Pentaqonun yüksək rütbəli rəsmiləri ABŞ-ın İrandakı üç nüvə obyektinə zərbə endirmə əməliyyatı barədə yeni detalları açıqlayıblar. Birləşmiş Qərargah Rəisləri Komitəsinin sədri general Den Keyn bildirib ki, bu, ABŞ tarixində ən böyük B-2 bombardmançıları tərəfindən həyata keçirilən zərbə əməliyyatı olub və hədəflərə "son dərəcə ciddi ziyan və dağıntı" vurulub.
"Gecə Yarısı Çəkici" Əməliyyatının Detalları
General Keyn bazar günü səhər Pentaqonda keçirilən brifinqdə bildirib ki, İranın Fordo, Natanz və İsfahan şəhərlərindəki nüvə obyektlərinə qarşı həyata keçirilən "Gecə Yarısı Çəkici" adlı əməliyyat "çox məxfi" olub və Vaşinqtonda az sayda insan onun vaxtından və xarakterindən xəbərdar olub. Keyn qeyd edib ki, əməliyyata Missuri ştatındakı Uaytmen Hərbi Hava Bazasından şərqə, İrana doğru uçan yeddi ədəd B-2 Spirit bombardmançısı cəlb edilib. Digər B-2 bombardmançılarından ibarət qrup isə aldadıcı hədəf kimi Sakit okean üzərindən qərbə uçub – şənbə günü ərzində ABŞ bombardmançılarının Quamdakı bazaya doğru getdiyi barədə xəbərlər yayılmışdı. Eyni zamanda, İran üzərindəki hədəflərə zərbələr endirəcək bombardmançıların 18 saatlıq şərq istiqamətindəki uçuşu Atlantik və Aralıq dənizini keçərkən bir neçə dəfə havada yanacaq doldurulmasını tələb edib. Keyn bildirib ki, bombardmançılar Yaxın Şərqdə quru üzərində ABŞ qırıcı təyyarələri və dəstək təyyarələri ilə görüşərək "mürəkkəb, dəqiq vaxtlı manevr" icra ediblər.
ABŞ Əməliyyatının Xəritəsi və Vaxt Çərçivəsi
General Keyn təyyarələrin uçuş marşrutunu və əməliyyatda əsas hadisələrin xronologiyasını göstərən xəritə qarşısında danışıb. Şənbə günü ABŞ vaxtı ilə təxminən saat 17:00-da, təyyarələr İran hava məkanına daxil olmazdan əvvəl, ABŞ-a məxsus sualtı qayıq İsfahandakı hədəflərə iyirmidən çox "Tomahawk" qanadlı raketi atıb. Bombardmançılar hədəflərinə yaxınlaşdıqda, ABŞ "bir neçə aldadıcı taktika, o cümlədən yemlər" tətbiq edib və qırıcı təyyarələr qarşı tərəfin təyyarələrini və yer-hava raketlərini yoxlayaraq önlərindəki hava məkanını təmizləyiblər. Keyn deyib: "Hazırda ABŞ-ın zərbə qrupuna doğru yolda hər hansı atəşin açıldığı barədə məlumatımız yoxdur." Şənbə günü ABŞ vaxtı ilə təxminən saat 18:40-da, yaxud İran vaxtı ilə səhər 02:10-da, aparıcı B-2 bombardmançısı Fordodakı obyektdə GBU-57 adlanan iki "Massive Ordnance Penetrator" (MOP) "bunker dağıdıcı" bombası atıb. Keyn bildirib ki, növbəti 25 dəqiqə ərzində Fordo və Natanzdakı hədəflərə ümumilikdə 14 MOP atılıb. "Tomahawk" raketləri digər iki obyektdə bombalar atıldıqdan sonra İsfahana düşüb. Keyn qeyd edib ki, təyyarələr İran hava məkanını tərk edərkən onlara heç bir atəş açılmayıb. O əlavə edib: "İranın qırıcıları uçuş həyata keçirmədi və görünür ki, İranın yer-hava raket sistemləri bizi görmədi. Bütün əməliyyat boyunca sürpriz elementini qoruduq."
Hərbi əməliyyat çərçivəsində, Keyn qeyd edib ki, B-2 bombardmançıları, qırıcı təyyarələr, yanacaqdoldurma təyyarələri və müşahidə təyyarələri daxil olmaqla 125-dən çox ABŞ təyyarəsi iştirak edib. Hücumda 75-dən çox dəqiq idarə olunan silahdan istifadə edilib.
