Bajaj Auto, Chetak və GoGo elektrikli nəqliyyat vasitələri üçün vacib olan nadir torpaq maqnitlərinin çatışmazlığı səbəbindən avqust ayında istehsalı dayandırmaq riski ilə üzləşir. Şirkətin idarəedici direktoru Rajiv Bajajın bildirdiyinə görə, Çinin ixrac məhdudiyyətləri səbəbindən yaranan bu problem, şirkətin istehsal gücünə ciddi təsir göstərə bilər.
## Çin amili və elektrikli nəqliyyat vasitələri istehsalına təsiriÇin, nadir torpaq maqnitlərinin dünyadakı əsas tədarükçüsüdür. Bu maqnitlər təkcə elektrikli nəqliyyat vasitələri deyil, həm də daxili yanma mühərrikli modellər, bərpa olunan enerji sistemləri, elektronika, müdafiə və aerokosmik sənayesi kimi bir çox sahələr üçün kritik əhəmiyyət daşıyır. Çinin ixrac məhdudiyyətləri, qlobal tədarük zəncirlərində ciddi problemlər yaradır.
## Bajaj şirkətinin çağırışı və hökumətdən gözləntilərRajiv Bajaj hökuməti mövcud vəziyyətlə bağlı daha aydın məlumat verməyə və yaxın dövr üçün proqnozları açıqlamağa çağırıb. Şirkət, problemin həlli üçün hökumətdən dəstək gözləyir. Məsələ burasındadır ki, Çin hökumətinin siyasəti bir çox şirkətin sələfi olan şirkətlərə təsir göstərəcək.
## Daxili əlavə dəyər normaları və PLİ proqramıAvtomobil sənayesi, istehsal ilə əlaqəli təşviq (PLİ) proqramı çərçivəsində daxili əlavə dəyər (DƏD) normalarının yumşaldılmasını istəyir. Elektrikli nəqliyyat vasitələri istehsalçıları, PLİ təşviqlərini almaq üçün zamanla artan DƏD hədəflərinə cavab verməlidirlər. Bajaj, bu məsələ ilə bağlı hələlik heç bir konkret məlumatın olmadığını bildirib.
Oxucu Şərhləri
Daha geniş kontekstdə baxdıqda, bu məsələ elektrikli nəqliyyat sektorunun qlobal təchizat zəncirlərinin həssaslığını vurğulayır. Əgər Bajaj kimi böyük bir şirkət belə təchizat problemləri ilə üzləşirsə, daha kiçik oyunçuların vəziyyəti necə olacaq? Bu, elektrikli nəqliyyatın geniş miqyaslı yayılmasına mane olan bir amil ola bilər. Davamlılığın təmin olunması üçün daha şaxəli və yerli təchizat zəncirlərinin inkişaf etdirilməsinin vacibliyini göstərir. Bu məsələdə keçmiş illərdə digər ölkələrin, xüsusən də nadir torpaq elementlərinin çıxarılmasında lider olan ölkələrin yaşadığı təchizat problemləri ilə müqayisə aparmaq faydalı olardı. Məsələn, Yaponiyanın avtomobil sənayesi keçmişdə nadir torpaq maqnitləri çatışmazlığı ilə necə mübarizə aparıb?
Oxuculara sual: Bajaj Auto şirkətinin bu vəziyyətdən çıxması üçün mümkün alternativ strategiyalar hansılardır və bu strategiyaların uzunmüddətli təsirləri nələr ola bilər?
Ancaq iki hadisə arasında da əsas fərqlər var. Neft böhranı daha geniş miqyaslı idi və dünya iqtisadiyyatına daha güclü təsir göstərdi. Nadir torpaq metallarının çatışmazlığı, əsasən, konkret sənayelərə təsir göstərir. Bundan əlavə, 1970-ci illərdən fərqli olaraq, indi daha yaxşı risk idarəetmə üsulları və alternativ materiallar üzərində aparılan tədqiqatlar mövcuddur.
Bajajın vəziyyəti də, həmçinin şirkətin tədarük zəncirini diversifikasiya etmək qabiliyyətindən asılıdır. Çinə olan asılılığı azaltmaq və ya alternativ təchizatçılar tapmaq şirkətin bu çətinlikləri dəf etməsi üçün həlledici rol oynayacaq. Məqalədə bu istiqamətdə hansı addımlar atıldığını aydınlaşdırmaq vacibdir. Məsələn, Bajaj şirkəti alternativ maqnitlərin inkişafı üçün nə qədər investisiya qoymuşdur və ya alternativ tədarükçülərlə danışıqlar nə mərhələdədir? Bu sualların cavabları Bajajın gələcəyini daha yaxşı qiymətləndirməyə imkan verər.
