Almaniya Ordusunda Yeni Hərbi Xidmət Modeli
Almaniya ordusundakı kadr çatışmazlığını aradan qaldırmaq məqsədilə Müdafiə Nazirliyi tərəfindən üzərində işlənilən yeni model mətbuata sızıb. Alman mətbuatında yayımlanan xəbərlərə görə, müdafiə naziri Boris Pistorius yeni hərbi xidmətə dair qanun layihəsini avqust ayının sonunda Nazirlər Kabinetinə təqdim edəcək. Layihəyə əsasən, 2026-cı il yanvarın 1-dən etibarən bütün gənc kişi və qadınlara formalar göndəriləcək. Xəbərlərdə qeyd olunur ki, kişilər üçün bu formaları doldurmaq məcburi olacaq, lakin qadınlar üçün belə bir məcburiyyət olmayacaq. Həmin formalar gənclərin Almaniya ordusunda xidmət etmək istəyib-istəmədiklərini müəyyən etməyə kömək edəcək. Könüllü hərbi xidmət etmək istəyənlər tibbi müayinəyə göndəriləcək. Alman ordusunda xidmət etmək istəyən və tibbi müayinədən keçən namizədlər daha sonra hərbi hissələrinə təyin olunacaqlar.
Öncə Könüllü, Sonra Məcburi Hərbi Xidmət: Yeni Plan
Almaniya Müdafiə Nazirliyinin yeni hərbi xidmət modelinə görə, 2028-ci ildən etibarən bütün 18 yaşlı kişilər, hətta könüllü hərbi xidməti seçməmiş olsalar belə, məcburi hərbi xidmətə cəlb olunacaqlar. Bu yanaşma ordunun kadr təminatında uzunmüddətli sabitliyi təmin etməyi hədəfləyir.
Könüllü Xidmət Üçün Təşviqlər
Almaniya Müdafiə Nazirliyi könüllü hərbi xidməti təşviq etmək üçün bir sıra stimullar planlaşdırır. Buna əsasən, könüllü olaraq orduya qatılanlar bəzi federal torpaqlarda ümumi dəyəri 6 min avroya qədər çata bilən sürücülük vəsiqələrini daha ucuz əldə edə biləcəklər. Yaxşı əmək haqqı alacaq könüllü əsgərlər, əgər uzun müddət orduda xidmət etsələr, sadiqlik mükafatı əldə edəcəklər. Bundan əlavə, onlara mülki həyatda peşələrini inkişaf etdirmək imkanları təqdim olunacaq, xarici dil kurslarına qatılmaları və bir neçə dil öyrənmələri asanlaşdırılacaq. Almaniya ordusunda karyera qurmaq istəyənlər isə daha yüksək əmək haqqı, pulsuz yaşayış, səhiyyə xidməti, qatar səyahəti və sərfəli qiymətə yemək kimi üstünlüklərdən yararlanacaqlar.
Məcburi Hərbi Xidmət Geri Qayıda Bilər
Almaniyada məcburi hərbi xidmət 2011-ci ildə ləğv edilmişdi. Lakin Müdafiə Nazirliyinin qanun layihəsində hərbi xidmətin məcburi edilməsinə yol açacaq maddələr də yer alacaq. Təhlükəsizlik vəziyyəti səbəbindən artan hərbi ehtiyacın könüllü personal tərəfindən ödənilməməsi və Federal Məclisin təsdiqi ilə məcburi hərbi xidmət yenidən tətbiq edilə biləcək.
Ordu Sayının Artırılması Hədəfi
Almaniya Müdafiə Nazirliyinin yeni hərbi xidmət modeli Almaniya ordusundakı əsgər sayının hər il orta hesabla 3 mindən 5 minə qədər artmasını nəzərdə tutur. Bu proqnozun reallaşacağı təqdirdə, Almaniyada 2031-ci ildən etibarən hər il 40 min yeni əsgər orduya qoşulmuş olacaq. Rusiya təhdidi səbəbindən yenidən müəyyən edilmiş NATO hədəfi çərçivəsində Almaniya ordusundakı əsgər sayının tədricən 460 minə çatdırılması hədəflənir. Almaniya ordusunda hazırda təxminən 182 min əsgər xidmət edir.
Oxucu Şərhləri
Alternativ olaraq, Almaniya hökuməti könüllüləri cəlb etmək üçün daha cəlbedici şərtlər təqdim etməyə yönələ bilər. Bu, həm maaşların, həm də karyera imkanlarının əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırılmasını, həmçinin hərbi xidmətin prestijinin artırılmasını əhatə edə bilər. Hərbi xidməti cəlbedici bir karyera seçimi olaraq təqdim etmək, könüllü qeydiyyatı artırmaq və məcburi xidmətə ehtiyacı aradan qaldırmaq üçün daha effektiv bir yol ola bilər. Bu yanaşma, həm vətəndaş azadlıqlarını qoruyacaq, həm də orduya lazımi sayda əsgər təmin etməyə kömək edəcəkdir. Əlavə olaraq, hərbi texnologiyalara investisiyaların artırılması ilə texnoloji inkişafdan istifadə edərək, daha az sayda, lakin daha yüksək ixtisaslı hərbi personalla daha təsirli bir ordu yaradılması da mümkün ola bilər.
