəif izləri aşkar edilib. Aarhus Universitetinin tədqiqatçılarının etdiyi bu tapıntı, Avropada mavi piqmentin istifadəsinə dair ən erkən dəlildir. Uzun illər mütəxəssislər, sağ qalan qədim sənət əsərlərinin əksəriyyəti yalnız qırmızı və qara rəngləri əks etdirdiyi üçün, ibtidai insanların əsasən bu rənglərdən istifadə etdiyinə inanırdılar.

Paleolit dövrü insanları rənglərdən necə istifadə edirdi?

Bu tapıntıya qədər mavi rəng, Paleolit dövrü sənətkarlarının məlum rəng palitrasında yox idi. Arxeoloqlar, mavi piqmentlərin ya çox nadir, ya da əldə edilməsi çətin olduğunu düşünürdülər. Tədqiqatın əsas müəllifi doktor İzzy Visher, “Biz Paleolit dövrü piqment istifadəsi haqqında bildiyimizi zənn edirdik” deyib. Lakin Mühlheim-Dietesheim daşında azuritin tapılması bu fərziyyəni alt-üst edir və qədim insanların düşündüyümüzdən daha geniş piqment çeşidinə malik ola biləcəyini göstərir. Zəngin, tünd mavi rəngi ilə tanınan azurit, əvvəllər Paleolit dövrü Avropasında sənədləşdirilməmişdi. Əvəzində, məlum mağara rəsmlərinin və artefaktların əksəriyyətində tapılması və işlənməsi daha asan olan qırmızı oxra və kömürdən istifadə edilib. “Antiquity” jurnalında dərc olunan tədqiqata əsasən, bu mineral piqmentin kəşfi qədim insanların rənglərə dair bizdən daha mürəkkəb bir anlayışa sahib olduğunu sübut edir. Bu, maraqlı bir sual ortaya çıxarır: Görəsən, mavi rəng arxeoloji qeydlərdə sağ qalmayan bədən boyası və ya parça boyanması kimi digər məqsədlər üçün də istifadə edilmiş ola bilərmi?

Artefakta Yeni Baxış

Mavi piqment izləri daşıyan daş əvvəlcə neft lampası hesab edilirdi. Lakin əlavə təhlillərdən sonra tədqiqatçılar indi onun piqmentlərin hazırlanması üçün qarışdırma səthi ola biləcəyini düşünürlər. Daş üzərində azuritin mövcudluğu onun mavi piqmentlər, bəlkə də bədən bəzəyi və ya digər mərasim məqsədləri üçün istifadə oluna biləcəyini göstərir. Mavi rəngin yalnız mağara divarlarını rəngləmək üçün deyil, həm də bədəni bəzəmək və ya hətta parçaları rəngləmək üçün istifadə olunduğu ehtimal olunur.

Tarix Öncesi Kimlik: Qədim Adətlərdən Nə Öyrənə Bilərik?

Bir çox mədəniyyətdə mavi rəngin əhəmiyyətli simvolik mənası var. Bəs qədim insanlar üçün də belə idimi? Əmin olmasaq da, azurit kimi bir piqmentdən istifadə etmək üçün əziyyət çəkmələri rəngin kimlik, status və ya hətta mənəvi inancların ifadəsində rol oynadığını göstərir. Doktor Visher izah edib ki, “Azuritin mövcudluğu Paleolit dövrü insanlarının mineral piqmentlər haqqında dərin biliyə və əvvəllər düşündüyümüzdən daha geniş rəng palitrasına sahib olduğunu göstərir. Onlar müəyyən rənglərin istifadəsi mövzusunda seçici ola bilərmişlər.” Bu piqmentlər, qədim insanların düşündüyümüzdən daha mürəkkəb bir mədəni sistemə sahib olduğunu, rəngin ritual və ya qrup kimliyi ilə əlaqəli ola biləcəyini ifadə edə bilər.

24 saat