Ancaq bu iki hadisə arasında əsaslı fərqlər də mövcuddur. 2011-ci il hadisəsi təbii fəlakət nəticəsində baş vermişsə, hazırkı vəziyyət Çinin ixrac siyasətinin dəyişməsi ilə əlaqədardır. Bu da, təbii fəlakətlərdən fərqli olaraq, geosiyasi qərarlara görə yaranmış bir problemdir. Buna görə də, 2011-ci ildəki kimi fəlakətlərin təsirini azaltmaq üçün təbii fəlakətlərə hazırlıq tədbirləri deyil, müxtəlif ölkələrdən nadir torpaq metallarının tədarükünün diversifikasiyası və alternativ texnologiyaların inkişafı daha aktualdır. Bajaj Auto-nun vəziyyəti, şirkətlərin tədarük zəncirlərini daha davamlı və çevik etməyin vacibliyini bir daha ortaya qoyur. Çinə asılılığın azaldılması üçün uzunmüddətli strateji planlaşdırma və diversifikasiya tədbirlərinin nə qədər vacib olduğunu vurğulayır.
Bu vəziyyət, qlobal tədarük zəncirlərinin nə qədər həssas olduğunu və strateji əhəmiyyətli materialların tədarükünün bir neçə əsas oyunçuya bağlılığının yaratdığı riskləri nümayiş etdirir. Əvvəlki illərdə də nadir torpaq elementlərinin qiymətlərində dalğalanmalar müşahidə edilmiş, lakin bu qədər birbaşa istehsal dayandırılmasına gətirib çıxara biləcək bir vəziyyət yaranmamışdı. Digər ölkələrin də bu sahədə öz tədarük zəncirlərini şaxələndirmək üçün səylər göstərmələrinin əhəmiyyəti bu baxımdan daha da artır. Məsələn, Avropa İttifaqı və ABŞ nadir torpaq elementlərinin çıxarılması və emalı üzrə öz daxili imkanlarını inkişaf etdirməyə çalışırlar.
Lakin, Bajaj Auto-nun spesifik vəziyyətinə qayıdaraq, məqalədə şirkətin ehtiyat tədbirləri barədə məlumat verilmir. Şirkət bu vəziyyətlə necə mübarizə aparmağı planlaşdırır? Alternativ tədarükçülər axtarır, yoxsa istehsal prosesini nadir torpaq maqnitlərinə daha az asılı hala gətirmək üçün innovativ həllər axtarır? Bu sualların cavabları Bajaj Auto-nun gələcək taleyini və elektrikli nəqliyyat vasitələri bazarına təsirini müəyyən edəcək. Bəlkə də bu hadisə, qlobal miqyasda, elektrikli nəqliyyat vasitələrinin inkişafı üçün daha dayanıqlı və etibarlı tədarük zəncirlərinin qurulmasına təkan verəcəkdir. Amma bu, nadir torpaq elementlərinə alternativ materiallardan istifadənin daha sürətli tətbiqini tələb etməzmi?
Mən məqalədə qeyd edilən nadir torpaq maqnitlərinin alternativlərinin araşdırılması ilə bağlı təklifi irəli sürərdim. Məsələn, ferrit maqnitləri və ya alnico maqnitləri kimi digər maqnit materiallarının istifadəsi araşdırıla bilər. Bu, nadir torpaq metallarına olan asılılığı azaldar və təchizat zəncirinin davamlılığını təmin edər. Əlbəttə ki, bu alternativlərin performans xüsusiyyətləri nadir torpaq maqnitlərinin performansı ilə müqayisədə araşdırılmalı və hətta potensial olaraq yenilikçi maqnit materiallarının inkişafı üçün investisiyalar artırılmalıdır.
Bundan əlavə, Hindistanın bu sahədə öz resurslarını inkişaf etdirmə və ya strateji tərəfdaşlıqlar qurma ehtimalı da araşdırılmalıdır. Yalnız Bajaj Autonun deyil, bütün sənayenin birgə səyləri ilə daha davamlı və etibarlı təchizat zənciri qurula bilər. Məqalənin yalnız problemi ifadə etməklə kifayətlənməməsi və həll yollarını da araşdırması çox əhəmiyyətli olardı.
Şərh Yaz