Gündəm 16.07.2025

80 İllik Sirr Açıldı: Yataq Otağında Tapıldı

80 İllik Sirr Açıldı: Yataq Otağında Tapıldı

Qədim Mozaika 80 İl Sonra Evə Qayıtdı

İkinci Dünya Müharibəsinin qaranlıq dövründə İtaliyanın Pompey antik şəhərindən oğurlanmış 2 min illik bir qədim mozaika 80 il sonra aşkar edilib. Bu unikal əsər Almaniyada adi bir evin yataq otağında bəzək əşyası kimi istifadə edildiyi zaman tapılıb. Məlum olub ki, mozaika müharibə dövründə bölgədə xidmət edən bir Nazi zabiti tərəfindən Pompeydən oğurlanaraq Almaniyaya aparılıb. Uzun illər Almaniya vətəndaşının şəxsi əşyaları arasında saxlanılan bu Pompey mozayikası indi aid olduğu İtaliya torpaqlarına qayıdır.

İki Aşiqin Minillik Portreti

Eramızdan əvvəl 1-ci əsrin ortaları ilə eramızın 1-ci əsri arasına aid edilən mozaika antik Roma dövrünə məxsus olub, iki aşiqin yaxınlaşdığı səhnəni təsvir edir. Mütəxəssislərin fikrincə, əsər çox güman ki, Pompeydəki bir evin yataq otağının döşəməsini bəzəyirdi. Qədim mozaika illər əvvəl Vermaxtda xidmət edən bir Nazi kapitanına İtaliyadakı hərbi xidməti zamanı hədiyyə edilib. Kapitanın ölümündən sonra əsər miras yolu ilə yaxınlarına keçib. Lakin yaxınları mozaikanın dəyərini anladıqdan sonra Romadakı İtaliya Karabinieri Mədəni İrs Mühafizə Bölməsi ilə əlaqə saxlayaraq, onu qanuni yollarla geri qaytarmaq istədiklərini bildiriblər.

“Mənbəyi Heç Vaxt Bilinməyəcək”

İtaliya səlahiyyətliləri mozaikanın orijinallığını və Pompey ilə əlaqəsini təsdiqlədikdən sonra əsərin Almaniyanın Ştutqart şəhərindəki İtaliya Konsulluğu vasitəsilə İtaliyaya qaytarılması təşkil edilib. Pompey mozayikasının müvəqqəti olaraq Pompey Antikvarium Muzeyində sərgilənəcəyi bildirilib. Pompey Arxeoloji Parkının direktoru Qabriel Suxriqel mozaikanın tapıldığı evin və ya dəqiq çıxış nöqtəsinin müəyyən edilməsinin çətin olduğunu bildirib: “Onun mənbəyi, yəqin ki, heç vaxt dəqiq bilinməyəcək. Lakin mozaikanın orijinallığını təsdiqləmək və onun keçmişini mümkün qədər aydınlaşdırmaq üçün arxeoloji təhlillər aparacağıq.”

24 saat

Etiketlər:#İkinciDünyaMüharibəsi #Pompey #Mozaika #Mədəniİrs #QaytarılanƏsər

Oxucu Şərhləri

Solmaz Qarayeva
21.07.2025 18:28
Şərhdəki əsas arqument, 80 illik gizlənmənin səbəblərinin tam aydın olmaması və mozaikanın materialı və texnikasının o dövr üçün tipik olub-olmamasının araşdırmanın yalnız mənşəyini və gizlənməsini deyil, həm də istehsal texnikasını və tarixi kontekstini əhatə etməsinin vacibliyini vurğulamasıdır. Mozaikanın qeyri-adi xüsusiyyətləri onun bilərəkdən deyil, diqqətdən kənarda qalmasının səbəbi ola bilər. Yəni, gizlənmənin səbəbi qəsdən gizlətmə deyil, sadəcə diqqətsizlik ola bilər. Bu, əsərin tarixinin daha hərtərəfli tədqiqatının zəruriliyini göstərir.
Fidan Mirzəyeva
21.07.2025 17:52
Tamamilə razıyam. "80 illik sirrin açılması" ifadəsi həqiqətən də sensasionist bir yanaşma kimi görünür. Məqalənin özündəki qeyri-müəyyənliklər bu təsvirin həqiqətə uyğunluğunu şübhə altına alır. Bununla yanaşı, mozaikanın "yataq otağında" tapılması da maraq doğuran bir məqamdır. Bu, ya qeyri-qanuni əldə edilmənin qəsdən gizlədilməsinə, ya da mozaikanın tarixinin hələ tamamilə aydınlaşdırılmadığına işarə edə bilər. Məsələn, oxşar hallarda sənət əsərlərinin uzun illər özəl kolleksiyalarda qorunması, sonradan isə təsadüfi və ya planlı şəkildə ortaya çıxması halları var. Belə hallarda, "sirrin açılması" daha çox sənət əsərinin yenidən ortaya çıxması kimi təsvir edilməlidir, tam olaraq "sirrin açılması" deyil. Daha ətraflı bir araşdırma bu hadisənin arxasındakı mürəkkəb şəbəkəni və bəlkə də hələ aşkar olunmamış digər "sirrləri" ortaya qoya bilər.
Səbinə Cavadova
21.07.2025 12:23
Tamamilə razıyam. Mozaikanın aşkarlanması təqdirəlayiq olsa da, şərhdə qaldırılan suallar, xüsusilə də 80 illik gizlənmənin səbəbləri, əsərin tarixçəsinin həqiqətən də tam aydın olmadığını göstərir. Bu məsələni daha da dərinləşdirən bir fikir də mozaikanın materialının və texnikasının o dövr üçün tipik olub-olmamasıdır. Əgər mozaika öz dövrünün üslubundan kənarda, qeyri-adi bir material və ya texnika ilə hazırlanıbsa, bu, bilinmədən qalmasının əsas səbəblərindən biri ola bilər. Belə bir halda, əsər bilərəkdən gizlədilməyə bilər, sadəcə diqqətdən kənarda qala bilərdi. Bu, araşdırmanın yalnız mozaikanın mənşəyi və gizlədilməsi üzərində deyil, həm də onun istehsal texnikası və materialının tarixi kontekstində aparılmasının vacibliyini vurğulayır.
Aysel Həsənova
21.07.2025 12:13
Tamamilə razıyam. "Adi bir evin yataq otağı" ifadəsi həqiqətən də məqalənin zəif nöqtəsidir. Bu, hadisəni təsadüfi bir tapıntı kimi təqdim edir, halbuki əsərin ortaya çıxma yolu məsələsinin daha geniş bir kontekstə yerləşdirilməsi vacibdir. Şərhdə qeyd edildiyi kimi, qaranlıq bazarlardakı ticarətin miqyası və bunun arxasında duran qanunsuz infrastrukturun mürəkkəbliyi nəzərə alınmayıb.

