Yeni Həyat Uğrunda Sərhəd Keçən Ailənin Dramı
Kimberlinin atası Meksikada çox kiçik, çadıra bənzər bir evdə yaşayırdı. Gənc yaşlarının əksər hissəsini işləyərək keçirmiş, heç vaxt orta məktəbə getməmişdi. Anası da eyni
yoxsulluq içində böyümüşdü. Ailə qurmaq istəsələr də, öz təcrübələrindən sonra hiss edirdilər ki, Meksika övladlarına layiq olduqları gələcəyi verə bilməyəcək. Beləliklə, 22 il əvvəl, Kimberlinin böyük bacısına hamilə olanda, cütlük uzun və yorucu bir səfər edərək
ABŞ-Meksika sərhədini keçdi. Birləşmiş Ştatlarda doğulan Kimberly və iki bacısı indi yüksək
təhsil almış ABŞ vətəndaşlarıdır. Valideynləri isə hələ də sənədsizdir; iki onillikdən çoxdur ki, onlar aşağı maaşlı işlərdə çalışaraq Amerikanın gündəlik həyatını təmin edirlər – təmizləyici, uşaq baxıcısı və inşaatçı kimi.
Daimi Qorxu və İtirilmiş İnsanlıq
Kimberly valideynlərinin hələlik təhlükəsiz olduğunu desə də, hər an vəziyyətin dəyişə biləcəyindən narahatdır. ABŞ prezidenti Donald Trampın vəzifəyə gəldiyi 2017-ci ilin yanvar ayından etibarən
qanunsuz miqrasiyaya qarşı kütləvi deportasiyalarla sərt tədbirlər görməsi ilə həyatının "real olmadığını" və "kabusa bənzədiyini" deyir. Bu vəziyyət onun valideynlərini itirmək qorxusunu yenidən alovlandırıb. "İndi Trampın bütün bunlarla necə məşğul olduğunu görüncə, bəlkə də hər şeyin yaxşı olmayacağını düşünürəm," deyə o, bildirib. "İndi gördüyüm odur ki, biz insanlığımızı itiririk. Heç kim sizi bir insan kimi düşünmür və ya qəbul etmir. Onlar sizi sadəcə bir şey kimi qəbul edirlər. Valideynlərimin burada yaşamaq üçün sənədləri olmaya bilər, lakin onlar da insandır... bir kağız parçası sizi insan etmir."
Uşaqlıqdan Davam Edən Gərginlik
Kimberly deyir ki, bütün ömrü boyu o və bacıları ABŞ İmmiqrasiya və Gömrük İdarəsi (ICE) əməkdaşlarının qapıları döyərək ailələri evlərdən çıxardığını təsəvvür ediblər. "Uşaq ikən maşında olarkən həmişə arxaya baxdığımı xatırlayıram, görəsən polis maşını varmı deyə. Çünki elə vaxtlar olurdu ki, insanları saxlayırdılar və polis maşınlarının haradan gəldiyini bilmirdilər," deyə o, əlavə edir. "Ailəmlə mən həmişə gözümüzü dördaçıq saxlayırdıq ki, təkcə təhlükəsiz sürməyək, həm də mümkün qədər normal görünək." Uşaq ikən valideynlərinin bunu gizlətməyə çalışsalar da, narahat olduqlarını hiss edirdi. "Ən çətin olan valideynlərimin vəziyyətə necə reaksiya verdiyini görmək idi, çünki valideynlər olaraq, güclü görünməli və hər şeyin qaydasında olduğunu göstərməlisiniz ki, övladlarınız narahat olmasınlar. Amma mən valideynlərimin bütün hisslərini çox aydın görə bilirdim."
Fədakarlıqla Qazanılan Gələcək
Uzun illər ailəsi digər meksikalılarla birgə yaşamağa çalışırdı ki, bir-birlərinə dəstək olsunlar və seçilməsinlər. Valideynləri uzun saatlar işləyir, tez-tez gecələr evə gəlirdilər. İşəgötürənləri onlara vergi bəyannamələrini doldurmaq üçün sənədlər verirdilər və Kimberly valideynlərinin sənədsiz statuslarına baxmayaraq, həmişə vergi ödəyərək ABŞ iqtisadiyyatına töhfə verdiklərini vurğulayır. Qızlar məktəbdən sonra bir neçə saat tək qala biləcək qədər böyüdükdə, anaları iki işdə çalışmağa başladı. "Anam evə gələnə qədər təxminən iki saat keçirərdik, sonra anam şam yeməyi bişirər və hər şeyin qaydasında olduğundan əmin olandan sonra ikinci işinə gedərdi. O vaxt ərzində bacılarımla mən ev tapşırıqlarımızı edər, dərs oxuyardıq," deyir Kimberly. "Ən kiçik bacım o vaxt 4-5 yaşında idi, valideynlərimin nə vaxt evə gələcəyini soruşanda, ona dəqiq cavab verə bilməzdim. Yalnız 'tezliklə gələcək' deyə bilərdim, bir saatdan sonra yenə soruşardı və mən ona düzgün cavab verə bilməzdim. Yalnız oyunlar uydurmalı və ya onu yatırtmağa çalışmalı idim."
