Hava Səyahətində "Qızıl Dövr" Xəyalı: Daffi Sərnişinlərdən Nəzakət, Cəmiyyət isə Sistemli Həllər Tələb Edir
ABŞ Nəqliyyat naziri Şon Daffi amerikalıların təyyarə səyahətləri zamanı daha səliqəli geyinmələri və mədəniyyətli davranmaları barədə çağırış edib. Bu tələbə reaksiya sürətli, lakin əsasən skeptik olub. Federal Aviasiya İdarəsinin (FAA) son 15 ilin ən sıx Şükranlıq səyahət dövrü olacağını açıqlaması ərəfəsində, Daffi “Hava səyahətinin Qızıl Dövrü Sizinlə Başlayır” adlı yeni kampaniyaya start verib.Nəqliyyat Departamentinin videoçarxında 1950-60-cı illərin nizamlı terminal görüntüləri ilə sərnişinlərin mübahisə etdiyi, ayaqlarını keçidlərdə uzatdığı və ekipajla dava etdiyi son dövr görüntüləri birləşdirilir. Daffi videoda “Ədəb-ərkan qapıda bitmir,” deyərək, “Hörmətlə geyinirsinizmi?” sualını verir. O, Newark Hava Limanında çıxışı zamanı geyim kampaniyasını daha da genişləndirərək, “Hava limanına şıpşal və pijamada gəlməməyə çalışaq,” deyib.
Sərnişinlər Kampaniyanın Əsas Məqsədi Qaçırdığını Bildirir
Bu təşəbbüs sosial mediada geniş müzakirələrə səbəb olub. Bir çox sərnişin hava səyahətinin daha az deyil, daha çox stresli olduğunu bildirərək, Daffinin diqqətini izdiham, xərclər, gecikmələr və təhlükəsizlik yoxlamalarına yönəltməli olduğunu vurğulayıb. Bluesky istifadəçisi Terri De yazıb: “Bu, uçuşun həqiqətən xoş olduğu 50-ci illər deyil. İndi biz mal-qara kimi sıxışdırılırıq və demək olar ki, avtobusla getmək qədər pisdir.” Başqa bir Bluesky istifadəçisi isə əlavə edib: “Uçuş gecikmələri səbəbindən hava limanının döşəməsində yatmaq ehtimalım olduğu müddətcə, nə istəsəm, onu geyinəcəm.”
Nizam-İntizam Pozuntuları Artır, Lakin Müqayisələr Çətindir
ABŞ Nəqliyyat Departamenti kampaniyanın terminal və təyyarələrdəki zorakılığı və nizam-intizam pozuntularını azaltmağı hədəflədiyini bildirir. 2021-ci ildən bəri 13,800 narahat sərnişin hadisəsi qeydə alınıb və hər beş təyyarə bələdçisindən biri fiziki qarşıdurma ilə üzləşdiyini bildirib. Qlobal miqyasda bu cür hadisələr artmaqdadır. Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyasının (IATA) 60-dan çox aviaşirkətdən əldə etdiyi son məlumatlar göstərir ki, 2024-cü ildə hər 395 uçuşa bir hadisə düşüb. Lakin aviasiya tarixçiləri bu rəqəmlərin kontekstə ehtiyacı olduğunu vurğulayırlar. 1950-ci illərdə təyyarə salonlarında siqaret çəkməyə icazə verilirdi, təyyarə qaçırmalar bu günküdən daha tez-tez baş verirdi və təyyarə bələdçiləri görünüşə əsaslanan sərt iş qaydaları ilə üzləşirdilər. Həmçinin, o dövrdə aviabiletlərin qiymətləri daha yüksək idi ki, bu da daha az insanın uça bilməsi demək idi. Lakin hava fəlakətləri daha çox yayılmışdı. Airbusun məlumatına görə, 1961-ci ildə hər milyon uçuşa 10 ölümcül qəza düşdüyü halda, bu gün demək olar ki, sıfıra enib. Bütün bunlar nəzərə alındıqda, səyahətin “qızıl dövrü” Daffinin geriyə baxaraq təsəvvür etdiyi qədər möhtəşəm olmaya bilər.
