"Ballon d'Or" mükafatına namizədlər açıqlandı: "PSJ" dominant mövqeydə
Üçqat çempion olan Paris Saint-Germain-dən (bundan sonra PSJ) doqquz futbolçu bu ilin kişilər arasında Ballon d'Or mükafatına namizəd göstərilib. Klubun baş məşqçisi Luis Enrique də namizədlər siyahısına daxil edilib. "France Football" tərəfindən açıqlanan 30 futbolçudan ibarət siyahıda Ousmane Dembele, Gianluigi Donnarumma, Desire Doue, Achraf Hakimi, Khvicha Kvaratskhelia, Nuno Mendes, Joao Neves, Fabian Ruiz və Vitinha kimi ulduzlar yer alır.
Ousmane Dembele PSJ-nin Liqa 1, Fransa Kuboku və UEFA Çempionlar Liqası daxil olmaqla üçqat çempionluq əldə etməsində əsas fiqurlardan biri olub. O, bütün yarışlarda 35 qol vuraraq 16 məhsuldar ötürmə ilə yadda qalıb. Qeyd edək ki, PSJ 2025-ci il FİFA Klublararası Dünya Kubokunda "Çelsi"yə məğlub olaraq ikinci yeri tutub.
Digər diqqətəlayiq namizədlər arasında "Barselona"nın oyunçusu Raphinha (34 qol, 25 məhsuldar ötürmə), "Liverpul"dan Mohamed Salah (34 qol, 23 məhsuldar ötürmə) və Premyer Liqanın Mövsümün Ən Yaxşı Oyunçusu seçilən "Mançester Siti"nin hücumçusu Erling Haaland (34 qol, 5 məhsuldar ötürmə) var.
Scott McTominay "Napoli"ni A Seriyası çempionluğuna apararaq liqanın Ən Dəyərli Oyunçusu seçilib və 38 ildən sonra bu siyahıya düşən ilk şotlandiyalı futbolçu olub. "Barselona"nın 18 yaşlı vingeri Lamine Yamal (18 qol, 25 məhsuldar ötürmə) da namizədlər sırasına daxil edilib. O, həmçinin keçən il qazandığı 21 yaşadək ən yaxşı oyunçuya verilən Kopa Mükafatına yenidən namizəd olub.
Qadınlar və Məşqçilər nominasiyaları
Qadınlar arasında Ballon d'Or mükafatına İngiltərə yığmasından beş futbolçu namizəd göstərilib. Bu namizədliklər onların Avro 2025-dəki zəfərlərindən sonra gəlir. Siyahıda qapıçı Hannah Hampton, Lucy Bronze, Alessia Russo, Chloe Kelly və Leah Williamson yer alıb. Braziliyalı Marta 39 yaşında təqaüddən qayıdaraq Braziliyanı qadınlar arasında Kopa Amerika tituluna aparıb və bu mükafata namizəd olub.
Kişilər arasında İlin Məşqçisi mükafatına Luis Enrique ilə yanaşı, "Çelsi"yə Klublararası Dünya Kuboku titulunu qazandıran Enzo Maresca və "Liverpul"da ilk mövsümündə Premyer Liqa çempionluğunu qazanan Arne Slot da namizəd göstərilib.
İspaniyalı yarımmüdafiəçilər Rodri və Aitana Bonmati hazırda kişilər və qadınlar arasında Ballon d'Or mükafatlarının sahibləridir. Rodri keçən mövsümün böyük hissəsini "Mançester Siti"də zədə səbəbindən kənarda keçirib, Bonmati isə Avro 2025 finalında İngiltərəyə uduzan komandanın üzvü olub.
Qadınlar arasında İlin Məşqçisi namizədlərinə "Çelsi"də yerli üçqat çempionluq qazanan Sonia Bompastor, "Arsenal"a ikinci Çempionlar Liqası titulunu gətirən Renee Slegers və İngiltərəyə Avropa Çempionatı titulunu qoruyub saxlamağa kömək edən Sarina Wiegman rəhbərlik edir.
