İşıqhanın Almaniya nümunəsi və sosial siyasət müzakirələri
Türkiyənin Əmək və Sosial Müdafiə Naziri İşıqhan, Almaniya nümunəsini göstərərək pensiya ödənişləri mövzusunda açıqlama verib. Nazir İşıqhan qeyd edib ki, Almaniyada bir şəxs 40 il çalışıb 20 il pensiya aldığı halda, Türkiyədə vəziyyət əksinədir. O, həmçinin Almaniyada sosial dövlət strukturunun kiçilməsinin vacibliyinə dair xəbərlərin yayıldığını bildirib.
Almaniyada sosial yardımların həcmi və strukturu
Almaniya Statistika İdarəsinin açıqladığı rəqəmlərə görə, 2024-cü ildə sosial yardımların ümumi həcmi 1 trilyon 354 milyard Avro təşkil edib. Yardımlar bir əvvəlki illə müqayisədə 14.8% artıb. 2025-ci ilin avqust ayına olan məlumatlara görə, bütün sosial yardımlara sərf olunan xərclər əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlib. Ölkənin Əmək Nazirliyi bu rəqəmləri qrafiklə də dərc edib.
Üstəlik, sosial yardım xərclərinin 56.5%-i yaşlılıq pensiyalarına, pensiya alıb gəliri az olanlara və az maaş alanlara yönəldilib. Yaşlılara və pensiyaçılara edilən yardımlardakı artım bir əvvəlki illə müqayisədə 13.3% olmaqla 11.4 milyard Avro təşkil edib. Uzunmüddətli yardıma ehtiyacı olanlara bir ildə 17.7% artımla 5.3 milyard Avro yardım edilib. Yaşayış yardımlarındakı artım 11.1% olub və 1.6 milyard Avroya çatıb. Səhiyyə yardımlarındakı artım 19.4% təşkil edərək 1.98 milyard Avroya yüksəlib.
Miqrantlara dəstək və maliyyə nəzarəti
Uyğunlaşma yardımları belə 12.9% artıb. Beləliklə, ölkəyə gələn, əksəriyyəti suriyalı, əfqan və türk qanunsuz miqrantlara edilən yardımların həcmi 28.7 milyard Avroya çatıb. Almaniyada bu vəsaitin bir hissəsinin "dəstələr vasitəsilə və ya ayrı-ayrı şəxslər tərəfindən qanunsuz yollarla alınması" səbəbindən müəyyən tədbirlər müzakirə olunur.
İşsizlik yardımı fondunda 65.7 milyard Avro, Qocalar üçün Baxım və ya ümumi baxım sığortasında 65.7 milyard Avro, Qəza sığortasında isə 16 milyard Avro vəsait mövcuddur. Cəmi sosial yardımlar və fondlar 1 trilyon 354 milyard Avroya çatır. Pensiya kassasında, yəni Almaniyanın Sosial Müdafiə Təşkilatında (SGK) hazırda 408.2 milyard Avro vəsait mövcuddur ki, bu da bütün pensiya ödənişlərini qarşılayır və ödənilən sığorta haqları ilə fond demək olar ki, sabit qalır.
Dövlət xərclərində qənaət tədbirləri
Sosial yardımlar və xərclər artarkən, dövlət və ictimaiyyətin xərcləri azalır. Almaniyada baş nazir və nazirlər hərbi aviasiyaya məxsus iki təyyarədən istifadə edir. Rəsmi vəzifələr istisna olmaqla, ailə üzvləri, jurnalistlər və iş adamları bu təyyarələrə buraxılmır. Onlar uçmaq istədikdə, hər kəs öz ödənişini edir. Ölkə Prezidentinin yalnız bir rəsmi təyyarəsi var və onu da yalnız rəsmi şəxslər müşayiət edə bilər.
Avtomobil karvanları yoxdur. Ölkə Prezidentliyinin səkkiz xidməti avtomobili var. Bundan əlavə, baş nazirin iki, digər nazirlərin isə bir xidməti avtomobili mövcuddur. Almaniya Prezidenti bir yerə səfər edərkən, onu önündə bir, arxasında isə başqa bir mühafizə avtomobili və səkkiz polis motosikleti müşayiət edir. Almaniyadakı dövlət qurumlarının qapılarında xidməti avtomobillərin yığılması müşahidə edilmir. Nazirlərin bir çoxu artıq velosiped sürür və ya elektrikli nəqliyyat vasitələrindən istifadə edir. Nazirlərə və ya yüksək səviyyəli siyasətçilərə, rəsmi xarici ezamiyyətlər istisna olmaqla, təyyarələrdən istifadə etmək qadağandır. Hətta dövlət hesabına həyata keçirilən uçuşlarda toplanan milləri belə şəxsi məqsədlər üçün istifadə edə bilmirlər.
Oxucu Şərhləri
Şərh Yaz