Alimlər bəşər tarixinin ən böyük sualının cavabının
Marsda gizləndiyinə inanırlar.
Tarixi Fürsət Təhlükədədir
“The Week” nəşrində yer alan xəbərə əsasən, Qırmızı Planetdən toplanmış torpaq nümunələri Yerdəki
həyatın mənşəyi ilə bağlı heyrətamiz ipucları ehtiva edə bilər. Lakin ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının layihəni dayandırma qərarı bu tarixi imkanı təhlükəyə atmaqdadır.
Alimlər Həyəcan Təbili Çalır
Amerika Milli
Kosmos və Aviasiya İdarəsi (NASA) ilə Avropa Kosmik Agentliyinin (ESA) birgə həyata keçirdiyi nümunə qayıdışı layihəsi, planetdən götürülmüş 30-dan çox nümunəni Yerə gətirərək təhlil etməyi nəzərdə tuturdu. Hesab olunurdu ki, bu nümunələrdəki mineral və üzvi strukturlar milyardlarla il əvvəl Qırmızı Planetdə mikrobioloji həyatın olub-olmamasını aşkara çıxara bilər. Lakin layihənin xərclərinin artması və ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının kosmos büdcəsini azaltmaq istiqamətindəki addımları alimləri təşvişə salıb.
"Heç Vaxt Öyrənə Bilmərik"
Stanford Universitetindən, NASA-nın sabiq rəsmisi Skott Habardın fikrincə, gətirilən nümunələr Yerdəki
həyatın mənşəyi haqqında konkret sübutlar təqdim edə bilər. Lakin layihə ləğv edilərsə, bəşəriyyət bu cavabdan əbədi məhrum ola bilər.
“Bu missiya reallaşmasa, Yerdə həyatın necə başladığını heç vaxt öyrənə bilmərik” deyən Habard, bu prosesin tarixin ən baha başa gələn laqeydliklərindən biri ola biləcəyini iddia edir.
Nümunələr 2030-cu İlə Dək Gətirilməli idi
Layihəyə əsasən, Qırmızı Planet nümunələrinin 2030-cu ilə qədər Yerə çatdırılması planlaşdırılırdı. Lakin NASA artan büdcə təzyiqləri səbəbindən layihəni sadələşdirmək və ya tamamilə dayandırmaq variantını nəzərdən keçirir. Bu vəziyyət təkcə elmi deyil, həm də siyasi dairələrdə böyük rezonans doğurub.
Mütəxəssislərin fikrincə, ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının kosmos layihələrinə münasibətdəki bu mövqeyi təkcə NASA-nın deyil, qlobal elm dünyasının da Qırmızı Planetə dair ümidlərini sarsıdır. Əgər nümunələr Yerə gətirilib ətraflı şəkildə araşdırılmazsa, Yerdəki
həyatın mənşəyi ilə bağlı nəzəriyyələr bir daha fərziyyələrlə məhdudlaşacaq.
24 saat
Oxucu Şərhləri
Məqalədə alternativ maliyyələşdirmə mənbələri, məsələn, beynəlxalq əməkdaşlıq və ya özəl sektorun yatırımları haqqında məlumat yoxdur. Belə bir yanaşma, layihənin davam etdirilməsi üçün ABŞ hökumətinə olan təzyiqi azaltmaqla yanaşı, layihənin siyasi təsirlərdən daha az asılı olmasını təmin edə bilər. Beynəlxalq əməkdaşlığın həm maliyyə, həm də texnoloji resursları artırmaq potensialı da nəzərə alınmalıdır. Bu, layihənin davamlılığını təmin etmək üçün daha etibarlı bir yol ola bilər.
Şərh Yaz