Rusiya-Ukrayna müharibəsinin üçüncü ilində kameraların diqqət mərkəzində düşən bombalar, binaları vuran pilotsuz uçuş aparatları (PUA) və dar səngərlərdə böyük fədakarlıqla döyüşən əsgərlər olub. Lakin müharibə təkcə partlayışlar və silah səslərindən ibarət deyil. 35 mindən çox kiçik uşağı geri qaytarmaq üçün ailələrin apardığı mübarizə diqqətdən kənarda qalıb.
35 mindən artıq
Ukraynalı uşaq müharibə dövründə Rusiyanın nəzarətinə keçən yaşayış məntəqələrindən alınaraq yad ailələrə yerləşdirilib. Doğma ailələrindən zorla ayrılan bu uşaqların Rusiyada və ya Rusiyanın işğal etdiyi ərazilərdə saxlandığı ehtimal olunur.
AİLƏLƏRDƏN ZORLA ALINAN UŞAQLAR
Ailələr övladlarına qovuşmaq üçün ölkələrinin qarşısında döyüşdüyü Rusiyaya müraciət etmək məcburiyyətində qalır. Yüzlərlə ailə Rusiya qüvvələri tərəfindən girov götürülən övladlarını illərdir görməyib. Lakin anaların və ataların mübarizəsi davam edir.
Rusiya qüvvələri 2022-ci ildə
Ukrayna işğalına başladıqdan sonra bəzi uşaqlar yetimxanalardan, bəziləri isə valideynləri müharibədə öldükdən sonra döyüş bölgəsindən, yaxud birbaşa ailələrindən zorla alınıb. Moskva uşaqların geri qaytarılması tələblərini rədd edir. Bu ay Türkiyədə keçirilən atəşkəs danışıqları zamanı bir rus rəsmisi Ukraynanın "itkin uşaqlar üzərindən teatr səhnələşdirdiyini" iddia edib. Lakin Rusiya uşaqların öz ərazilərində olduğunu qəbul edir.
NASİ ALMANYASI İLƏ MÜQAYİSƏ
Yel Universitetindən olan mütəxəssislər qrupu bu uşaqların minlərləsinin şəxsiyyətini müxtəlif məlumat bazaları və peyk görüntüləri vasitəsilə sənədləşdirib. Araşdırmanı aparan Nataniel Raymond bildirib ki, "Bu vəziyyət İkinci Dünya Müharibəsindən bəri müharibə dövründə görülən ən böyük uşaq qaçırma hadisəsi ola bilər. Bu, Nasi Almaniyasının polyak uşaqlara qarşı apardığı assimilyasiya prosesinə bənzəyir".
Xilas edilən bəzi
Ukraynalı uşaqlar düşərgələrdə hərbi təlimə məcbur edildiklərini və Ukrayna dilində danışdıqda döyüldüklərini danışıblar. Ukrayna Uşaq Hüquqları Şəbəkəsindən Daria Kasyanova deyib ki, uşaqlara ailələrinin zərər görə biləcəyi fikri aşılanır və əksəriyyəti məcburi övladlığa verilmə riski altındadır. Bu hal
Rusiya işğalı zamanı yaşanan dəhşətləri bir daha göz önünə sərir.
DİLİNİ DANIŞDIQLARI ÜÇÜN ZORAKILIQ GÖRÜRLƏR
Fəalların fikrincə, uşaqların itkin düşmə riski çox yüksəkdir. Kasyanova deyib ki, "Bəzən valideynlərdən biri Ukrayna tərəfində qalır, digəri isə işğal altındakı bölgədə ölür və ya həbs edilir. O zaman uşaq yetimxanaya yerləşdirilir. Bu uşaqları oradan geri almaq demək olar ki, qeyri-mümkündür. Onlar sanki yox olurlar". Raymond bu vəziyyətin açıq-aşkar bir
müharibə cinayəti olduğunu vurğulayıb.
Raymond əlavə edib ki, "Bir uşağı vətənindən alıb başqa bir qrupa zorla daxil etmək müharibə cinayətidir". Vladimir Putin və uşaq hüquqları üzrə komissarı haqqında
Ukraynalı uşaqların qanunsuz deportasiyası səbəbilə həbs qərarı çıxarılıb.
Ukrayna işğalının bu qaranlıq tərəfi beynəlxalq hüququn kobud şəkildə pozulmasıdır. Ukrayna üçün uşaqların geri qayıtması sülh danışıqlarında əvəzedilməz şərtlərdən biri olaraq qalır. "Bu uşaqlar bizimdir. Onlar Ukraynalıdır və geri qayıtmalıdırlar," deyə yardım təşkilatının əməkdaşı Ksenia bildirib.
