“Tramp Marşrutu” Layihəsi: Ermənistanın İzahları və İranın Narahatlığı
Ermənistan xarici işlər nazirinin müavini Vahan Kostanyan İranın "IRNA" agentliyinə verdiyi müsahibədə "Tramp marşrutu" layihəsi üçün yaradılacaq şirkətin səhmlərinin Ermənistan və ABŞ tərəfindən bölüşdürüləcəyini, şirkətin isə Ermənistanda qeydiyyatdan keçəcəyini bəyan edib.
Nazir müavini şirkətin konkret hansı işlərdən məsul olacağını açıqlamasa da, layihənin regionda Amerika təhlükəsizlik qüvvələrinin mövcudluğu demək olmadığını vurğulayıb. Vahan Kostanyan bu məsələnin İran tərəfinin əsas narahatlıqlarından biri olduğunu və artıq həll olunduğunu bildirib.
Ermənistanın İranla Yüksək Səviyyəli Görüşləri
Cari ayın 12-13 tarixlərində İrana səfər edən Vahan Kostanyan bu ölkənin xarici işlər naziri Seyid Abbas Ərağçı, Ali Liderin xarici siyasət üzrə müşavirləri Kamal Xərrəzi və Əli Əkbər Vilayəti, habelə prezidentin siyasi müşaviri Mehdi Sanai ilə görüşlər keçirib.
Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin məlumatına görə, görüşlərdə Vahan Kostanyan İranın Ermənistan Respublikasının ərazi bütövlüyü, suverenliyi və sərhədlərinin toxunulmazlığı prinsipinə dair dəyişməz və açıq mövqeyini yüksək qiymətləndirdiyini ifadə edib. O, həmçinin Ermənistanın da öz növbəsində İranın həyati maraqlarını nəzərə aldığını təsdiqləyib. Bu kimi diplomatik səylər regionda etimadın güclənməsinə xidmət edir.
“Tramp Marşrutu”nun Regional Faydaları
ABŞ-nin "Fox News" telekanalına müsahibə verən Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan "Tramp marşrutu"nun İran üçün də faydalı olacağı fikrini irəli sürüb. Paşinyanın sözlərinə görə, bu razılaşmalar həyata keçirildikdə, İran Fars körfəzindən Qara dənizə dəmir yolu ilə çıxış imkanı əldə edəcək və Rusiya ilə İran arasında dəmir yolu bağlantısı qurulacaq.
Baş nazir vurğulayıb ki, layihənin iqtisadi tərəfinə diqqət yetirildikdə, təkcə Ermənistan, Azərbaycan, ABŞ, Türkiyə deyil, həm də Rusiya və İran çox mühüm faydalar əldə edəcəklər. Layihə adı, ABŞ prezidenti Donald Trump ilə əlaqəli olaraq "Tramp marşrutu" olaraq bilinir.
Layihənin Beynəlxalq Statusu və İranın Təpkiləri
Avqustun 8-də Vaşinqtonda ABŞ, Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin verdiyi birgə bəyannamədə qeyd olunan əsas məsələlərdən biri də Azərbaycanı Naxçıvana birləşdirəcək, "Beynəlxalq Sülh və Rifah naminə Tramp Marşrutu" (TRIPP) adlanan yoldur.
Bəyannamənin 4-cü maddəsində Ermənistanın öz ərazisində TRIPP layihəsi üçün çərçivənin müəyyən edilməsi məqsədilə ABŞ və qarşılıqlı müəyyən edilmiş üçüncü tərəflər ilə əməkdaşlıq edəcəyi bildirilir. ABŞ prezidenti Donald Trump isə birgə mətbuat konfransında Ermənistanın marşrutu 99 illiyə ABŞ-yə icarəyə verilməsinə razı olduğunu deyib.
İran prezidenti Məsud Pezeşkian TRIPP ilə bağlı ölkəsinin "yeganə narahatlığının" yolun ABŞ şirkəti tərəfindən tikilməsi olduğunu bəyan etsə də, İranın ali lideri Seyid Əli Xameneinin müşaviri Əli Əkbər Vilayəti daha sərt mövqe nümayiş etdirib. Vilayəti İranın bu marşruta qarşı çıxacağını vurğulayıb. Bu fərqli yanaşmalar layihənin regionda yaratdığı gərginlikləri açıq şəkildə nümayiş etdirir.
Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz