Dünya 29.06.2025

AVROPADA KRİTİK İSTİLƏR: QIRMIZI HƏYƏCAN VƏ İSTİLİK QÜBBƏSİ TƏHLÜKƏSİ

AVROPADA KRİTİK İSTİLƏR: QIRMIZI HƏYƏCAN VƏ İSTİLİK QÜBBƏSİ TƏHLÜKƏSİ
Avropa ərazisində temperaturun 46 Selsi dərəcəyə çatması ehtimalı ilə bağlı əhaliyə bağlı məkanlarda qalmaq tövsiyə edilib. İspaniyanın Dövlət Meteorologiya Agentliyi AEMET, şənbə günü iyun ayında ölçülən 46 dərəcə ilə yeni bir istilik rekordunun qırıldığını təsdiqləyib. Bir çox ölkədə havanın temperaturunun ən azı 44 dərəcəyə çatacağı bildirilir.

İtaliyada Asfalt Əridi, Parisi Sel Basdı

Bu həftə Avropada meşə yanğınları və qəfil sellər böyük dağıntılara səbəb oldu. İtaliyada asfalt əridi, Yunanıstanda yanğınlar, Fransada Paris metrosunda sel yaşandı, Almaniyada tufan və bəzi ölüm halları qeydə alındı. Fransa və xüsusilə Paris həftə ərzində şiddətli tufan və yağıntının təsiri altında qaldı. Ölkə üzrə 39 min şimşək çaxarkən, şiddətli tufan səbəbindən əhali sığınacaq axtarırdı. Eyfel Qülləsinin işıqları tufan səbəbindən yanıb-sönürdü, Paris küçələrindən də bu görüntülər əks olundu. Portuqaliyanın üçdə ikisi bazar günü yüksək hərarət və yanğın riskinə qarşı yüksək həyəcan siqnalı altında olacaq, Lissabonda ən az 39 dərəcəlik temperatur gözlənilir. İspaniyada təcili yardım xidmətləri isti havadan yaranan hallara qarşı hazırlıqlarını artırıb.

"Bazar Ertəsi İlin Ən Ağır Günü Ola Bilər"

İngiltərədə "Well Pharmacy"dən Corc Sandhu: "Bazar ertəsi, ilin ən pis günü ola bilər" dedi və əlavə etdi: "Yüksək hərarət və çiçək tozu, xəstələr üçün ən pisidir. Çöldə vaxt məhdudlaşdırılmalı, pəncərələr bağlı saxlanılmalı, antihistaminik qəbul edilməlidir. Mənim tövsiyəm: heç bir simptom olmasa belə, indidən başlayın; nə qədər tez başlasanız orqanizminiz bir o qədər hazır olar."

Avropadakı Hərarət Göstəricilərində Son Vəziyyət

Portuqaliya: Təxminən üçdə ikisi narıncı həyəcan siqnalında. Şimal yarımadada yanğın riski ən yüksək səviyyədədir. Yunanıstan: Afina yaxınlığında Palaia Fokaia bölgəsində çıxan meşə yanğınları səbəbindən əhali təxliyə edildi. 130 yanğınsöndürən, 12 təyyarə və 12 helikopter yanğınla mübarizə aparır. Fransa: Paris metrosu və küçələr su altında qaldı. Almaniya: Berlində cümə günü tufan səbəbindən küçələr su altında qaldı. İtaliya: Şimali İtaliyada yolun əriməsi səbəbindən avtomobil yolu bağlandı. İtaliya Səhiyyə Nazirliyi, cümə günü 21 şəhər üçün 'qırmızı həyəcan' siqnalı elan etdi (Roma, Milan, Venesiya daxil olmaqla). Əhali 11:00-18:00 arasında bayıra çıxmaması və kondisionerli yerlərə getməsi barədə xəbərdar edildi. Balkanlar və Türkiyə də 40 dərəcədən yuxarı istiliklərlə üzləşdi.

İngiltərənin Ən İsti Günü Yaxınlaşır

Meteorologiya mütəxəssisləri, İngiltərənin yaxın günlərdə ilin ən isti gününü yaşaya biləcəyini bildirir. Termometrlərin 36 dərəcəyə çatması gözlənilir, bu vəziyyət həm festival iştirakçılarını, həm də ümumi əhalini təsir edir. "Daily Mail" yüksək havanın dalğasının xüsusilə açıq hava tədbirlərində ciddi sağlamlıq riskləri yaratdığını vurğulayır. Təşkilatçılar, gələcək tədbirlərdə istilik və sağlamlıq tədbirlərinə daha çox diqqət yetiriləcəyini ifadə etdilər.

İstilik Qübbəsi Nədir? 2025-ci İldə Nə Qədər Təsirli Olacaq?

İstilik qübbəsi, yəni "heat dome",

atmosferdə yüksək təzyiq sisteminin, isti havanı müəyyən bir regionda həftələrlə saxlayaraq bayıra çıxmasının qarşısını alması vəziyyəti kimi tanınır.

Bu hadisə zamanı hava aşağıya doğru sıxılır, bu da bulud əmələ gəlməsini azaldır və günəş şüalarının birbaşa yerə çatmasını təmin edir. Nəticədə günlərlə, hətta həftələrlə davam edən həddindən artıq istilər yaranır. İstilik qübbəsinin daha çox hiss edilməsinin səbəbləri belə sıralanır: Qlobal istiləşmənin təsiri: Orta göstəricilər hər il yüksəlir, bu da istilik qübbəsinin daha güclü və tez-tez yaranmasına səbəb olur. El Nino təsiri: 2023-2024-cü illərdə başlayan güclü El Nino fenomeni, hava sistemlərini pozdu və 2025-ci ilin yayında hələ də təsirlidir. Qlobal jet axını zəiflədi: Jet axını (hava axını) yavaşladıqca, bu cür hava sistemləri bir regionda uzun müddət qala bilir. Torpağın nəmliyi azaldı: Quraqlıq səbəbindən torpağın nəmliyi azaldı. Bu da soyutma təsirini aradan qaldırdı, hava daha da qızır. Şəhərləşmə və betonlaşma: Xüsusilə Avropada şəhərlər istiliyi saxlayır, bu da istilik qübbəsinin təsirini artırır.

24 saat