"Ballon d'Or" nominasiyaları tam siyahı
Kişilər:
Jude Bellingham, Ousmane Dembele, Gianluigi Donnarumma, Desire Doue, Denzel Dumfries, Serhou Guirassy, Viktor Gyokeres, Erling Haaland, Achraf Hakimi, Harry Kane, Khvicha Kvaratskhelia, Robert Lewandowski, Alexis Mac Allister, Lautaro Martinez, Kylian Mbappe, Scott McTominay, Nuno Mendes, Joao Neves, Michael Olise, Cole Palmer, Pedri, Raphinha, Declan Rice, Fabian Ruiz, Mohamed Salah, Virgil van Dijk, Vinicius Jr, Vitinha, Florian Wirtz, Lamine Yamal
Qadınlar:
Sandy Baltimore, Barbra Banda, Aitana Bonmati, Lucy Bronze, Klara Buehl, Mariona Caldentey, Sofia Cantore, Steph Catley, Temwa Chawinga, Melchie Dumornay, Emily Fox, Cristiana Girelli, Esther Gonzalez, Caroline Graham Hansen, Hannah Hampton, Pernille Harder, Patri Guijarro, Amanda Gutierres, Lindsey Heaps, Chloe Kelly, Frida Leonhardsen-Maanum, Marta, Clara Mateo, Ewa Pajor, Claudia Pina, Alexia Putellas, Alessia Russo, Johanna Rytting Kaneryd, Caroline Weir, Leah Williamson
Kişilər arasında İlin Məşqçisi:
Antonio Conte, Luis Enrique, Hansi Flick, Enzo Maresca, Arne Slot
Qadınlar arasında İlin Məşqçisi:
Sonia Bompastor, Arthur Elias, Justine Madugu, Renee Slegers, Sarina Wiegman
Kişilər arasında İlin Klubu:
Barcelona, Botafogo, Chelsea, Liverpool, PSJ
Qadınlar arasında İlin Klubu:
Arsenal, Barcelona, Chelsea, OL Lyonnes, Orlando Pride
Yashin Trophy (Kişi qapıçılar):
Alisson Becker, Yassine Bounou, Lucas Chevalier, Thibaut Courtois, Gianluigi Donnarumma, Emi Martinez, Jan Oblak, David Raya, Matz Sels, Yann Sommer
Yashin Trophy (Qadın qapıçılar):
Ann-Katrin Berger, Cata Coll, Hannah Hampton, Chiamaka Nnadozie, Daphne van Domselaar
Kopa Trophy (Kişi U-21):
Ayyoub Bouaddi, Pau Cubarsi, Desire Doue, Estevao, Dean Huijsen, Myles Lewis-Skelly, Rodrigo Mora, Joao Neves, Lamine Yamal, Kenan Yildiz
Kopa Trophy (Qadın U-21):
Michelle Agyemang, Linda Caicedo, Wieke Kaptein, Vicky Lopez, Claudia Martinez Ovando
Oxucu Şərhləri
Növbəti illərdə bu cür maliyyə və struktur üstünlüklərinə malik klubların fərdi mükafatlardakı dominasiyasının davam edib-etməyəcəyi sualı, futbolun gələcəyi ilə bağlı maraqlı bir müzakirə mövzusudur. Bu cür üstünlüklərə qarşı bir müdafiə mexanizminin yaranıb-yaranmayacağını zaman göstərəcək.
Bu cür maliyyə gücünə malik klubların ən yaxşı oyunçuları öz sıralarında cəmləşdirməsi, liqadaxili rəqabətin azalmasına və "Qızıl Top" kimi fərdi mükafatların ədalətliliyi barədə sualların yaranmasına səbəb ola bilər. Şərhdə qeyd olunan, gələcəkdə bu mükafatların yalnız bir neçə seçilmiş klubun oyunçuları arasında bölüşdürüləcəyi ehtimalı, bu tendensiyanın davam etməsi halında tamamilə mümkündür. Bu, futbolun planet miqyasında populyarlığının artması ilə birlikdə, maliyyənin idman nəticələri üzərindəki təsirinin güclənməsinin də bir əlamətidir. Gələcəkdə "Qızıl Top"un əslində dünyanın ən yaxşı oyunçusunu deyil, hansısa superklubun ən yaxşı oyunçusunu mükafatlandırması riski mövcuddur.
