Aİ XİN-ləri İsrailə sanksiya mövzusunda bölündü

Avropa İttifaqı İsrailə Qarşı Sanksiyalar Üzrə Bölünüb

Avropa İttifaqının xarici işlər nazirləri İsrailin Qəzzada törətdiyi Qəzza müharibəsindəki soyqırım xarakterli müharibəyə qarşı hansı addımların atılması barədə fikir ayrılığı yaşayır. Blokun humanitar yardım üzrə rəhbəri, İsrailin mühasirəyə alınmış ərazidə törətdiyi ölüm, dağıntı və süni aclıq şəraitində, nazirləri "dəyərlərimizi və prinsiplərimizi əks etdirən güclü bir səs tapmağa" çağırmışdı.

Avropa İttifaqının 27 üzv ölkəsinin nazirləri şənbə günü Danimarkanın paytaxtı Kopenhagendə müharibəni müzakirə etmək üçün toplaşıblar.

İsrailə Qarşı Cəza Tədbirləri və Fikir Ayrılıqları

Toplantıda İsrail startaplarına AB maliyyələşdirməsinin dayandırılması təklifi də müzakirə olunacaq. Lakin birlik bu addımı atmaq üçün hələ də zəruri səs çoxluğunu toplaya bilməyib, daha sərt tədbirlər barədə isə danışmaq belə yersizdir. İspaniya və İrlandiya kimi üzv dövlətlər İsrailə fələstinlilərə qarşı sərt hücumlarını dayandırması üçün ciddi təzyiq göstərilməsini istəyir. Digər tərəfdən, Almaniya və Macarıstan kimi qəti müttəfiqləri isə İsrailə qarşı çox az hərəkət etmək və ya heç bir addım atmamaq tərəfdarıdır.

İspaniyanın xarici işlər naziri Xose Manuel Albares görüşdən əvvəl "Əl-Cəzirə"yə verdiyi müsahibədə AB-nin "çox gec, çox az" addımlar atdığını və "heç nə etməməklə... heç bir nəticə əldə etmədiyini" bildirib. O, Kopenhagen görüşlərində İsrailə təzyiqi artırmaq istədiyini vurğulayıb.

Danimarkanın ev sahibi xarici işlər naziri Lars Lokke Rasmussen şənbə günü deyib: "Biz ən fəlakətli humanitar böhrana şahid oluruq. İsrail öz gedişatını dəyişməlidir. Biz ortaq zəmin tapmalıyıq. Sözləri sanksiyalara çevirməliyik. Danimarka assosiasiya sazişindəki ticarət fəslini dayandırmağa və [İsrail Baş Naziri Binyamin] Netanyahu hökumətinə, eləcə də onun bəzi nazirlərinə sanksiyalar tətbiq etməyə hazırdır."

Avropa İttifaqının xarici siyasət rəhbəri Kaja Kallas görüşdən əvvəl jurnalistlərə deyib: "Mən çox optimist deyiləm və bu gün qəti qərarlar qəbul etməyəcəyik. Bu, bizim bölündüyümüz barədə siqnal verir."

Humanitar Böhran və Beynəlxalq Reaksiyalar

Qəzza müharibəsi ərzində İsrailin hərəkətləri, xüsusilə mülki itkilər və humanitar yardımların çatdırılmasına qoyulan məhdudiyyətlər bir çox AB hökuməti tərəfindən sərt şəkildə tənqid edilib. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və böyük yardım agentlikləri ilə işləyən qlobal aclıq monitorinq qrupu olan İnteqrasiya edilmiş Qida Təhlükəsizliyi Faza Təsnifatı (IPC) keçən həftə Qəzzada aclığın təsdiqləndiyini bildirdikdən sonra etirazlar daha da güclənib. Lakin İsrail bu tapıntını, mövcud böyük dəlillərə baxmayaraq, rədd edib.

Lakin AB üzvləri ortaq reaksiya mövzusunda bölünmüş vəziyyətdədir; bəziləri İsrailə təzyiq göstərmək üçün iqtisadi tədbirlər tətbiq etməyə çağırır, digərləri isə diplomatiyanı qorumaq istəyini vurğulayır.

Bu arada, Fransanın xarici işlər naziri Jan-Noel Barrot, Birləşmiş Ştatlar Fələstin Administrasiyasının üzvlərinə viza verməkdən imtina etdiyini bildirdikdən sonra, gələn ay keçiriləcək Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasına girişə heç bir məhdudiyyət qoyulmamalı olduğunu deyib.

Barrot deyib: "BMT Baş Assambleyası iclası girişə heç bir məhdudiyyətə məruz qalmamalıdır."

Avropa İttifaqının icraçı orqanı keçən ay İsrailin AB-nin tədqiqat maliyyələşdirmə proqramına çıxışını məhdudlaşdırmağı təklif etsə də, bu təklif indiyədək üzv ölkələrdən kifayət qədər dəstək tapa bilməyib. Diplomatların sözlərinə görə, Fransa, Niderland, İspaniya və İrlandiya kimi ölkələr bu təklifi dəstəkləsələr də, Almaniya və İtaliya kimi digərləri indiyədək buna dəstək verməyib.

Avropada Əhval-ruhiyyə Dəyişikliyi

Kopenhagendən xəbər verən Əl-Cəzirə müxbiri Haşem Ahelbarra, Avropa İttifaqı üzvlərinin Qəzza və İsrailə qarşı sanksiyalar məsələsində çətinlik çəkdiyini bildirib. O deyib ki, "problem ondadır ki, Avropa küçələrində əhval-ruhiyyə dəyişib" və Avropalı siyasətçilərə təzyiq artır. "Avropada getdikcə daha çox insan bildirir ki, AB humanitar hüququn və insan haqlarının qorunması ilə bağlı verdiyi vədləri yerinə yetirə bilməyib."

Avropa İttifaqının humanitar yardım üzrə komissarı Hadja Lahbib bu həftə Brüsseldə jurnalistlərə açıqlamasında "AB-nin Qəzza barədə kollektiv səs tapmağının vaxtı gəlib" deyib. O, hansı addımların atılmalı olduğunu dəqiqləşdirməkdən imtina etsə də, İsrailə daha çox təzyiq istədiyini aydın şəkildə bildirib.

Qəzza ilə bağlı o deyib: "Orada baş verənlər məni narahat edir və hamımızı narahat etməlidir. Çünki bu bir faciədir. Və biz tarix tərəfindən mühakimə olunacağıq."

Ukrayna da Gündəmdə

Avropa İttifaqı xarici işlər nazirlərinin Ukraynadakı müharibəni və Moskvanın sanksiyaları çərçivəsində AB-də dondurulmuş təxminən 210 milyard avro (245,85 milyard dollar) dəyərində Rusiya aktivlərinin gələcəyini də müzakirə edəcəkləri gözlənilir.

Ukrayna və Polşa, Baltikyanı dövlətlər də daxil olmaqla bəzi AB ölkələri, aktivlərin müsadirə edilərək Kiyevi dəstəkləmək üçün istifadə edilməsini tələb ediblər. Lakin AB-nin güclü üzvləri Fransa və Almaniya, eləcə də aktivlərin əksəriyyətini saxlayan Belçika bu çağırışları rədd ediblər.

24 saat