İsrailin Qəzza zolağında kilsəyə endirdiyi zərbəyə də toxunan Leavitt, Prezidentin vəziyyətə dərhal müdaxilə etdiyini, İsrailin Baş naziri Binyamin Netanyahu ilə birbaşa danışdığını və İsrailin hadisənin təsadüfən baş verdiyi barədə açıqlama verdiyini bildirib.
Qəzzaya Yardımın Çatdırılması Prezidentin Səyi İlə Baş Verib
Qəzzadakı humanitar yardım fəaliyyətlərinə toxunan Leavitt, administrasiyanın bölgəyə yardım çatdırmaq üçün həll yolları inkişaf etdirdiyini vurğulayıb. Yardımların mülki əhaliyə çatması üçün ciddi nəzarətin tətbiq edildiyini qeyd edən Leavitt deyib: “Yardımın Qəzzaya çatmasının səbəbi Prezidentdir. O, bunun dinc yolla, əlavə can itkisi olmadan həyata keçirilməsini istəyir. O, yardıma ehtiyacı olan qadın və uşaqların aclıq çəkdiyini göstərən fotoşəkilləri görməkdən narahat idi. Buna görə də bu administrasiya bölgəyə yardım çatdırmaq üçün bir həll tapdı və biz də yardımın ehtiyac sahiblərinə çatdığından əmin olmaq istəyirik”.
İranın Nüvə Təhdidi Tamamilə Ləğv Edildi
Leavitt, Donald Trampın İranın nüvə təhdidini aradan qaldırdığını vurğulayaraq bildirib: “İranın nüvə obyektləri artıq mövcud deyil. Prezident bu mövzuda çox qətiyyətli idi və lazımi addımları atdı”. Lazım gələrsə İranla danışıqlara açıq olduqlarını ifadə edən Leavitt, ABŞ prezidentinin Yaxın Şərqdəki bütün aktorlarla diplomatiya yollarını davam etdirəcəyini vurğulayıb.
Suriyada Gərginliyin Azalması Müşahidə Edilir
Leavitt, Suriyadakı inkişaflara dair qiymətləndirməsində son həftələrdə şiddət hadisələrində azalma müşahidə edildiyini qeyd edib. O deyib: “Suriyadakı gərginliyin azaldığını müşahidə edirik. Prezident oradakı prosesi yaxından izləyir”.
Epstein Faylları Üzrə Şəffaflıq Tələbi
Adı Donald Trampla da hallandığı iddia edilən Epstein faylları ilə bağlı suallara cavab verən Leavitt, Federal Təhqiqatlar Bürosu (FBI) və Ədliyyə Nazirliyinin bu mövzuda daha çox şəffaflıq təmin etməli olduğunu müdafiə edib.
Oxucu Şərhləri
Leavitt xanımın bəyanatlarında “davamlı atəşkəs” termininin istifadəsi də diqqətəlayiqdir. Bu terminin konkret mənası və Ağ Evin bu məqsədə çatmaq üçün konkret strategiyası haqqında daha ətraflı məlumatlar tələb olunur. Çünki “davamlı atəşkəs” qeyri-müəyyən bir anlayışdır və bu, müxtəlif tərəflər tərəfindən müxtəlif şəkildə interpretasiya oluna bilər. Eyni zamanda, Qəzzada girovların azad edilməsinin iqtisadi təsirləri, ABŞ-ın Yaxın Şərqdəki hərbi və humanitar yardımlarının strateji təsirləri ilə necə əlaqələndiyini araşdırmaq vacibdir.
Beləliklə, sual meydana çıxır: Qısamüddətli uğurların uzunmüddətli sabitlik və sülhə çevrilməsindən əmin olmaq üçün ABŞ Yaxın Şərqdə hansı uzunmüddətli strategiyanı həyata keçirməlidir?
