Dünya 28.08.2025

ABŞ-ın Qrenlandiyanı qoparma manevri

ABŞ-ın Qrenlandiyanı qoparma manevri

ABŞ və Grönland Arasında Gərginlik: Danimarkadan Sərt Reaksiya

ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp və Ağ Evlə əlaqəli şəxslərin Grönlanda nüfuz etmə cəhdləri barədə narahatlıq doğuran məlumatlar yayılıb. Bildirilir ki, bu şəxslər sabiq prezidentin “Grönlandı ələ keçirmə planlarını” dəstəkləyən adada yaşayan yerli vətəndaşların adlarını əks etdirən xüsusi bir siyahı tərtib ediblər. Danimarka dövlət televiziyası DR bu mühüm xəbəri hökumət və təhlükəsizlik dairələrindən adları açıqlanmayan mənbələrə, həmçinin adadan və ABŞ-dan səkkiz müxtəlif etibarlı mənbəyə istinadən yayımlayıb.

Danimarkanın Sərt Reaksiyası

Danimarkanın Xarici İşlər naziri Lars Lökke Rasmussen “Xarici aktorların Danimarka-Grönland əlaqələrinə maraq göstərdiyinin tamamilə fərqində olduqlarını” qeyd edərək, “Krallığın daxili işlərinə müdaxilə cəhdləri, əlbəttə ki, qəbuledilməzdir” bəyanatını verib. Bu məlumatların yayılmasından dərhal sonra Danimarka, ABŞ-ın ölkədəki ən yüksək səviyyəli diplomatik nümayəndəsi, müvəqqəti işlər vəkili Mark Strohu Xarici İşlər Nazirliyinə çağıraraq vəziyyətlə bağlı izahat tələb edib.

Keçmiş Prezidentin Grönlandla Bağlı Planları

ABŞ prezidenti Donald Tramp Danimarka Krallığının yarımuxtar hissəsi olan bu adanı ilhaq etmək istəyini bir neçə dəfə dilə gətirmiş, adanın təhlükəsizlik səbəbindən ABŞ tərəfindən alınmasının strateji əhəmiyyətə malik olduğunu irəli sürmüşdü. Onun bu yöndəki açıqlamaları beynəlxalq ictimaiyyətdə geniş müzakirələrə səbəb olmuşdu.

Danimarkadan Grönlanda Tarixi Üzr

Danimarkanın Baş naziri Mette Frederiksen, ölkəsinin 1992-ci ilə qədər adadakı səhiyyə sisteminə cavabdeh olduğu dövrdə sistematik ayrı-seçkiliyə məruz qalaraq sterilizasiya edilmiş yerli qadınlardan üzr istəyib. Frederiksen, “Baş verənləri dəyişdirə bilmərik. Lakin məsuliyyət daşıya bilərik. Buna görə də Danimarka adından dərin üzr istəmək istəyirəm” deyə emosional bəyanat verib. Bu hadisə uzun illər boyunca iki ölkə arasındakı münasibətlərə kölgə salmışdı.

