BMT-nin İsrailə verdiyi müddət bitdi

BMT-dən İsrailə verilən 12 aylıq müddət başa çatdı

18 sentyabr 2024-cü ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Baş Assambleyasının onuncu təcili xüsusi iclasında İsrailə verilən 12 aylıq müddət bu gün başa çatdı. Bu qərar Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi (BƏM) tərəfindən 19 iyul 2024-cü ildə verilmiş məsləhət rəyinə əsaslanırdı.

BƏM-in rəyində Fələstin torpaqlarındakı işğalının tamamilə qanunsuz olduğu və dərhal dayandırılması vurğulanmışdı. Həmin məsləhət rəyinin BMT Baş Assambleyasına təqdim edilməsi ilə qəbul edilən qərar 14 əleyhinə 124 səslə qəbul olunmuş və İsraildən 12 ay ərzində işğala son qoyması tələb edilmişdi.

İsrailin Fələstin torpaqlarını işğal etməsi üçün verilən 12 aylıq müddət başa çatsa da, ölkə işğalı dayandırmaq əvəzinə, məskunlaşma fəaliyyətlərini artırmış, fələstinlilərə qarşı hücumları və sistematik pozuntuları gücləndirmişdir.

BMT Baş Assambleyası qərarının məzmunu

2024-cü il sentyabrın 18-də qəbul edilmiş BMT Baş Assambleyasının qərarı, BƏM-in iyul ayında İsrail əleyhinə verdiyi hüquqi öhdəliklərin məcburi xarakterini bir daha təsdiqləmişdi.

Qərar ölkələrin diplomatik, iqtisadi və hüquqi vasitələrlə uyğunluğun təmin edilməsi öhdəliyini xatırladaraq, Fələstinlilərdən qəsb edilmiş torpaqlarla ticarətin dayandırılmasından, işğalda ortaq olan şəxs və təşkilatlara qarşı sanksiyaların tətbiqinə qədər geniş tədbirlər çərçivəsini nəzərdə tutmuşdu.

BMT Baş Assambleyası həmçinin dövlətləri BƏM-in nəticələrini icra etmək üçün diplomatik, iqtisadi və hüquqi yollardan istifadə etməyə çağırmışdı.

Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin məsləhət rəyi

BƏM 19 iyul 2024-cü ildə verdiyi məsləhət rəyində İsraili Qəzza, Şərqi Qüds və İordan çayının qərb sahilində işğalçı dövlət kimi müəyyən edərək, Fələstin torpaqlarındakı işğalına "ən qısa müddətdə son qoymalı" olduğunu bildirmişdi.

İsrailin işğal etdiyi torpaqlardakı məskunlaşma siyasətlərinin Cenevrə Konvensiyalarını və beynəlxalq adət hüququ qaydalarını pozduğunu müəyyən edən BƏM, İsrailin bütün yeni məskunlaşma fəaliyyətlərini dərhal dayandırmalı və bütün məskunlaşanları işğal altındakı Fələstin torpaqlarından təxliyə etməli olduğunu qeyd etmişdi.

Məhkəmə digər dövlətlərin İsrailin işğal altındakı Fələstin torpaqlarındakı qanunsuz mövcudluğundan irəli gələn vəziyyəti "tanımamaq" və "yardım və ya dəstək göstərməmək" öhdəliyi olduğunu vurğulamışdı.

BMT, xüsusilə də məsləhət rəyi tələb edən BMT Baş Assambleyası və BMT Təhlükəsizlik Şurası, İsrailin işğal etdiyi Fələstin torpaqlarındakı qanunsuz varlığına mümkün olan ən qısa müddətdə son vermək üçün zəruri dəqiq üsulları və əlavə tədbirləri nəzərdən keçirməli olduğunu bildirmişdi.

Türkiyə, İsrailin işğalına son qoymasını tələb edən BƏM-in məsləhət rəyinə yazılı bəyanat vermiş, 26 fevral 2024-cü ildə keçirilən dinləmələrdə şifahi təqdimatını etmişdi.

24 saat