Atəşkəs danışıqları fonunda Qəzzada 80-dən çox fələstinli həlak oldu

İsrailin Qəzza zolağında davam edən hücumları nəticəsində azı 82 nəfər həlak olub. Bu hadisələr İsrail və Həmas arasında Qətərdə atəşkəs danışıqları başlayarkən baş verir. Bazar günü təkcə Qəzza şəhərində 39 nəfər öldürülüb. Bölgənin Şeyx Rədvan məhəlləsinə gecə yarısı edilən zərbə qurbanları dağıntılar altında qoyub. Şahidlər, qonşuların uşaq bədən hissələri də daxil olmaqla, cəsədləri çıxarması ilə bağlı dəhşətli səhnələri təsvir ediblər. Hücumlardan birindən sağ çıxan Mahmud əl-Şeyx Səlamə bildirib ki, hadisə o yatarkən gecə saat 2-də (şənbə GMT ilə 23:00) baş verib. O, sözlərinə əlavə edib: “Güclü partlayış eşitdik və qısa müddətdən sonra daha bir partlayış oldu. Tələsik hadisə yerinə gəldik… İnsanlar – dörd ailə, çox sayda sakin – dağıntılar altında qalmışdı.” “Sağ qalanları axtarmağa çalışdıq və üç saatlıq mübarizədən və dağıntıları yararaq iki nəfəri sağ çıxara bildik. İki nəfər sağ çıxdı – qalanları şəhid oldular və hələ də orada qalıblar.” Hadisə yerindən verilən məlumatlara görə, İsrailin zolaqdakı hazırkı hərbi gərginliyi, hücumların intensivliyi və miqyasına görə müharibənin ilk həftələrinin "dəhşətli və qəddar bir xatırlatmasıdır". Bildirilib ki, "İki saat ərzində zolaqda ən azı yeddi hava zərbəsi qeydə alınıb." Deir əl-Bəlahın şimal hissəsində yerləşən yerli icma mətbəxi də vurulub və oradakı əsas təşkilatçı da daxil olmaqla üç nəfər həlak olub.

Yardım məntəqələri yaxınlığındakı hücumlar

Şəhərlə yanaşı, xəstəxanalardan verilən tibbi məlumatlara görə, səhərdən bəri ABŞ və İsrailin dəstəklədiyi Qəzza Humanitar Fondu (GHF) tərəfindən idarə olunan yardım paylama mərkəzləri yaxınlığında İsrail ordusunun atəşi nəticəsində azı doqquz fələstinli həlak olub. Beş nəfər zolağı tamamilə ikiyə bölən, şəhərin cənubunda yerləşən Netsarim Dəhlizi yaxınlığında öldürülüb. Fələstin Səhiyyə Nazirliyi bildirib ki, İsrail qüvvələri may ayının sonundan bəri GHF tərəfindən idarə olunan məntəqələrdə edilən hücumlar nəticəsində azı 743 fələstinlini öldürüb. GHF geniş tənqidlərə məruz qalıb, bir çox hesabatlarda onun podratçılarının, eləcə də İsrail qüvvələrinin ümidsiz yardım axtaranlara atəş açdığı bildirilir. Şənbə günü yardım məntəqəsinə edilən hücum zamanı iki amerikalı podratçı həyati təhlükə yaratmayan xəsarətlər alıb. GHF bildirib ki, "ilkin məlumatlara görə, iki hücumçu tərəfindən amerikalılara iki qumbara atılması ilə həyata keçirilən hücum, minlərlə sakinin təhlükəsiz şəkildə ərzaq aldığı uğurlu paylamanın sonunda baş verib." ABŞ şənbə günü bu hücuma görə Həması günahlandırıb. Hökumət Media Ofisi bu ittihamları rədd edib. Media ofisi bəyanatında deyib: “ABŞ Dövlət Departamentinin “Qəzza Humanitar Fondu – GHF” tərəfindən idarə olunan məntəqələrdə fəaliyyət göstərən Amerika personalına Fələstin müqavimətinin partlayıcı maddələr atması ilə bağlı iddialarını qəti şəkildə və birmənalı olaraq rədd edirik."

Mümkün atəşkəs?

Bu arada, İsrail və Həmas arasında Qəzza zolağında atəşkəs razılaşması ilə bağlı dolayı danışıqlar Qətərdə başlayıb. Adı açıqlanmayan rəsmi şəxs AFP xəbər agentliyinə bildirib ki, “Danışıqlar icra mexanizmləri və girov mübadiləsi ilə bağlıdır, mövqelər vasitəçilər vasitəsilə mübadilə olunur.” ABŞ prezidenti Donald Tramp bazar günü bildirib ki, bu həftə girovların azad edilməsi və atəşkəs razılaşmasının əldə olunması üçün "yaxşı bir şans var", çünki "çox yaxındırlar". Tramp jurnalistlərə deyib ki, belə bir razılaşma "xeyli sayda girovun" azad edilməsi deməkdir. Tramp bazar ertəsi Ağ Evdə İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu ilə görüşməyə hazırlaşır. ABŞ prezidenti ötən həftə bildirmişdi ki, İsrail 60 günlük atəşkəs şərtlərini qəbul edib və danışıqçılar nəhayət İsrailin zolağa qarşı 21 aya yaxın davam edən müharibəsinə son qoymaq üçün bir yol tapmaq üçün görüşə bilərlər. Cümə günü Həmas ABŞ-ın dəstəklədiyi atəşkəs təklifinə "müsbət ruhda" cavab verdiyini bildirib. Bazar günü, Vaşinqtona uçmazdan əvvəl, Netanyahunun özü də bildirib ki, Tramp ilə bazar ertəsi keçirəcəyi müzakirələr razılaşma ilə bağlı danışıqları irəli aparmağa kömək edə bilər. O deyib: “İnanıram ki, Prezident Trampla müzakirələr bu nəticələri irəli aparmağa kömək edə bilər,” əlavə edərək ki, o, zolaqda saxlanılan girovların qaytarılmasını və Həmasın İsrailə qarşı təhlükəsinin aradan qaldırılmasını təmin etməyə qərarlıdır. Lakin analitiklər hesab edirlər ki, Netanyahunun məqsədi İsraildəki məhkəmə işlərinə xitam vermək və ölkə lideri olaraq qalmaq üçün kifayət qədər ictimai dəstək qazanmaq məqsədilə zolağa qarşı cavab müharibəsini davam etdirməkdir. Netanyahunun korrupsiya ittihamları ilə bağlı məhkəməsi davam edir və o, 2023-cü il oktyabrın 7-də Həmasın ölümcül hücumuna səbəb olan təhlükəsizlik boşluqlarına görə İsrail cəmiyyətində hələ də geniş şəkildə günahlandırılır. Qətər Universitetinin beynəlxalq əlaqələr professoru Adnan Həyacnə bildirib ki, “İsrail və Netanyahunun atəşkəsə nail olmaqda marağı yoxdur,” əlavə edərək ki, atəşkəs şansı "çox azdır". Həyacnə deyib: “İsrailin istədiyi aydındır… insansız bir torpaq.” “Beləliklə, fələstinlilərə üç seçim verilir… aclıqdan ölmək… öldürülmək… [yaxud] torpağı tərk etmək. Lakin fələstinlilər indiyə qədər sübut ediblər ki, nə olursa olsun, torpağı tərk etməyəcəklər.”

24 saat