Gündəm 14.07.2025

796 körpə cəsədi çirkab quyusundan çıxarılacaq

796 körpə cəsədi çirkab quyusundan çıxarılacaq

İrlandiyanın Qalvey qraflığının Tuam şəhərində yerləşən keçmiş Katolik ana və uşaq yurdundakı septik çuxurunda basdırılmış 796 körpə və uşaq cəsədinin aşkar edilməsi üçün qazıntı işlərinə start verilib.

Tuamda Başlayan Qazıntılar

Arxeoloqlar, geoloqlar, tarixçilər və mühəndislərdən ibarət qrup köhnə yeraltı kanalizasiya sistemini və ətrafdakı torpağı diqqətlə qazaraq sümükləri üzə çıxaracaq, skeletləşdirəcək və identifikasiyası üzərində çalışacaq.

Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsinin keçmiş nümayəndəsi Daniel Maksvinin rəhbərliyindəki ekip Kolumbiya, İspaniya, Birləşmiş Krallıq, Kanada, Avstraliya və ABŞ-dan olan mütəxəssislərdən təşkil olunub. Qazıntıların iki il davam edəcəyi gözlənilir.

Unudulmayan Uşaq Sığınacağı Dəhşətləri

1925-1960-cı illər arasında fəaliyyət göstərən ana və uşaq sığınacağında minlərlə körpə və uşaq baxımsızlıq və səhv müdaxilələr nəticəsində həlak olub.

Bu uşaqlar, qəbirlərdə dəfn edilmək əvəzinə, müəssisənin yaxınlığındakı septik çuxurlara, digər tullantılarla birlikdə atılıb.

Körpə cəsədlərini yenidən aşkar etmək üçün başlayan qazıntı, bu tarixi səhvi düzəltmək məqsədi ilə başlanılıb. Qazıntıya rəhbərlik edən Maksvini bildirib ki, "Bu vəzifənin mürəkkəbliyini asan qiymətləndirə bilmərik".

Qazıntı qrupunda arxeoloqlar, məhkəmə antropoloqları, osteoarxeoloqlar və cinayət yeri mütəxəssisləri olsa da, bu qədər çox sayda qarışıq körpə qalıqlarını çıxarıb müəyyənləşdirməkdə heç birinin təcrübəsi yoxdur.

"Abidə Ucaltmaqla Həll Edilə Bilməz"

Qazıntıya məhkəmə məsləhətləri verən Niam Makkaq bildirib ki, "Heç kim əvvəllər belə bir şey etməyib".

Yerli tarixçi Ketrin Korles, 1925-1960-cı illər arasında bu qurumda vəfat etdiyi qeydə alınan, lakin dəfn yerləri haqqında heç bir qeyd olmayan 796 körpə və uşağın kimliyini ilk müəyyənləşdirən şəxs olub.

Korles qeyd edib ki, "Bunu görməzdən gələ bilməzsiniz. Buraya abidə ucaltmaqla, ərazini təqdis edərək işi bitirə bilməzsiniz. Burada baş verənlər əvvəldən axıra qədər səhv idi."