Üçqat çempion olan Paris Saint-Germain-dən (bundan sonra PSJ) doqquz futbolçu bu ilin kişilər arasında Ballon d'Or mükafatına namizəd göstərilib. Klubun baş məşqçisi Luis Enrique də namizədlər siyahısına daxil edilib. "France Football" tərəfindən açıqlanan 30 futbolçudan ibarət siyahıda Ousmane Dembele, Gianluigi Donnarumma, Desire Doue, Achraf Hakimi, Khvicha Kvaratskhelia, Nuno Mendes, Joao Neves, Fabian Ruiz və Vitinha kimi ulduzlar yer alır. Ousmane Dembele PSJ-nin Liqa 1, Fransa Kuboku və UEFA Çempionlar Liqası daxil olmaqla üçqat çempionluq əldə etməsində əsas fiqurlardan biri olub. O, bütün yarışlarda 35 qol vuraraq 16 məhsuldar ötürmə ilə yadda qalıb. Qeyd edək ki, PSJ 2025-ci il FİFA Klublararası Dünya Kubokunda "Çelsi"yə məğlub olaraq ikinci yeri tutub. Digər diqqətəlayiq namizədlər arasında "Barselona"nın oyunçusu Raphinha (34 qol, 25 məhsuldar ötürmə), "Liverpul"dan Mohamed Salah (34 qol, 23 məhsuldar ötürmə) və Premyer Liqanın Mövsümün Ən Yaxşı Oyunçusu seçilən "Mançester Siti"nin hücumçusu Erling Haaland (34 qol, 5 məhsuldar ötürmə) var. Scott McTominay "Napoli"ni A Seriyası çempionluğuna apararaq liqanın Ən Dəyərli Oyunçusu seçilib və 38 ildən sonra bu siyahıya düşən ilk şotlandiyalı futbolçu olub. "Barselona"nın 18 yaşlı vingeri Lamine Yamal (18 qol, 25 məhsuldar ötürmə) da namizədlər sırasına daxil edilib. O, həmçinin keçən il qazandığı 21 yaşadək ən yaxşı oyunçuya verilən Kopa Mükafatına yenidən namizəd olub. Qadınlar və Məşqçilər nominasiyaları Qadınlar arasında Ballon d'Or mükafatına İngiltərə yığmasından beş futbolçu namizəd göstərilib. Bu namizədliklər onların Avro 2025-dəki zəfərlərindən sonra gəlir. Siyahıda qapıçı Hannah Hampton, Lucy Bronze, Alessia Russo, Chloe Kelly və Leah Williamson yer alıb. Braziliyalı Marta 39 yaşında təqaüddən qayıdaraq Braziliyanı qadınlar arasında Kopa Amerika tituluna aparıb və bu mükafata namizəd olub. Kişilər arasında İlin Məşqçisi mükafatın,
Sizə "2025 Qızıl Top namizədlərində PSJ üstünlüyü: 9 oyunçu" başlıqlı yazıya verilmiş şərhi cavablamağınız tapşırılıb. Orijinal şərh belədir: "PSJ-nin "Qızıl Top" namizədləri siyahısında bu qədər çox təmsilçi ilə dominant mövqeydə olması, həqiqətən də diqqətəlayiqdir. Bu vəziyyət məni 2010-cu illərin əvvəllərində, xüsusilə də Barselonanın "tiki-taka" dövründəki üstünlüyünü xatırladır. O zaman da bir neçə mövsüm ərzində Leo Messi, Xavi, İniesta kimi oyunçular "Qızıl Top" mükafatı uğrunda mübarizə aparırdılar və hətta bir-birilərini də namizədlər siyahısında sıxışdırırdılar.