Aviaşirkətlər Gündəlik Geyimə Keçərkən, Geyim Qaydaları Tələbi
Daffinin çağırışı bir çox aviaşirkətin forma standartlarını yumşaltdığı bir dövrə təsadüf edir. Avstraliyada, ucuz büdcəli Bonza aviaşirkəti 2022-ci ildə rəsmi formaları tamamilə ləğv etdi. Onun ekipajı və pilotları Bonza markalı köynəklər, şortlar və donlar geyinə bilirlər. Onlara görünən döymələrə sahib olmaq və makiyajdan istifadə etmək də icazəlidir. Keçmiş baş kommersiya direktoru Karli Povi bunun məqsədinin "əyləncəli, canlı və indiki dövrü əks etdirən" bir şey yaratmaq olduğunu deyib. ABŞ-da Alaska Airlines 2022-ci ildə görünüş kodunu yenidən nəzərdən keçirərək, sərt kişi və qadın görünüşlərini aradan qaldırdı. Aviaşirkət bütün heyət üçün gender-neytral seçimlər yaratdı və makiyaj, dırnaq boyası, qulağa iki sırğa və burun pirsinqlərinə icazə verməyə başladı. United Airlines bəzi görünən döymələrə və bütün genderlər üçün uzun saçlara icazə verir, Virgin Atlantic isə 2019-cu ildə qadın ekipaj üçün makiyaj tələblərini ləğv etdi və 2022-ci ildə döymə qaydalarını yumşaltdı. Maldiv adalarında isə bu rahat yanaşma daha da irəli gedir. Trans Maldivian Airways-də pilotlar bəzən ayaqyalın və ya şıpşıpda uçurlar.
Nəzakət Çağırışı, Yoxsa Problemin Səhv Anlaşılması?
Bütün mübahisələrə baxmayaraq, Daffinin çağırışı bəzi tərəfdarlar da tapıb. Bir Reddit istifadəçisi yazıb: “Geyiminiz normal olduğu müddətcə nə geyindiyiniz mənə maraqlı deyil. Daha çox nəzakətə dəstək ola bilərəm.” Aviasiya mütəxəssisləri də həm ekipaja, həm də digər sərnişinlərə qarşı əsas nəzakətin səyahəti daha təhlükəsiz və dözümlü etdiyini qəbul edirlər. Lakin bir çox tənqidçi nazirin mesajının müasir uçuşları formalaşdıran struktur təzyiqləri – izdihamlı salonlar, həddən artıq yüklənmiş ekipajlar, ultra-aşağı qiymət modelləri və tam gücü ilə işləyən hava limanlarını nəzərdən qaçırdığını bildirir. Uçuşa alternativlərin olmaması da qeyd edilir. Başqa bir Reddit istifadəçisi yazıb: “Hava səyahəti bir vaxtlar zövqlü bir təcrübə idi. Bu gün isə elə deyil. Aviaşirkətlər sərnişinlərə bir əmtəə kimi yanaşır.” “Hava səyahətini düzəltməyin ən yaxşı yolu, insanların qısa daxili uçuşlardan başqa alternativ variantları olması üçün daxili dəmir yolu şəbəkəmizi genişləndirmək və inkişaf etdirməkdir.” Sərnişinlərin pijamada, cins şalvarda və ya kostyumda gəlməsindən asılı olmayaraq, çox az adam stressin, şalvarın deyil, əksər havada baş verən mübahisələrin əsas səbəbi olduğuna şübhə edir. Və bu əsas məsələlərdə irəliləyişlər olmadan, tənqidçilər hesab edirlər ki, Nəqliyyat Departamentinin kampaniyası nizam-intizamdan başqa hər şeylə müəyyən olunan bir dövrdə geyim kodu mübahisəsi kimi səslənmək riski daşıyır.

Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz