BMT: Qəzzada aclıq genişlənir, yardım təşkilatları İsrail mühasirəsini qınayır

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) rəsmiləri və yardım agentlikləri Qəzzada aclıq reallıq halına gəldiyi barədə xəbərdarlıq ediblər. İsrailin mühasirəsi və bombardmanları həyati əhəmiyyətli humanitar yardımın qarşısını almağa davam etdiyi üçün uşaqlar getdikcə aclıqdan ölürlər. Çərşənbə günü BMT Təhlükəsizlik Şurasına ünvanlanan sərt çıxışlarda rəsmilər mühasirədə olan ərazidəki Qəzzada aclıq və geniş yayılmış qıtlığın “planlı” və “süni” fəlakət olduğunu bildiriblər. BMT-nin humanitar məsələlər üzrə müavini Coys Msuyya şuraya məlumat verib ki, Qəzza şəhərinin yerləşdiyi şimal-mərkəzi Qəzza qubernatorluğunda aclıq təsdiqlənib və sentyabrın sonuna qədər cənubdakı Deir əl-Bəlah və Xan Yunisə yayılması gözlənilir. Msuyya deyib: “Yarım milyondan çox insan hazırda aclıq, səfalət və ölüm təhlükəsi ilə üz-üzədir. Sentyabrın sonuna qədər bu rəqəm 640.000-i keçə bilər. Qəzzada demək olar ki, heç kim aclıqdan toxunulmaz deyil.” O, həmçinin bildirib ki, beş yaşından kiçik ən azı 132.000 uşaq kəskin qidalanma riski altındadır və onların 43.000-dən çoxunun yaxın aylarda həyati təhlükəli vəziyyətlərlə qarşılaşması gözlənilir. Msuyya qeyd edib: “Bu aclıq quraqlığın və ya hər hansı təbii fəlakətin nəticəsi deyil. Bu, kütləvi mülki ölümə, xəsarətlərə, dağıntılara və məcburi köçkünlüyə səbəb olan, həmçinin humanitar yardım çatdırılmasına mane olan münaqişənin nəticəsi olaraq yaranmış bir fəlakətdir.” Çərşənbə gününün əvvəllərində Qəzzanın Səhiyyə Nazirliyi son 24 saat ərzində “aclıq və qidalanma çatışmazlığı səbəbindən” daha 10 ölüm halı qeydə alındığını açıqlayıb ki, bunların ikisi uşaq idi. Bu rəqəm, müharibə boyu Qəzzada aclıqla əlaqəli ölümlərin ümumi sayını 313-ə, o cümlədən 119 uşağa çatdırır.

‘Mühəndislik edilmiş aclıq’

Öz növbəsində, İsrail çərşənbə günü qeyri-kommersiya təşkilatları və BMT agentlikləri tərəfindən dəstəklənən, aclığı izləyən Mexanizm olan İntegerasiya edilmiş Qida Təhlükəsizliyi Faza Təsnifatı (IPC) sistemini Qəzza ilə bağlı tapıntılarını geri götürməyə çağırıb. İsrail Xarici İşlər Nazirliyinin baş direktoru Eden Bar Tal, keçən həftə Qəzza şəhəri və ətraf ərazilərdə Qəzzada aclıq vəziyyətini əks etdirən hesabatı “dərin qüsurlu, qeyri-peşəkar və belə ciddi məsuliyyət daşıyan beynəlxalq orqandan gözlənilən standartlara ciddi şəkildə cavab verməyən” adlandırıb. Bununla belə, çərşənbə günü verilən birgə bəyanatda ABŞ istisna olmaqla, BMT Təhlükəsizlik Şurasının bütün üzvləri IPC və onun işini dəstəkləyiblər. Bu arada, “Save the Children” təşkilatının rəhbəri İnger Aşinq şuraya ünvanladığı kəskin çıxışında dünya güclərini hərəkətsizliklə şərik olmaqda ittiham edib. O deyib: “Qəzzada aclıq artıq reallıqdır. Bu, planlı, süni bir aclıqdır. Qəzzadakı uşaqlar sistemli şəkildə acından öldürülür. Bu, müharibə metodu kimi aclıq deməkdir.” Aşinq “qidalanma çatışmazlığı olan uşaqlarla dolu” klinikaları təsvir edib, onların indi səssiz qaldığını bildirib. “Uşaqların danışmağa, hətta ağrıdan qışqırmağa gücü yoxdur. Onlar orada arıqlaşmış vəziyyətdə, sözün əsl mənasında, əriyərək yatırlar.” O, “Save the Children”in Qəzzadakı dəstək mərkəzlərində uşaqların çəkdiyi rəsmlərin sülh və təhsil ümidlərini təsvir etməkdən sadəcə yemək istəyinə, getdikcə isə ölmək arzusuna doğru necə dəyişdiyini danışıb. O bildirib: “Mart ayında tam mühasirə başlayandan sonra uşaqlar bizə yemək, çörək arzuladıqlarını deyirdilər. Son bir neçə həftə ərzində getdikcə daha çox uşaq ölmək istədiklərini söyləyir.” Bir uşaq yazıb: “Kaş ki, anamın olduğu cənnətdə olaydım. Cənnətdə sevgi var, yemək və su var.”