Bu paralelliyə baxmayaraq, PSJ-nin indiki vəziyyətində bəzi fərqlər də mövcuddur. Barselonanın o dövrkü uğurları bir oyun fəlsəfəsi və kollektiv işin nəticəsi idi. PSJ-nin doqquz namizədi isə daha çox fərdi oyunçuların keyfiyyətinə və klubun transfer siyasətinə bağlı görünür. Keçmişdəki uğurlardan çıxarılan ən böyük dərs, böyük komanda nailiyyətlərinin fərdi mükafatlar üçün əlverişli zəmin yaratmasıdır. Lakin bu gün PSJ-nin çoxsaylı namizədliyi, klubun həqiqətən də hamısı eyni səviyyədə parlaq bir mövsüm keçirdiyi anlamına gəlməyə bilər. Bu, həm də futbol ictimaiyyətinin klubun müxtəlif futbolçularına verdiyi qiymətin göstəricisidir. Bu il mükafat kimə qismət olacaq, bu, həm də oyunçuların fərdi mövsümlərinin nə qədər güclü olmasından asılı olacaq."
Bu şərhi "questioning" üslubunda, məqalənin əsas mövzusu olan "Ballon d'Or" nəzərə alınaraq düşünülmüş bir cavab yazın:
Məqalədə PSJ-nin doqquz "Ballon d'Or" namizədi ilə bu qədər güclü təmsil olunması həqiqətən də maraqlı bir məqamdır. Barselonanın "tiki-taka" dövrü ilə edilən müqayisə də diqqət çəkir. Lakin, PSJ-nin indiki vəziyyətinin Barselonanın keçmiş uğurları ilə tam olaraq eyni başa gəlmədiyini düşünmürsünüzmü? Barselonanın uğuru bir oyun fəlsəfəsi və kollektiv işin nəticəsi idisə, PSJ-nin bu çoxsaylı namizədliyində fərdi keyfiyyətlər və transfer siyasətinin rolu daha böyük olmamalıdırmı? Bəs, klubun bu qədər çox oyunçusunun namizədliyə düşməsi, onların hamısının həqiqətən də eyni dərəcədə parlaq bir mövsüm keçirdiyini göstərirmi? Yoxsa bu, daha çox futbol ictimaiyyətinin klubun müxtəlif futbolçularına verdiyi qiymətin əksi deyilmi? Belə olan halda, bu ilki "Ballon d'Or" mükafatı əslində hansı oyunçunun fərdi mövsümünün daha güclü olmasından asılı olacaq?
PSJ-nin hazırkı mövqeyi, bir tərəfdən idman nailiyyəti kimi qəbul edilsə də, digər tərəfdən böyük maliyyə yatırımlarının və Avropa futbolundakı hegemonluğun bir göstəricisi kimi dəyərləndirilir. Bu, futbolun bir çox yerdə sosial və mədəni fenomen olmağa davam etməsinə baxmayaraq, getdikcə transmilli korporasiyaların təsiri altına düşdüyünü və oyunun özünün də iqtisadi bir resurs kimi idarə olunduğunu göstərir. Sizin də vurğuladığınız kimi, bu cür "ulduzlu" siyahılar futbolun maliyyələşdirmə modelinin bir nəticəsidir, yoxsa oyunçuların fərdi bacarıqlarının bir göstəricisidirmi, bu, hər zaman müzakirəyə açıq bir məsələ olaraq qalır.
Tarixən "Real Madrid" və "Barselona" kimi klubların da güclü heyətlərlə tanınması və "Qızıl Top" siyahılarında çoxsaylı təmsilçilərə sahib olması təbiidir. Lakin Premyer Liqanın son illərdəki iqtisadi və idman inkişafı nəzərə alındıqda, bu liqadan daha çox namizədin olması daha məntiqli görünürdü. PSJ-nin bu təmsil gücü, Qatar Sports Investments-in maliyyə axınının təkcə klubun uğurlarına deyil, eyni zamanda fərdi mükafatlardakı təsirinə də necə yansıdır. Bu, əlbəttə ki, eyni maliyyə imkanlarına sahib olmayan, lakin eyni dərəcədə bacarıqlı futbolçuları olan digər liqalardakı klublar üçün bir qeyri-bərabərlik yarada bilər. Bu cür maliyyə gücünün fərdi mükafatlarda rolü, futbolun qlobal miqyasda maliyyələşmə modelinin mükafatlandırma sistemlərinə necə təsir etdiyi barədə daha ətraflı müzakirələrə yol açır.
