ABŞ Sorğusu İsraili Şoka Saldı Türkiyə Öndə

İsrailə Münasibət: Qlobal İctimaiyyətdə Artan Narahatlıq

Israel Hayom qəzeti, Pew Research Center tərəfindən 2025-ci ilin iyun ayında keçirilmiş qlobal sorğunun nəticələrini yenidən gündəmə gətirib. Sorğuda İsrailə münasibət qlobal səviyyədə qiymətləndirilib və nəticələr Qəzza zolağına edilən hücumlar səbəbindən Tel-Əvivə və Baş nazir Binyamin Netanyahunun siyasətinə qarşı narazılığın artdığını göstərib. Bu, "narahatverici" olaraq şərh edilib.

Dünyada İsrailə Qarşı Mənfi Rəyin Güclənməsi

23 ölkədə İsrailə münasibəti ölçən bu sorğu, beynəlxalq arenada artan mənfi rəyi aşkar edib. Sorğuda İsrailə qarşı münasibətlər dörd əsas kateqoriyada araşdırılıb: "çox mənfi", "qismən mənfi", "qismən müsbət" və "çox müsbət". Nəticələr, xüsusilə bəzi ölkələrdə İsrailə qarşı güclü mənfi meyllərin olduğunu göstərib və bu, beynəlxalq ictimai rəydə diqqətəlayiq bir mənzərə yaradıb.

Türkiyə Birinci Sırada

Sorğunun ən diqqətçəkən nəticələrindən biri Türkiyə ilə bağlı olub. Türkiyə, İsrailə münasibətdə ən mənfi rəyə sahib ölkə kimi qeydə alınıb. İştirakçıların 84%-i "çox mənfi", 10%-i isə "qismən mənfi" rəy bildirərək, ümumilikdə 94%-lik mənfi göstərici ortaya qoyub. Türkiyədən sonra "çox mənfi" rəy bildirənlər arasında İspaniya və Niderland (57%), İsveç (56%), Fransa (55%) və Yunanıstan (53%) gəlir.

Digər ölkələrdə isə İtaliyada 45%, Almaniyada 46%, Birləşmiş Krallıqda 46%, Polşada 36% və Macarıstanda 24% "çox mənfi" rəy qeydə alınıb.

Gənclər Daha Tənqidi Münasibətdədir

Sorğu, yaş qrupları arasında əhəmiyyətli fərqlər olduğunu da göstərib. Yüksək gəlirli ölkələrdə gənclər, yetkinlərə nisbətən İsrailə daha mənfi münasibət bəsləyirlər. Bu tendensiya, xüsusilə Avstraliya, Kanada, Fransa, Polşa, Cənubi Koreya və ABŞ-da aydın şəkildə müşahidə olunur. ABŞ-da yaş qrupları arasındakı fərqlər diqqət çəkicidir: gənclər İsrailə daha tənqidi yanaşarkən, yetkinlər daha balanslı bir tablo nümayiş etdirirlər.

Qəzza Zolağındakı Əməliyyatlar Mənfi Rəyi Artırdı

Pew Research Center'ın əvvəlki illərə aid məlumatları ilə müqayisə aparıldıqda, İsrailin Qəzza zolağını blokadaya almasından sonra mənfi rəylərin getdikcə artdığı ortaya çıxıb. Məsələn, Birləşmiş Krallıqda 2013-cü ildə 11% olan "çox mənfi" rəy nisbəti 2025-ci ildə 44%-ə yüksəlib. ABŞ-da isə 2022-ci ilin mart ayı ilə müqayisədə mənfi rəylər 11% artıb. Bu artım, xüsusilə Qərb ölkələrində İsrailə münasibətin getdikcə nifrət səviyyəsinə çatdığını göstərir.

Müsbət Rəylər Məhduddur

Afrika qitəsində isə Nigeriya (35%) və Keniya (35%) müsbət rəylər baxımından seçilir. Avropada İsrailə ən müsbət yanaşan ölkə isə 36% ilə Macarıstan olub. Hindistanda isə son illərdə İsrail ilə əlaqələrin güclənməsi nəticəsində daha balanslı bir vəziyyət müşahidə olunur: 34% müsbət, 29% mənfi rəy qeydə alınıb.

ABŞ-da Mürəkkəb Vəziyyət

ABŞ-da iştirakçıların 24%-i "çox mənfi", təxminən 32%-i isə "müsbət" rəy bildirib. Kanadada isə 44% "çox mənfi" rəy qeydə alınıb. Bu vəziyyət, hər iki ölkədə İsrailə münasibətin qarışıq olduğunu və müxtəlif yaş qrupları arasında əhəmiyyətli fərqlər olduğunu göstərir.

Latın Amerikası da Tənqidçidir

Latın Amerikasında Meksika 37% "çox mənfi" rəy bildirərkən, Braziliyada bu nisbət 46%, Argentinada isə 33% olub.

İndoneziyada Mənfi Rəy Yüksəkdir

Sorğunun nəticələrinə görə, İndoneziyanın 50%, Yaponiyanın 29% və Cənubi Koreyanın 23% "çox mənfi" rəy bildirdiyi qeyd edilib.

24 saat