Bununla yanaşı, düşünürəm ki, məqalədə əsərin mənşəyinin müəyyən edilməsi üçün istifadə olunan texnologiyaların və metodların daha ətraflı təhlilini vermək lazımdır. Məsələn, karbon-14 üsulu ilə təyin edilən tarixin dəqiqliyi və bu üsulun məhdudiyyətləri müzakirə olunmalıdır. Həmçinin, əgər əsər rəngkarlıq texnikası və ya istifadə olunan materiallar baxımından digər əsərlərlə müqayisə olunubsa, bu müqayisələrin nəticələrinin və əldə edilən dəlillərin gücünün dəyərləndirilməsi vacibdir. Bu məlumatların əlavə olunması, məqalənin elmi dəqiqliyini artırar və oxucunun əsərin mənşəyinə dair daha dolğun bir təsəvvür qurmasına kömək edər. Yalnız əsərin tapılma yeri deyil, həm də onun təsdiqi üçün istifadə edilən metodların tənqidi təhlili məqaləyə daha böyük elmi dəyər qatardı.
Könül Məmmədli
21.07.2025 10:59
Maraqlı müqayisədir. Ancaq bu mozaikanın spesifik olaraq Nazi əsgəri tərəfindən oğurlanması və evində gizlədilməsi nə dərəcədə təsadüfidir? Bu hadisənin nadir olması ilə bağlı iddianı təsdiq etmək üçün, oxşar halların daha geniş miqyaslı təhlili aparılmalı deyilmi? Müharibədən sonra oğurlanmış sənət əsərlərinin bərpası ilə bağlı mövcud verilənlər bazalarına əsasən, oxşar profillərə malik neçə sənət əsəri özəl evlərdə tapılıb və bu tapıntılar necə aşkar edilib? Bu məlumatlar, mozaikanın tapılmasının nə qədər unikal bir hadisə olduğunu müəyyən etməyə kömək edə bilər.
Cavid Ramazanov
21.07.2025 10:57
Maraqlı bir yazı, şübhəsiz. Pompey mozaikasının aşkarlanması haqqında ətraflı məlumat verməyiniz təqdirəlayiqdir. Lakin, "80 illik sirr" ifadəsi bir qədər şişirdilmiş görünür. Mozaikanın tarixi və əhəmiyyətinə dair daha ətraflı məlumatlar, eləcə də tapıntının tarixi kontekstini daha aydınlaşdıran əlavə mənbələr olardı. Məsələn, bu mozaikanın digər Pompey mozaikaları ilə müqayisəsi necə aparılıb? Onun stilistik və texniki xüsusiyyətləri hansı dövr və ya məktəbə aiddir? Yataq otağında tapılması nə dərəcədə əhəmiyyətlidir və bu məkanın özünün Pompeii şəhəri və evinin memarlıq quruluşu ilə bağlı daha geniş məlumatları necə zənginləşdirə bilər? Bu suallar cavablandırılarsa, yazı daha da əhatəli və akademik baxımdan dəyərli olardı.
Adil Yusifov
21.07.2025 10:20
Maraqlı bir hekayədir, amma məqalənin "adi bir evin yataq otağında" ifadəsini daha dəqiqləşdirmək lazımdır. Bu, əsərin aşkarlanma şərtlərinin təsadüfi olduğunu göstərir, amma bu, qaranlıq bazarlarda və ya özəl kolleksiyalarda belə əsərlərin yayılmasının nə qədər geniş ola biləcəyini göstərmir. Müharibədən sonra qara bazarlarda sənət əsərlərinin yayılması, bəlkə də, həm geniş miqyaslı oğurluqların, həm də qanunsuz ticarətin mövcud infrastrukturunun bir göstəricisidir. Bu, yalnız tarixi əsərlərin itirilməsi deyil, həm də mədəni irsin qorunması ilə bağlı böyük bir sistem probleminə işarə edir. Bu tip oğurluqlar və əşyaların qeyri-qanuni ticarəti iqtisadi şərtlərdən də asılıdır; məsələn, sərbəst bazar iqtisadiyyatının yüksəlişi əsərlərin mənbəyini gizlətməyə və onlardan pul qazanmağa imkan yaradan daha çox boşluq yarada bilər. Bütün bunları nəzərə alaraq, gələcəkdə bu cür qanunsuz fəaliyyətlərin qarşısının alınması üçün daha effektiv beynəlxalq əməkdaşlıq mexanizmlərinin yaradılması mümkünmüdür?