Hücumlar davam edir

BMT-də Qəzzada aclıq xəbərdarlıqları artdığı bir vaxtda, Qəzzadakı xəstəxanalar İsrail hücumları nəticəsində yeni itkilər barədə məlumat veriblər. Küveyt İxtisaslaşdırılmış Səhra Xəstəxanası bildirib ki, Cənubi Qəzzanın Xan Yunis şəhərində köçkünlərin sığındığı çadırlara gecə ərzində edilən dron zərbəsi nəticəsində üç nəfər, o cümlədən bir uşaq və bir qadın ölüb, 21 nəfər yaralanıb. Nasser Xəstəxanası isə şəhərdə baş verən ayrı-ayrı hücumlarda daha azı altı nəfərin həlak olduğunu qeyd edib. Tibb personalının verdiyi məlumata görə, mübahisəli İsrail və ABŞ dəstəkli GHF tərəfindən idarə olunan humanitar yardım paylama məntəqələrinin yaxınlığında İsrail hücumları çərşənbə günü ən azı 12 nəfərin ölümünə səbəb olub. Qurbanlardan dördü Qəzzanın şimalında cüzi ərzaq bağlamaları gözləyərkən həyatını itirib. Səhiyyə mənbələrinə görə, çərşənbə günü səhər saatlarından bəri İsrail qüvvələri ümumilikdə 51 fələstinlini öldürüb. Bu günə qədər İsrailin Qəzzaya qarşı müharibəsində ən azı 62,895 fələstinli həlak olub. 2023-cü il oktyabrın 7-də HƏMAS-ın rəhbərlik etdiyi hücumlar zamanı İsraildə ümumilikdə 1,139 nəfər öldürülmüş və 200-dən çoxu əsir götürülmüşdü. Hücumlar İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə doğru irəliləməyə davam etdiyi bir vaxta təsadüf edir. Şəhər mərkəzini işğal etmək üçün həddindən artıq güc tətbiq edən tanklar və hərbi təyyarələr bütöv yaşayış bloklarını yerlə-yeksan edir. Çərşənbə axşamı İsrail as-Saftavi bölgəsinə və əl-Cəla küçəsinə sakinlərin ərazinin cənubuna köçürülməsi ilə bağlı məcburi evakuasiya əmrləri olan vərəqələr atıb. Çərşənbə günü X-də (keçmiş Twitter) verdiyi açıqlamada İsrail hərbi sözçüsü Aviçai Adrai yenidən genişmiqyaslı məcburi köçkünlük əmri verərək, sakinlərin diqqətinə çatdırıb ki, “Qəzza şəhərinin boşaldılması qaçılmazdır”.

24 saat