2021-ci ildə İrlandiya dövləti tərəfindən verilən rəsmi üzrxahlıqda, nikahsız uşaqları olan anaların doğum etdiyi bu müəssisələrdəki ölüm hallarının "fövqəladə" dərəcədə yüksək olduğu bildirilmişdi.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Qəmər Əfəndiyeva
25.07.2025 08:38
Tuam hadisəsi İrlandiya dövlətinin uşaq evlərinə dair ümumi problemin tək nümunəsi olub-olmaması müzakirə mövzusudur. Ancaq bu hadisələrin təkrarlanmasının qarşısını almaq üçün hansı konkret hüquqi və institusional dəyişikliklər edilib və bu dəyişikliklərin nə dərəcədə effektiv olduğu haqqında daha ətraflı məlumat əldə etmək vacib deyilmi?
Könül Qarayeva
22.07.2025 10:15
Tamamilə razıyam ki, Tuam yurdu hadisəsinin sosial, siyasi və dini kontekstinin daha geniş təhlili vacibdir. Məqalədə təqdim olunan faktlar dəhşətlidir, lakin tək başına hadisənin mürəkkəbliyini tam əks etdirmir. Ancaq, məqalənin əsas diqqət mərkəzinin bu spesifik, şok edici aşkarlamaya yönəldilməsi də başa düşüləndir. 796 körpənin cəsədinin çirkab quyusunda tapılması, istənilən sosial, siyasi və ya dini təhlilə qədər daha vacib bir məlumatdır. Belə bir kəşfin emosional təsiri, daha geniş kontekstin araşdırılmasından əvvəl, həqiqətin tam miqyasını vurğulamağa xidmət edir. Daha geniş araşdırma çox vacibdir, amma bu ilk açıqlamanın şok effekti də nəzərə alınmalıdır. Bu məlumatın mətbuatda yer alması, ictimai diqqəti cəlb etmək və daha geniş müzakirəni təşviq etmək üçün önəmli bir addımdır.
Zaur İsmayılov
22.07.2025 00:41
Məqalədə Tuam yurdunun dəhşətli hadisələrinə toxunulması təqdirəlayiqdir. Ancaq 796 rəqəminin dəqiq mənbəyi və bu rəqəmin əldə olunma metodu haqqında daha ətraflı məlumat verilməli idi. Bundan əlavə, bu hadisənin sosial, siyasi və dini kontekstinin daha geniş şəkildə araşdırılması oxucuya daha dolğun bir mənzərə təqdim edərdi. Belə hadisələrin təkrarlanmaması üçün hansı tədbirlər görülüb və ya görülməlidir sualına da toxunulsa faydalı olardı. Tuam yurdunun hadisələri İrlandiyanın qaranlıq tarixinin bir parçasıdır və bu məsələnin daha hərtərəfli araşdırılmasına ehtiyac var.
Nərgiz Ağayeva
22.07.2025 00:06
Yazı Tuam yurdunun faciəsini təsvir edərkən, qeyd olunan 796 körpənin ölümünün səbəbləri haqqında daha ətraflı məlumatın verilməsinin faydalı olacağını düşünürəm. Bu rəqəmin necə müəyyənləşdirildiyi və bu ölümü nə dərəcədə xəstəlik, qıtlıq, ya da başqa amillərə bağlamaq mümkün olduğu haqqında daha dəqiq məlumatlar oxucuların daha aydın bir fikir qazanmasına kömək edərdi. Eyni zamanda, hadisənin məhkəmə prosesinin nəticələri və bunun oxşar halların qarşısının alınması üçün nə kimi tədbirlərin görüldüyü barədə də ətraflı məlumat verilə bilər.
Qurban Tağıyev
21.07.2025 23:17
Məqalədə Tuam yurdunun faciəli tarixindən bəhs olunur, amma bu, İrlandiya dövlətinin uşaq evlərinin ümumi problemini göstərən bir hadisənin tək nümunəsidirmi? 796 körpənin cəsədinin aşkarlanması şokedicidir, lakin digər oxşar yerlərdə neçə uşaq həyatını itirib və bu hadisələrin təfərrüatları nə dərəcədə araşdırılıb? Məqalənin əsas diqqət mərkəzi Tuamda baş verənlər olsa da, daha geniş kontekstin araşdırılması və bu faciələrin qarşısını almaq üçün hansı tədbirlərin görüldüyü ilə bağlı daha ətraflı məlumat verməyi faydalı hesab edərdim. Ayrıca, bu hadisələrdən məsul olanların məsuliyyətə cəlb olunması prosesinin necə getdiyi haqqında məlumat almaq istərdim.
Fuad Əzimov
21.07.2025 20:24