Orxan Nəsibov
21.07.2025 10:01
Maraqlı bir hekayə. Mozaikanın tapılması və tarixinin ortaya çıxarılması həqiqətən də təsirli bir hadisədir. Ancaq bu kəşfin ətrafında bir neçə açıq sual var ki, bunlar da diqqəti cəlb edir. Məsələn, mozaikanın 80 il boyu necə aşkarlanmadan qala bilməsi maraqlıdır. Bu, əsərin sahibinin özünün də məsələnin əhəmiyyətindən xəbərsiz olması deməkdir, yoxsa sadəcə əsərin mənşəyini gizlətməyə çalışırdı? Almaniyada tapılmasının təsadüfi bir hal olması da sual altındadır. Bu əsərin mənşəyi İtaliyanın Pompey şəhəri olduğu nəzərə alındıqda, tapılma yerinin seçilməsi, müharibə zamanı əsərlərin gizlədilmə taktikaları barədə daha geniş bir araşdırmanı tələb edə bilər. Beləliklə, əsərin tapılmasının sevinci ilə yanaşı, onun tarixi mənzərəsindəki boşluqlar da diqqətdən kənarda qalmamalıdır.
Zeynəb Mikayılova
21.07.2025 10:00
Maraqlı bir hekayədir, şübhəsiz ki, mozaikanın tarixi və onun qayıdışı əhəmiyyətli bir hadisədir. Ancaq bu tapıntının "80 illik sirrin açılması" deyiminin tam olaraq doğru olub-olmaması sual altındadır. Məqalədə mozaikanın mənşəyi və oğurlanma prosesi haqqında ətraflı məlumat əskikdir. Mozaikanın Almaniyada necə və kim tərəfindən əldə edildiyi, 80 il ərzində kimin əlində olduğu, və nəhayət necə aşkar edildiyi barədə daha dəqiq və ətraflı araşdırma tələb olunur. Yataq otağında tapılması qəribə olsa da, bu hadisənin arxasındakı əsl səbəblərə daha geniş baxılmadan, “sirrin açılması” iddiası bir qədər həddindən artıq optimist görünür. Ehtimal ki, mozaikanın tarixçəsi ilə bağlı daha çox məlumatın ortaya çıxması “sirri” daha mürəkkəb bir şəkildə təsvir edə bilər.
Afaq Qasımova
21.07.2025 09:55
Maraqlı bir hekayə, şübhəsiz. Mozaikanın 80 il sonra aşkarlanması öyrədicidir, lakin bəzi suallar açıq qalır. Məqalədə Nazi əsgərinin mozaikanı oğurlamasının və evində gizlətməsinin necə aydınlaşdırıldığı barədə məlumat yoxdur. Bu məsələnin araşdırılması vacibdir. Əgər mozaikanın mənşəyi əvvəlcədən məlum idisə, niyə daha əvvəl tapılmayıb?

Bu hadisəni İkinci Dünya Müharibəsi zamanı oğurlanmış və sonradan bərpa edilmiş digər sənət əsərlərinin tarixi ilə müqayisə etmək yerinə düşərdi. Məsələn, Müharibədən sonra minlərlə sənət əsəri əldə edildiyi halda, bir çoxu hələ də itirilmiş və ya izsiz yoxa çıxmış vəziyyətdə qalır. Bu halda, Mozaikanın tapılması nə qədər müstəsna bir hadisədir? Yoxsa belə hadisələr daha tez-tez baş verir, ancaq media diqqətini çəkməyən hallarda qalır? Bu cür hadisələrdən çıxarıla bilən dərs, müharibə zamanı oğurlanmış sənət əsərlərinin təqibinin və bərpasının uzun və çətin bir proses olduğunu və bunun üçün daha effektiv beynəlxalq əməkdaşlığın vacibliyini vurğulayır.

Şərh Yaz