Lakin, bu keçidin mənfi nəticələri də olmuşdur. Məcburi hərbi xidmət, əhalinin geniş təbəqələrinin hərbi əməliyyatlara cəlb olunmasına səbəb olaraq, cəmiyyətdə geniş sosial və iqtisadi narahatlıqlara gətirib çıxarmışdır. Bundan əlavə, hərbi xidmətə çağırılanların əksəriyyəti kifayət qədər təlim görmədikləri üçün, hərbi əməliyyatlarda səmərəliliyi azaltmışdır.
Almaniyanın hazırki vəziyyətinin fərqli ola biləcəyinin əsas səbəbi, müasir dövrün texnologiya və hərbi taktika baxımından köklü şəkildə dəyişməsidir. Müasir müharibələr daha texnologiya əsaslıdır və bu, daha yüksək ixtisaslı hərbçilərə ehtiyac duyur. Könüllü əsaslı bir sistem, daha yüksək motivli və təlimli hərbçilərin formalaşmasına şərait yarada bilər, lakin bu, uzun müddətli perspektivdə maliyyə yükü baxımından daha çətin ola bilər. Ona görə də, Almaniyanın yeni hərbi xidmət modelinin effektivliyi, hərbi ehtiyaclarla yanaşı, iqtisadi və sosial amillərə də bağlı olacaqdır. Bu modelin uğur qazanması üçün, dövlətin yalnız əsgər sayını deyil, həm də hərbçilərin keyfiyyətini və motivsini yüksəltməsi vacibdir. Bu məqsədlə həyata keçiriləcək konkret addımların açıqlanması və ictimai müzakirələrin genişləndirilməsi, həm layihənin uğur qazanması, həm də cəmiyyətdəki qarşıdurmaların minimuma endirilməsi üçün vacibdir.
Lakin, tarixi paralelliklərin həddindən artıq sadələşdirilməsinə yol verməmək vacibdir. I Dünya Müharibəsi bir çox amillərin nəticəsi idi, və yalnız hərbi genişlənməni günahkar göstərmək səhv olardı. Bununla belə, Almaniyanın o dövrdəki hərbi hazırlıq səviyyəsi və genişlənmənin miqyası müharibənin baş verməsinə töhfə verən əsas amillərdən biri olub. Bu baxımdan, hazırkı təklifin nəticələrinin diqqətlə izlənilməsi və mümkün risklərin vaxtında qiymətləndirilməsi vacibdir. Böyük bir hərbi aparatın yaradılması, hər hansı bir daxili və ya xarici təzyiq halında, əvvəlki hərbi genişlənmələrdən fərqli olaraq, demokratik nəzarətin səmərəliliyini və milli təhlükəsizlik strategiyasının adekvatlığını sınağa çəkə bilər. Təklifin ictimai dəstəyinin səviyyəsini və hökumətin hərbi gücün artırılması ilə bağlı şəffaflığı aydınlaşdırmaq da vacibdir.
Alternativ həll yolu olaraq, hərbi xidməti daha cəlbedici etmək üçün fokusu əsgərlərin sosial təminatına, karyera imkanlarına və peşə hazırlığına yönəltmək daha məqsədəuyğundur. Bu, könüllülüyün artmasına və hərbi xidmətin daha çox prestijli bir karyera yolu kimi qəbul olunmasına gətirib çıxara bilər. Eyni zamanda, hərbi texnologiyalara sərmayənin artırılması və avtomatlaşdırmanın tətbiqi ilə hərbi qüvvələrin səmərəliliyini artırmaq, daha az əsgərlə eyni təsirə nail olmağa imkan verə bilər. Bu üsul, məcburi xidmətin potensial sosial və iqtisadi risklərini azaldaraq, hərbi ehtiyacları daha effektiv və qəbuledilən bir şəkildə ödəməyə imkan verər.
Bu strategiyanın əsas sütunları hərbi peşənin maddi və sosial cəhətdən daha cazibədar edilməsi, hərbi təhsil sisteminin yenilənməsi və müasir tələblərə uyğunlaşdırılması, həmçinin hərbi qulluqçuların karyera inkişafı üçün daha geniş imkanlar yaradılması ola bilər. Yüksək texnologiyalı silah sistemlərinin idarə edilməsi üçün yüksək ixtisaslı kadrlara olan tələbatı nəzərə alaraq, texniki və elmi sahələrdə təhsil almış gənclər üçün hərbi xidmətin cazibədarlığını artırmaq üçün xüsusi proqramların hazırlanması da vacibdir. Bu yanaşma, məcburiyyət hissinin yaratdığı mənfi nəticələrdən uzaqlaşaraq, hərbi xidməti daha çox bir karyera imkanı kimi təqdim edə bilər. Əlbəttə ki, bu strategiyanın effektivliyinin qiymətləndirilməsi üçün uzunmüddətli bir müşahidə tələb olunacaq.
Şərh Yaz