24 saat

Oxucu Şərhləri

İlqar Vəliyev
28.08.2025 09:48
Məqalədə qeyd olunan Qrenlandiya məsələsi, xüsusilə keçmiş prezident Trampın ada ilə bağlı fikirləri və Danimarkanın buna verdiyi reaksiya, beynəlxalq münasibətlərdə yeni bir narahatlıq mövzusu yaratmışdır. Danimarka tərəfinin "Krallığın daxili işlərinə müdaxilə cəhdləri qəbuledilməzdir" mövqeyi, bir dövlətin suverenliyinə hörmətin vacibliyini bir daha vurğulayır. Eyni zamanda, Danimarka baş nazirinin keçmişdə yerli əhaliyə qarşı edilən səhvlərə görə üzr istəməsi, qlobal siyasətdə milli kimlik və tarixi ədalət məsələlərinin nə qədər həssas olduğunu göstərir. Bu cür hadisələr, dövlətlərarası münasibətlərin yalnız strateji maraqlara deyil, həm də tarixi və hüquqi çərçivələrə əsaslanmalı olduğunu xatırladır.
İlqar Rəhimov
28.08.2025 09:43
Qrenlandiyanın strateji əhəmiyyəti və onun ABŞ-ın xarici siyasətindəki yeri ilə bağlı bu məqalə olduqca diqqət çəkicidir. ABŞ-ın keçmiş prezidentinin bu adanı "əldə etmək" cəhdləri və bunun Danimarka tərəfindən sərt şəkildə qınanması, beynəlxalq münasibətlərin gərginləşən tərəflərini üzə çıxarır. Danimarkanın bu məsələdəki prinsipial mövqeyi, ölkənin suverenliyinə və daxili işlərinə hörmət tələbini vurğulayır. Məqalədə qeyd olunan Danimarkanın tarixən Qrenlandiyadakı yerli əhaliyə qarşı törətdiyi haqsızlıqlardan üzr istəməsi də diqqətəlayiqdir. Bu, bir tərəfdən, ABŞ-ın Qrenlandiyaya olan marağının arxasında yatan siyasi və iqtisadi motivləri, digər tərəfdən isə qlobal güc mücadillusionlarının nəticələrini anlamamız üçün vacibdir. Bu tip hadisələr, kiçik ölkələrin böyük dövlətlərin geosiyasi ambisiyaları qarşısında öz suverenliklərini necə qorumalı olduqları sualını yenidən gündəmə gətirir.
Elnur Turalov
28.08.2025 09:03
Bu məqaləni təqdim etdiyiniz üçün təşəkkür edirəm. ABŞ-ın Qrenlandiya ilə bağlı səyləri, xüsusilə də "əldə etmə planları" haqqında məlumatlar olduqca diqqətəlayiqdir. Danimarkanın bu məsələyə verdiyi sərt reaksiya, ölkənin suverenliyinə və beynəlxalq hüquqa verdiyi önəmi vurğulayır. Həmçinin, Danimarka Baş nazirinin keçmişdəki hadisələrə görə üzr istəməsi, tarixi barışığın və dialoqun əhəmiyyətini göstərir. Bu cür hadisələr beynəlxalq münasibətlərdə strateji əhəmiyyət kəsb edən ərazilərin idarə olunması ilə bağlı mühüm suallar doğurur.
Tural Rzayev
28.08.2025 08:57
Məqalədəki məlumatlar məni düşündürdü. Bəs, ABŞ-ın bu "qoparma manevri"nin arxasında duran əsas motivlər nələrdir? Yəni, sadəcə bir strateji ərazi əldə etmək istəyimidir, yoxsa daha dərin siyasi və iqtisadi məqsədlər güdürlər? Qrenlandiyanın öz suverenlik hüquqları və Danimarka ilə olan tarixi əlaqələri nəzərə alındıqda, bu cür bir cəhdin beynəlxalq hüquq çərçivəsində hansı mövqedə durduğu da maraqlıdır.
Teymur Teymurov
28.08.2025 08:52
Bu məqalə, ABŞ-ın Qrenlandiya ilə bağlı strategiyası və Danimarkanın buna olan reaksiyası haqqında ətraflı məlumat verir. Qrenlandiyanın strateji əhəmiyyəti və beynəlxalq münasibətlərdəki yeri barədə düşündürücü təhlil təqdim edir. Belə məlumatların ictimaiyyətlə paylaşılması vacibdir.
Cəvahir Vəliyeva
28.08.2025 08:48
ABŞ-ın Qrenlandiya ilə bağlı səyləri ilə bağlı məlumat üçün təşəkkürlər. Bu məqalə, ölkələrarası münasibətlərdə geosiyasi maraqların nə qədər vacib olduğunu bir daha göz önünə gətirir. Qrenlandiya kimi strateji əhəmiyyətə malik bir ərazinin kimin nəzarətində olacağı, yalnız həmin ölkələrin deyil, beynəlxalq təhlükəsizlik baxımından da böyük əhəmiyyət kəsb edir. Danimarkanın bu məsələyə göstərdiyi reaksiya, öz suverenliyini qorumaq baxımından başa düşüləndir. Bu mövzunun daha dərinliyinə varılması, qlobal siyasətə maraq duyan hər kəs üçün faydalı olardı.
Fidan Cəfərova
28.08.2025 08:13
Bu məqaləni oxuduqdan sonra, ABŞ-ın Qrenlandiya ilə bağlı strategiyaları haqqında ətraflı məlumat əldə etmək imkanı tapdım. Danimarkanın sərt reaksiyası və keçmiş prezidentin bu məsələdəki mövqeyi, coğrafi mövqeyi ilə yanaşı, strateji əhəmiyyəti olan Qrenlandiyanın beynəlxalq siyasətdəki rolunu bir daha önə çıxardı.
Rauf Nurlu
28.08.2025 08:08
Mən bu yazının bəzi məqamlarıyla razılaşmıram. ABŞ-ın Qrenlandiya ilə bağlı iddiaları, əslində, strateji maraqlardan qaynaqlanır. Digər tərəfdən, Danimarkanın bu məsələyə sərt reaksiya verməsi də başa düşüləndir, çünki bu, onların suverenliklərinə birbaşa təsir edir. Lakin, məncə, bu məsələdə daha çox dialoq və qarşılıqlı anlaşma olmalıdır. Qrenlandiya özü də bu qərar prosesində söz sahibi olmalıdır.

Şərh Yaz