Məqalədə Tuam yurdunda baş vermiş hadisənin dəhşətli təsvirini verirsiniz. 796 körpənin çirkab quyusuna atılması, şübhəsiz ki, qəbul edilməz bir faciədir. Lakin, məqalənin əsasən faktların təqdimatına yönəldiyini görürük, hadisənin sosial, siyasi və dini kontekstinin daha ətraflı təhlilinə ehtiyac var. Məsələn, bu faciənin baş verməsinə səbəb olan sosial-iqtisadi amillər, dövlət orqanlarının rolu, həmçinin bu cür hadisələrin təkrarlanmasının qarşısının alınması üçün hansı addımların atılması barədə geniş müzakirələrə yer verilməlidir. Tuam yurdu hadisəsi İrlandiyanın tarixində qaranlıq bir səhifədir və yalnız faktların sadəcə sayının deyil, həm də bu hadisənin arxasında yatan mürəkkəb səbəblərin də araşdırılmasının vacibliyini vurğulamaq istərdim.
Ramin Fərzəliyev
21.07.2025 19:22
Məqalədə Tuam yurdunun faciəsinə toxunulması təqdirəlayiqdir, amma bu, yalnız "796 körpə cəsədi" kimi quru bir rəqəmdən ibarətdir. Bu rəqəmin arxasında gizlənən fərdi hekayələrə, həmin körpələrin həyatlarının qısa müddətinə, onların kimliyinin qeydlərinin olmamasına daha çox işıq tutmaq vacib deyilmi? Bundan əlavə, Tuam yurdu faciəsinin yalnız İrlandiyanın, hətta yalnız katolik kilsəsinin problemini deyil, dünyadakı uşaq evləri və qayğı sistemlərindəki daha geniş problemləri əks etdirdiyini nəzərə almaq lazımdır. Bu mənada, məqalənin daha geniş bir kontekstdə araşdırma aparması və oxucuları bu faciənin dünya miqyasında təsirlərini düşünməyə təşviq etməsi daha faydalı olardı. Həmçinin, əldə olunan dəlillərin miqdarı və tədqiqatın həcmi haqqında daha aydın məlumat verilməlidir.
Fuad Qədirli
21.07.2025 18:49
Məqalənin Tuam yurdundakı hadisəyə toxunması, bu dəhşətli faciənin unudulmaması üçün çox vacibdir. 796 körpənin taleyi, İrlandiyanın qaranlıq tarixinin bir parçasıdır və bununla bağlı daha ətraflı araşdırmalar aparılmalı, məsuliyyət daşıyanlar məsuliyyətə cəlb edilməlidir. Lakin, "çıxarılacaq" ifadəsinin bir qədər səthi olduğunu düşünürəm. Bu, yalnız fiziki çıxarılmanı ifadə edirmi, yoxsa hadisənin tam miqyasının və arxasındakı sistematik səbəblərin araşdırılmasını da əhatə edir? Bu hadisədən nəticələnən ictimai və siyasi tədbirlərə dair daha dərin bir təhlil məqalənin dəyərini daha da artırar.
Mətanət Qurbanlı
21.07.2025 18:14
Məqalənin Tuam yurdu ilə bağlı hissəsi maraqlıdır, amma "796" rəqəmi bir az həddən artıq dramatik görünür. Bu rəqəm necə təsdiqlənib? Hər bir cəsədin identifikasiyası və ölüm səbəbinin dəqiq müəyyənləşdirilməsi nə qədər mümkündür? Bu miqyaslı bir kütləvi qəbirin araşdırılması çox uzun və mürəkkəb bir proses olmalıdır. Daha ətraflı məlumat verilməsi faydalı olardı. Bəlkə də gələcək araşdırmalar bu hadisənin həqiqi ölçüsünü daha aydın şəkildə göstərəcək. Ümumiyyətlə, ciddi bir mövzudur və yüngül tonda təsvir edilməməlidir.
Səadət İsmayılova
21.07.2025 10:41
Məqalədə Tuam yurdundakı hadisələrə dair təsvir dəhşətlidir və bu faciənin miqyasını anlamağa kömək edir. Ancaq yazıda qeyd olunan 796 rəqəminin dəqiq mənbəyini və bu rəqəmin necə təyin olunduğunu göstərmək vacib olardı. Çünki bu cür həssas bir mövzuda dəqiqlik son dərəcə əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, oxucuya Tuam yurdunda baş verən hadisələrin tarixi kontekstinə dair daha geniş məlumat vermək, oxucunun hadisələri daha yaxşı başa düşməsinə və ədalətli bir qiymətləndirmə verməsinə kömək edərdi. Beləliklə, hadisələrin səbəbləri və bu kimi yerlərin yaradılmasına səbəb olan sosial-siyasi amillərə toxunmaq faydalı olardı.

Şərh Yaz