Hədəflərə Zərbələr və İlkin Qiymətləndirmə
"İlkin döyüş ziyanı qiymətləndirmələri göstərir ki, hər üç obyektdə son dərəcə ciddi ziyan və dağıntı baş verib," Keyn bildirib və tam qiymətləndirmənin zaman alacağını qeyd edib. Birləşmiş Qərargah Rəisləri Komitəsinin sədri İrana zərbələrə görə hər hansı cavab tədbirləri görməkdən çəkinməyi xəbərdar edib. "Qüvvələrimiz yüksək hazırlıq vəziyyətində qalır və İranın hər hansı cavab tədbirlərinə və ya proxy hücumlarına cavab vermək üçün tam hazırdır, bu isə son dərəcə pis seçim olardı," Keyn vurğulayıb. "Biz özümüzü müdafiə edəcəyik."
Pentagonun Xəbərdarlığı və Siyasətçilərin Reaksiyaları
Müdafiə naziri Pit Heqset hücumu "inanılmaz və hədsiz uğur" adlandırıb. Keynin yanında brifinqdə çıxış edən Heqset bildirib: "Ali Baş Komandanımızdan aldığımız əmr fokuslanmış, güclü və aydın idi. Biz İranın nüvə proqramını dağıtdıq, lakin qeyd etmək lazımdır ki, əməliyyat İran qoşunlarını və ya İran xalqını hədəf almayıb." O əlavə edib: "Prezident Donald Trampın planlaşdırdığı əməliyyat cəsur və parlaq idi, bu da Amerika çəkindirmə qüvvəsinin geri döndüyünü dünyaya göstərdi. Bu prezident danışanda dünya qulaq asmalıdır." Heqset deyib: "Bizim B-2 bombardmançıları girdilər və çıxdılar... və dünya bunu heç bilmədi. Bu baxımdan bu tarixi idi. Bu zərbə 2001-ci ildən bəri ən uzun B-2 Spirit bombardmançı missiyasını və MOP, yəni Massive Ordnance Penetrator-un ilk operativ tətbiqini əhatə edirdi."
Prezident Trampın Qərarı və Bəyanatı
ABŞ prezidenti Donald Tramp şənbə axşamı ABŞ-ın İrana zərbələr endirdiyini elan edib. O, şənbə günü axşam xalqa müraciətində bildirib ki, obyektlər "tamamilə və bütövlüklə məhv edilib". Ağ Evdə Heqset, Dövlət katibi Marko Rubio və Vitse-prezident JD Vans ilə birlikdə çıxış edən prezident zərbələri "möhtəşəm hərbi uğur" adlandırıb və İran "sülhə gəlməsə", "daha böyük" hücumlar barədə xəbərdarlıq edib. O deyib: "Sülh tezliklə gəlməsə, biz digər hədəflərə dəqiq, sürətli və bacarıqla gedəcəyik, onların əksəriyyəti bir neçə dəqiqə ərzində məhv edilə bilər. Dünyada bu axşam etdiyimizi edə biləcək heç bir ordu yoxdur, yaxın da deyil. Bir az əvvəl baş verənləri edə biləcək heç bir ordu olmayıb." Ağ Ev rəsmisinin sözlərinə görə, Prezident Tramp İranın nüvə obyektlərinə zərbə endirmək barədə yekun qərarını şənbə günü M1-də, Heqsetlə telefon danışığı zamanı verib. Müdafiə naziri Prezident Trampa zərbə endirmək və ya missiyanı ləğv etmək vaxtının gəldiyini bildirib, bundan sonra prezident yaşıl işıq yandırıb. "Wall Street Journal" qəzeti Prezident Trampın qərarının vaxtı barədə ilk məlumatı yayıb. Rəsminin sözlərinə görə, Prezident Tramp cümə axşamı, Ağ Evin mətbuat katibi Karolin Levitin "iki həftə ərzində" qərar verəcəyini söylədiyi zaman zərbələri təsdiqləməyə meyilli olub. Rəsmi şəxsin sözlərinə görə, Yaxın Şərq üzrə xüsusi elçi Stiv Vitkoff zərbədən əvvəlki həftələrdə Prezident Trampa iranlıların nüvə sazişi barədə ciddi olmadıqlarını bildirib.
24 saat