Gələcək Qorxusu və Övladların Məsuliyyəti
Valideynləri yaşıl kart almağa cəhd etməyi düşündülər, lakin bunun illər çəkə biləcəyini və proses zamanı
deportasiya oluna biləcəklərini eşitdilər – üç kiçik qızları varkən risk edə bilməyəcəkləri bir vəziyyət idi. Bu gün Kimberly valideynlərinin immiqrasiya reydi zamanı saxlanılıb həbs mərkəzinə göndəriləcəyindən və ya heç bir xəbərdarlıq olmadan
deportasiya olunacağından narahatdır. Belə hallarda onlarla əlaqə saxlamaq və Meksikaya təhlükəsiz qayıtdıqlarından əmin olmaq onun üçün çətin olacaq, deyə bildirir. "İndi ICE ilə baş verənləri gördükdə, uşaq ikən təsəvvür etdiyim kimi olduğunu görürəm," deyə Kimberly əlavə edir. "Ən böyük narahatlığım valideynlərimin bizim üçün etdikləri hər şeyin boşuna olduğunu hiss etmələri idi, halbuki elə deyil, çünki bacılarımla mən əla təhsil ala bildik." Lakin bu baş verərsə, valideynləri ilə birlikdə Meksikaya köçməyi düşünəcək – valideynlərinin onun üçün arzuladığı Amerikan xəyalını yaşadıqdan sonra istəmədən bir geri dönüş.
"Gənc yaşlarımda valideynlərimin Meksikaya qayıtmağı düşündüyü bir çox dəfə oldu. Və mən, kiçik bacılarım ilə edə biləcəyimiz tək şey ağlamaq və valideynlərimizə qayıtmaq istəmədiyimizi söyləmək idi," deyə o xatırlayır. Hazırda kollec tələbəsi olan Kimberly, nə olursa olsun, valideynlərinə qayğı göstərməyə hazırlaşır. "Mən kimya ixtisası üzrə oxuyuram və klinik təcrübəmə başlamaq üzrəyəm... Ümid edirəm ki, nə vaxtsa valideynlərimin mənə göstərdikləri qayğını mən də onlara göstərə biləcəyəm." "Mən bu təhsili ala bildiyimə və bacarıqlarımı inkişaf etdirə bildiyimə görə həqiqətən minnətdaram. Beləliklə, heç vaxt Meksikaya qayıtmalı olsaq da, bilirəm ki, hər şeyə hazır olacağam və indi necə irəliləməyi bilirəm və burada daha çox özgüvən qazana bildim. Ümid edirəm ki, bu özgüvən mənimlə qalacaq."
24 saat
Oxucu Şərhləri
Problem sadəcə sənədsiz immiqrantların mövcudluğu deyil, onların inteqrasiyası və iqtisadi cəhətdən öz ayaqları üzərində durmalarını təmin edən proqramların olmamasıdır. Kimberlinin ailəsinin sərhədi keçməsinə səbəb olan yoxsulluğun kökünə toxunulmayıb.
Mən daha konstruktiv bir yanaşma olaraq, bu ailələrə yönəlmiş, onların inteqrasiyasını asanlaşdıran və iqtisadi cəhətdən özünütəminatlı olmalarına kömək edən uzunmüddətli bir milli proqramın hazırlanmasını təklif edərdim. Bu proqram, dil təhsili, peşə təlimləri və hüquqi yardım xidmətlərini əhatə etməlidir. Eyni zamanda, məcburiyyət qarşısında qalmış ailələr üçün humanitar yardım proqramlarının gücləndirilməsi də əsasdır. Problemə sadəcə sanksiyalar və deportasiya ilə yanaşmaq əvəzinə, bu cür proqramlar, həm uşaqların rifahını, həm də cəmiyyətin uzunmüddətli rifahını təmin edə bilər. Bu yanaşma, sadəcə problemi aşkar etməkdən daha çox, konkret və davamlı həllər təklif edər.
Əgər bu miqrasiya axını dayandırmaq istəyiriksə, inkişaf etməkdə olan ölkələrdə iqtisadi və sosial imkanları necə yaxşılaşdıra bilərik?
Lakin, iki hadisə arasındakı fərqlər də diqqət çəkir. XX əsrin əvvəllərindəki miqrasiya, əsasən, dövlətlərin rəsmi siyasəti ilə daha az müdaxiləyə məruz qalırdı, hətta bəzi hallarda hökumətlər belə bir miqrasiyanı dəstəkləyirdi. Halbuki, hazırkı vəziyyətdə, sənədsiz miqrasiya, qanunsuz sayılır və ciddi hüquqi və sosial nəticələrə səbəb olur. Bu, keçmişdən fərqli olaraq, yalnız iqtisadi səbəblərlə yanaşı, hüquqi və etik aspektləri də özündə əks etdirən daha mürəkkəb bir problem yaradır.
Beləliklə, keçmişdəki miqrasiya təcrübəsindən çıxarıla bilən əsas dərs, iqtisadi bərabərsizlik və imkansızlığın insanları həyatlarını təkmilləşdirmək üçün risklərə atılmağa vadar etməsidir. Lakin, hazırkı vəziyyətin fərqliliyi, miqrasiyanın hüquqi və siyasi nəticələrinin, sadəcə iqtisadi faktorlardan daha mürəkkəb və çoxölçülü olduğunu göstərir. Bu fərqi nəzərə alaraq, problemin həlli üçün təkcə iqtisadi deyil, hüquqi, siyasi və humanitar aspektlərin də nəzərə alınması vacibdir. Bəlkə də, bu problemin həlli üçün effektiv strategiya, kök səbəblərə, yəni inkişaf etməkdə olan ölkələrdə iqtisadi imkansızlığın aradan qaldırılması və qlobal ədalətsizliyin azaldılması üzərində daha çox diqqət mərkəzində olmalıdır.
Şərh Yaz