AKP-nin Tik-İşlət-Təhvil Ver modeli cibləri boşaldır: Tunelin sonu görünmür

Avrasiya Tuneli: Zəmanətlər Və Maliyyə Xərcləri Ətrafında Mübahisələr

Nəqliyyat və İnfrastruktur Nazirliyi, təməli 2011-ci ildə qoyulan və 2016-cı ilin dekabrında tik-işlət-təhvil ver layihəsi olaraq istifadəyə verilən Avrasiya Tuneli ilə bağlı son iki ildə zəmanətli avtomobil sayının aşıldığını və xəzinəyə gəlir payı alındığını bildirmişdi. Ancaq ortaya çıxan rəqəmlər bu iddia ilə üst-üstə düşmədi. Büdcə müzakirələrində CHP Hatay millət vəkili Nermin Yıldırım Karanın mövzu ilə bağlı sualını cavablandıran Nazir Abdulkadir Uraloğlu, 2023-cü ilin son rübündən bu günə qədər zəmanət verilən avtomobil sayının 58 milyon 398 min, keçən avtomobil sayının isə 62 milyon 389 min olduğunu qeyd etdi. O, əlavə keçən avtomobillər üçün yüzdə 30 mənfəət payı alınaraq 2023-cü il üçün 23 milyon lirə, 2024-cü il üçün isə 120 milyon lirə gəlir əldə edildiyini bəyan etdi.

Zəmanət Ödənişləri: Nazirliyin İddiası İlə Gerçəklik Fərqi

Nazir Uraloğlu, iki ildə 143 milyon lirə gəlirlə yanaşı, 2025-ci ilə dair il sonu əlavə gəlir proqnozunun 129 milyon lirə olduğunu iddia edərək, üç ildə cəmi 273 milyon lirə əlavə gəlir təmin ediləcəyini vurğuladı. Lakin "Cümhuriyyət" qəzetinə danışan CHP millət vəkili Kara, xəzinənin məzənnə fərqi səbəbindən operator şirkətə 2023-cü il üçün 2 milyard 899 milyon TL, 2024-cü il üçün isə 3 milyard 294 milyon TL olmaqla, cəmi iki ildə 6 milyard 193 milyon TL ödənildiyini bildirdi. Bu vəziyyətdə, yalnız iki ildə Avrasiya Tunelinin büdcəyə əlavə yükü 6 milyard 50 milyon lirə təşkil etdi. Millət vəkili Kara, tunelin dəyərinin 1 milyard 245 milyon dollar olduğunu və operatora verilən keçid zəmanəti səbəbilə 2016-2025-ci illər arasında operator şirkətə ödənilən məbləğin də 1 milyard dollara çatdığına diqqət çəkdi. O, tunelin 2042-ci ilə qədər tik-işlət-təhvil ver modeli ilə inşa edən şirkət tərəfindən işlədilməyə davam edəcəyini xatırlatdı.

İctimai Vəsaitlərin Mənimsənilməsi İddiası

"Avrasiya Tunelinin nəticəsi ictimai vəsaitlərin mənimsənilməsinə, vətəndaşın cibinə, büdcədəki boşluqlara aparıb çıxarır", – deyən Kara, sözlərini belə davam etdirdi: "Nazir açıq-aşkar bizim ağılımızla oynayır. 'Gəlir' deyilən məbləğin təxminən 45 qatı şirkətə geri ödənilir. Bu tunelin bir tərəfi vətəndaşın cibindən, digər tərəfi isə şirkətlərin xəzinəsindən bəhrələnir. Tik-işlət-təhvil ver kimi 'modellər' böyük bir kəşf kimi təqdim olunur. Halbuki ortada özünəməxsus, bənzərsiz bir iş görmə tərzi deyil; ictimaiyyətə aid olması gərəkən vəsaitlərin talanması var. Keçid zəmanəti adı altında edilən ödənişlərin xəracdan heç bir fərqi yoxdur. Yerli və xarici şirkətlərə tanınan bu imkanlar yollarımızın keyfiyyətini deyil, xəzinədən şirkətlərə axan pulu artırmaqdan başqa bir işə yaramır."

24 saat