Bəlkə də, problemin həlli üçün ABŞ-ın regional tərəfdaşları ilə daha geniş diplomatik səylərə yönəlməsi daha səmərəli olardı. Konkret olaraq, regional güc oyunlarını və mənafeləri nəzərə alaraq, çoxtərəfli bir danışıq platformasının yaradılması, burada müxtəlif tərəflərin (Suriya hökuməti, müxalif qruplar, regional güclər, və s.) iştirakı ilə davamlı atəşkəs və siyasi həll yolu üçün əsas prinsiplər müzakirə oluna bilər. Bu, yalnız güc tətbiqindən daha geniş və uzunmüddətli bir perspektiv təklif edə bilər. Əlbəttə ki, bu proses çətin və uzun sürən olacaq, lakin qısamüddətli həll yollarına nisbətən daha davamlı bir nəticə verə bilər.
Daha konstruktiv yanaşma olaraq, ABŞ-ın Suriya böhranına hərtərəfli bir yanaşma tətbiq etməsi təklif oluna bilər. Bu yanaşma, həm humanitar yardımı, həm də münaqişənin əsas səbəblərinin həllinə yönələn diplomatik səyləri əhatə etməlidir. Xüsusilə, regional tərəfdaşlarla sıx əməkdaşlıq, radikal qrupların maliyyələşdirilməsinin kəsilməsi, siyasi prosesin dəstəklənməsi və müharibədən əziyyət çəkmiş əhalinin bərpa prosesinə köməyi vacibdir. Yalnız girovların azad edilməsinə deyil, həm də bölgənin uzunmüddətli sabitliyinə yönəlmiş kompleks bir strategiya, daha səmərəli nəticələr verə bilər.
Bundan əlavə, "əsas prioritetlər" ifadəsinin dəqiq tərifi yoxdur. Ağ Ev bu ifadəni nə dərəcədə konkret hərəkətlər və ya maliyyə resurslarının ayrılması ilə dəstəkləyəcək? ABŞ-ın bu bölgəyə ayrılan büdcəsinin digər beynəlxalq və daxili məsələlərlə müqayisəsi necədir? Girovların azadlığı sevindirici olsa da, bu, bölgədəki daha geniş konfliktlərin həllini əks etdirmirmi?
Bu məqamda, Prezident Trampın "davamlı atəşkəs" üçün konkret strateji planının olub olmadığı və bu planın maliyyə və siyasi cəhətdən nə dərəcədə davamlı olacağı məsələsi açıq qalır. Bəlkə də daha ətraflı məlumatlar verilməlidir ki, belə bəyanatların arxasında ciddi siyasi niyyətlər olduğunu görək?
Bundan əlavə, Tramp administrasiyasının Yaxın Şərqdə sülhə dair səyləri, əvvəlki administrasiyaların yanaşmaları ilə müqayisədə necə fərqlənir? Misal üçün, Obama administrasiyasının nüvə sazişi ilə bağlı səyləri və ya Clinton administrasiyasının İsrail-Fələstin danışıqlarına verdiyi dəstək nəticələri ilə müqayisə etmək bu siyasətin effektivliyinin daha hərtərəfli qiymətləndirilməsi üçün zəruridir. Bu müqayisə həm də regional sabitlik və təhlükəsizlik baxımından uzunmüddətli nəticələr haqqında daha dəqiq təsəvvür verə bilər. Son olaraq, "davamlı atəşkəsin" müddəti və bu atəşkəsin qarşı tərəflər tərəfindən necə qəbul olunduğu aydınlaşdırılmayıb.
Bəlkə də, ən mühümü, bu bəyanatdakı fokus yalnız girovların azad edilməsi və atəşkəsə yönəlib. Amma uzunmüddətli sülhün təmin edilməsi üçün daha geniş siyasi və iqtisadi həll yollarının olması nəzərə alınmayıb. Beləliklə, sual ortaya çıxır: Yalnız girovların azad edilməsi və atəşkəsin təmin edilməsinə fokuslanan bir yanaşmanın, regional sülhə və sabitliyə daha geniş və uzunmüddətli töhfə verməsi üçün əlavə nə kimi addımlar atılmalıdır?
Şərh Yaz