ABŞ-Aİ sazişinin idxalata təsirləri

ABŞ Prezidenti Donald Trampın Avropa İttifaqı ilə imzaladığı yeni ticarət sazişi qlobal ixracatın ABŞ-a doğru kəskin şəkildə azalacağına dair proqnozları ortaya qoyur. Bir simulyator bu gözlənilən təsirləri əyani şəkildə göstərir.

Bazar günü Prezident Tramp, Avropa Komissiyasının Prezidenti Ursula fon der Leyen ilə müzakirələrdən sonra Avropa İttifaqı ilə əldə olunan ticarət razılaşmasını elan etdi. Bu razılaşma, Avropa məhsullarına, o cümlədən avtomobillərə 15% gömrük rüsumu tətbiq edilməsini nəzərdə tutur.

İqtisadi Mürəkkəblik Rəsədxanasının (OEC) onlayn "Tarif Simulyatoru"na əsasən, 2027-ci ildə ABŞ-a qlobal ixracatın son üç ilin ortalaması ilə müqayisədə 46%-dən çox, yəni 2,68 trilyon dollar azalacağı proqnozlaşdırılır. Eyni zamanda, ABŞ-ın dünyaya ixracatının 12%, yəni 1,59 trilyon dollar artacağı gözlənilir. Bu proqnoz, ABŞ və Aİ arasında elan edilmiş ticarət sazişinin yaratdığı yenidənqurma prosesini nəzərə alan bir modelə əsaslanır. Lakin, 1 avqustdan qüvvəyə minəcək digər geniş gömrük rüsumu artımlarının təsiri bu hesablamalara daxil edilməyib.

Qlobal Ticarət Əlaqələrində Gözlənilən Dəyişikliklər

Tuluza İqtisadiyyat Məktəbinin iqtisadiyyat professoru, Kollektiv Öyrənmə Mərkəzinin direktoru və OEC "Tarif Simulyatoru"nu yaradan Datawheel şirkətinin qurucusu Sezar Hidalqo bildirir ki, ABŞ dünyaya yeni gömrük rüsumları tətbiq etsə də, digər ölkələr bir-birinə qarşı oxşar addımlar atmır. O qeyd edir ki, "Əksər ölkələr ticarət əlaqələrini ABŞ-dan uzaqlaşdırmağa meyilli olacaqlar. Bu, Meksika və Kanada istisna olmaqla, demək olar ki, bütün ölkələr üçün keçərlidir, çünki onlar ABŞ ilə daha sıx inteqrasiya olunmuşlar və bu qədər sürətlə istiqamət dəyişdirə bilməzlər."

Hidalqo gömrük rüsumlarının təsirini Almaniya nümunəsində izah edib: "2025-ci ilin əvvəlində, yeni gömrük rüsumları olmadan, Almaniyadan ABŞ-a ixracatın 2023-cü ildəki 133 milyard dollardan 2027-ci ildə 155 milyard dollara çatacağı gözlənilirdi. 15%-lik rüsum tətbiq edildikdə isə, bu rəqəmin 2027-ci ildə 149 milyard dollara yüksəlməsi proqnozlaşdırılır." O, vurğulayıb ki, "İxracat, əvvəlki dərəcələr qalsaydı gözlədiyimizdən aşağı düşüb."

Simulyatorun proqnozlaşdırdığı 15% rüsum ssenarisinə əsasən, ABŞ Böyük Britaniyadan (22,5 milyard dollar), Fransadan (10,2 milyard dollar) və İspaniyadan (5,65 milyard dollar) daha çox, Çindən (-485 milyard dollar), Kanadadan (-300 milyard dollar) və Meksikadan (-238 milyard dollar) daha az idxal edəcəkdir. Çinin ABŞ-a ixracatının azalması nəticəsində, Çin Rusiyadan (70 milyard dollar), Vyetnamdan (34,4 milyard dollar) və Səudiyyə Ərəbistanından (28 milyard dollar) daha çox məhsul idxal edəcək. Çinin ABŞ-dan idxalatının isə 101 milyard dollar azalacağı gözlənilir.

Logistika Sektorunda Narahatlıqlar

Logistika mütəxəssisləri aylardır xəbərdarlıq edirlər ki, hətta gömrük rüsumu dərəcələri aprel ayında elan edilmiş "qarşılıqlı" dərəcələrdən aşağı olsa belə, məhsullar hələ də bahalı olacaq. Rüsumların üst-üstə yığılması bir çox məhsulun idxalını daha baha edəcək və şirkətlər göndərişlərdən imtina edəcəklər. Pərakəndə satış rəhbəbləri bunun ABŞ bazarlarında Amerika istehlakçılarının öyrəşdiyi məhsul müxtəlifliyinin çatışmazlığı ilə nəticələnəcəyini bildirirlər.

İxtisaslaşmış dəniz daşıyıcısı Atlantic Container Line-ın (ACL) baş direktoru Endryu Abbott deyir ki, rüsum səviyyələrinin müəyyənləşdirilməsi bəzi Avropalı göndərənlər üçün həlledici amil olacaq.

Abbott bildirib ki, "Yüksək dəyərli məhsulların (tikinti avadanlıqları, kənd təsərrüfatı avadanlıqları, aerokosmik məhsullar, transformatorlar və s.) bəzi dəniz sifarişləri dayandırılıb. Hər şey tətbiq olunacaq rüsum dərəcəsindən asılıdır. Məsələn, 300.000 dollarlıq bir maşın alan ABŞ müştərisinə potensial olaraq 90.000 dollar rüsum tətbiq edilə bilər, buna görə də bəzi şirkətlər rüsum dərəcəsi dəqiq müəyyən olunana qədər gözləyirlər" o dedi. "Aşağı dəyərli məhsullar gətirən şirkətlər isə sifarişlərə davam edirlər."

İqtisadiyyat

Ən Çox Təsirə Məruz Qalan Şirkətlər və Məhsullar

OEC tərəfindən tərtib edilmiş və təhlil edilmiş ticarət məlumatlarına əsasən, yük sənədləri IKEA-nın Aİ-dən ABŞ-a idxal edən aparıcı şirkət olduğunu göstərir (28%). Növbəti yerlərdə Southern Glazer's Wine and Spirits (9%), Continental Tire (4%), Bosch (4%), Dole Food Co. (3%) və Diageo (2.3%) gəlir.

ABŞ-a Aİ ixracatında məhsul kateqoriyaları üzrə aparılan təhlil göstərir ki, siyahıya 11% ilə mebel rəhbərlik edir, onu rezin şinlər (7%), yataq örtükləri (6%) və şərab (5%) izləyir.

24 saat