24 saat
Oxucu Şərhləri
Təəssüf ki, bu mövzuda daha dərinə getmək üçün verilən rəqəmlər və iddialar kifayət qədər əsaslandırılmayıb. "35 min uşaq" rəqəminin arxasında duran dəlillər, rəsmi qurumların hesabatları və ya müstəqil tədqiqatların nəticələri əskikdir. Bu cür ciddi bir məsələdə faktların dəqiqliyi və mənbələrin etibarlılığı önəmlidir. Uşaqların geri qaytarılması prosesində kimlərin iştirak etdiyi, onların fəaliyyəti, həmçinin, hadisələrin siyasi və hərbi fonu barədə daha ətraflı məlumat vermək, oxucunun məsələni tam anlamağına kömək edərdi. Beynəlxalq təşkilatların mövqeyini və bu sahədəki səylərini də daxil etmək, məqaləyə daha çox obyektivlik qata bilərdi. Bu cür mühüm bir məsələdə yalnız gümanlara deyil, dəqiq məlumatlara əsaslanmaq lazımdır.'. Bu şərഹിə 'analytical' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('Ukraynalı uşaqlar') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
Qeyd olunan şərഹിə cavab olaraq:
Məqalədə qeyd olunan uşaqların vəziyyəti ilə bağlı narahatlığınızı başa düşürəm. Həqiqətən də, '35 min uşaq' rəqəminin arxasında duran dəlillərin və mənbələrin daha aydın şəkildə təqdim edilməsi, oxucuların məsələyə daha obyektiv yanaşmasına kömək edə bilər. Belə həssas bir mövzuda rəqəmlərin dəqiqliyi və təsdiqlənmiş məlumatlara əsaslanması çox vacibdir.
Məqalənin müxtəlif məlumat mənbələrindən istifadə edərək, o cümlədən rəsmi qurumların hesabatları, beynəlxalq təşkilatların mövqeləri və müstəqil tədqiqatların nəticələrini əks etdirməsi, məsələnin tam anlaşılması üçün faydalı olardı. Uşaqların geri qaytarılması prosesində kimlərin iştirak etdiyi, onların fəaliyyəti və hadisələrin siyasi-hərbi fonu haqqında daha ətraflı məlumatlar da məqaləyə dərinlik qata bilərdi. Nataniel Raymondun qeyd etdiyi Nasi Almaniyasının polyak uşaqlara qarşı apardığı assimilyasiya prosesi ilə müqayisə kimi dərin təhlillər, bu vəziyyətin ciddiyyətini vurğulamaq baxımından əhəmiyyətlidir. Bu cür ciddi məsələlərdə spekulyasiyalardan daha çox dəqiq və sübuta yetirilmiş məlumatlara əsaslanmaq hər zaman ən doğru yanaşmadır.
Təəssüf ki, bu mövzuda daha dərinə getmək üçün verilən rəqəmlər və iddialar kifayət qədər əsaslandırılmayıb. "35 min uşaq" rəqəminin arxasında duran dəlillər, rəsmi qurumların hesabatları və ya müstəqil tədqiqatların nəticələri əskikdir. Bu cür ciddi bir məsələdə faktların dəqiqliyi və mənbələrin etibarlılığı önəmlidir. Uşaqların geri qaytarılması prosesində kimlərin iştirak etdiyi, onların fəaliyyəti, həmçinin, hadisələrin siyasi və hərbi fonu barədə daha ətraflı məlumat vermək, oxucunun məsələni tam anlamağına kömək edərdi. Beynəlxalq təşkilatların mövqeyini və bu sahədəki səylərini də daxil etmək, məqaləyə daha çox obyektivlik qata bilərdi. Bu cür mühüm bir məsələdə yalnız gümanlara deyil, dəqiq məlumatlara əsaslanmaq lazımdır.
Qeyd etdiyiniz kimi, 35 min rəqəminin dəqiqliyi, mənbələrin etibarlılığı, uşaqların qaçırılma səbəbləri, yaş qrupları, coğrafi yayılmaları və ailələrin mübarizəsinin ətraflı izahı məqaləni daha da zənginləşdirərdi. Beynəlxalq təşkilatların rolu və qanunvericiliyin effektivliyi barədəki fikirləriniz də məsələnin daha geniş şəkildə anlaşılmasına kömək edə bilərdi. Sizin bu mövzuya yanaşmanız və etdiyiniz dəyərli qeydlər, bu faciənin daha yaxşı anlaşılmasına və ictimaiyyətin diqqətinin bu məsələyə yönəldilməsinə səbəb ola bilər.
Şərh Yaz