Bu parallel bizə göstərir ki, böyük investisiyalar və ulduz transferləri ilə bir klubun qısa müddətdə böyük uğurlar qazanması mümkündür. Lakin keçmiş təcrübələr onu da göstərir ki, yalnız ulduz futbolçuların bir araya gəlməsi avtomatik olaraq uğur gətirmir. Komanda daxilində sinerji, taktiki uyğunluq və məşqçi heyətinin rolu həlledici olur. PSJ-nin bu mövsümdə nə qədər uğurlu olacağını zaman göstərəcək, lakin bu siyahı onların gücünü və ambisiyalarını təsdiqləyir. Müqayisə etdiyimiz "Real Madrid" nümunəsində olduğu kimi, vacib olan yalnız ulduzları bir araya gətirmək deyil, onlardan effektiv bir komanda yaratmaqdır.
Növbəti illərdə, bu cür maliyyə və struktur üstünlüklərinə sahib olan klubların fərdi mükafatlarda dominasiyasının davam edəcəyi proqnozlaşdırıla bilərmi, yoxsa futbolun özündə belə bir iqtisadi gücə qarşı bir müdafiə mexanizmi inkişaf edəcək?
Əvvəlki illərə nəzər salsaq, "Real Madrid" və "Barselona" kimi klubların da güclü heyətləri ilə bir çox namizədə sahib olduqlarını görürük. Lakin son illərdə Premyer Liqanın artan iqtisadi və idman gücü nəzərə alınsa, bu liqadan daha çox sayda futbolçunun namizədliyə layiq görülməsi gözlənilə bilərdi. PSJ-nin bu siyahıda belə böyük bir təmsilə malik olması, Qatar Sports Investments-in investisiyalarının nəticəsi olaraq, futbolun maliyyələşmə modelinin mükafatlara necə təsir etdiyini göstərir. Bu durum, digər ölkələrin liqalarında mübarizə aparan, lakin eyni maliyyə imkanlarına sahib olmayan klubların bu cür fərdi mükafatlarda təmsil olunmasını çətinləşdirirmi?
Bu paralelliyə baxmayaraq, PSJ-nin indiki vəziyyətində bəzi fərqlər də mövcuddur. Barselonanın o dövrkü uğurları bir oyun fəlsəfəsi və kollektiv işin nəticəsi idi. PSJ-nin doqquz namizədi isə daha çox fərdi oyunçuların keyfiyyətinə və klubun transfer siyasətinə bağlı görünür. Keçmişdəki uğurlardan çıxarılan ən böyük dərs, böyük komanda nailiyyətlərinin fərdi mükafatlar üçün əlverişli zəmin yaratmasıdır. Lakin bu gün PSJ-nin çoxsaylı namizədliyi, klubun həqiqətən də hamısı eyni səviyyədə parlaq bir mövsüm keçirdiyi anlamına gəlməyə bilər. Bu, həm də futbol ictimaiyyətinin klubun müxtəlif futbolçularına verdiyi qiymətin göstəricisidir. Bu il mükafat kimə qismət olacaq, bu, həm də oyunçuların fərdi mövsümlərinin nə qədər güclü olmasından asılı olacaq.
PSJ-nin bu mövqeyi, bəzi idman jurnalistləri tərəfindən xalis idman nailiyyəti kimi qiymətləndirilsə də, digərləri tərəfindən isə böyük maliyyə investisiyalarının və Avropa futbolunun hegemonluğunun təzahürü kimi qəbul edilir. Bu vəziyyət, futbolun bir çox Avropa ölkəsində sosial və mədəni bir fenomen olaraq qalmasına baxmayaraq, getdikcə daha çox transmilli korporasiyaların maraq dairəsinə daxil olduğunu və "oyun"un özünün də iqtisadi bir resurs kimi idarə olunduğunu göstərir. Bu cür "ulduzlu" siyahılar, əslində, futbolun maliyyələşdirmə modelinin bir nəticəsidirmi, yoxsa sırf oyunçuların fərdi bacarıqlarının bir göstəricisidirmi?
Şərh Yaz