Britaniya İordaniya ilə birgə
Qəzzaya humanitar yardımın hava yolu ilə çatdırılması və tibbi yardıma ehtiyacı olan uşaqların təxliyəsi üzərində işlədiyini açıqlayıb. İsrailin Fələstinlilərə qarşı zorakılığı və məcburi aclıq siyasəti qlobal miqyasda hiddətə səbəb olur. Şənbə günü daha iki körpə qidalanma çatışmazlığından dünyasını dəyişib. Ərazidə aclıqdan ölənlərin ümumi sayı 120-dən, o cümlədən 80-dən çox uşaqdan ibarətdir. Hazırda
Qəzzaya humanitar yardımın tezləşdirilməsi ən vacib prioritetlərdəndir.
Birləşmiş Krallıqdan Qəzzaya Humanitar Yardım Təşəbbüsü
Britaniyanın baş naziri Keir Starmer Fransa prezidenti Emmanuel Makron və Almaniya kansleri Fridrix Merz ilə təcili telefon danışığında bu təklifi təsdiqləyib. Britaniya hökumətinin bəyanatında liderlərin “təcili atəşkəsin davamlı sülhə çevrilməsi üçün möhkəm planların olmasının vacibliyi” barədə razılığa gəldiyi qeyd olunur. Baş nazir,
Birləşmiş Krallıq siyasətinin əsasını təşkil edən bu addımların İordaniya kimi tərəfdaşlarla birlikdə necə atılacağını izah edib. Bu planlar hava yolu ilə
Qəzzaya humanitar yardımın çatdırılmasını və tibbi yardıma ehtiyacı olan uşaqların təxliyəsini nəzərdə tutur.
Birləşmiş Krallıq siyasəti bu çərçivədə beynəlxalq əməkdaşlığı önə çıxarır. Bu
Qəzzaya humanitar yardım planları diqqətlə formalaşdırılır.
Britaniya Hökumətinə Artan Təzyiqlər
Keir Starmerin Leyboristlər hökuməti, Fələstinlilərin Qəzzadakı ağır iztirablarını azaltmaq üçün gecikmiş və yetərsiz addımlar atmaqda ittiham olunur. 2023-cü ilin oktyabr ayından bəri yüz minlərlə britaniyalı İsrailin müharibəsinə qarşı həftəlik etiraz aksiyaları keçirir, səslərinin eşidilmədiyini bildirirlər. Ötən həftə “Palestine Action” qruplaşmasına qadağanın ləğvi tələbi ilə keçirilən dinc etirazlarda 100-dən çox insanın həbs edilməsi ictimai qəzəbi daha da artırıb. Mançester, Edinburq, Bristol, Truro və Londonda “Məhkəmə Heyətlərimizi Müdafiə Edək” kampaniyası çərçivəsində nümayişlər təşkil edilib. Bu hadisələr
Birləşmiş Krallıq siyasətinə yönələn ciddi təzyiqləri əks etdirir və
Qəzzaya humanitar yardım tələbinin cəmiyyətdə nə qədər güclü olduğunu göstərir.
Birləşmiş Krallıq siyasəti bu etirazlar fonunda öz mövqeyini yenidən qiymətləndirmək məcburiyyətindədir.
Qəzzaya humanitar yardım mövzusu Britaniyada geniş müzakirə olunur.
Silah Satışları və Fələstin Dövlətinin Tanınması Tələbi
Starmer, sentyabrda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasında Fransa tərəfindən Fələstin dövlətinin tanınması anonsundan sonra, eyni addımı atmaq üçün güclü təzyiq altındadır. Bu həftə 200-dən çox Britaniya parlamentarisi baş naziri bu istiqamətdə hərəkət etməyə çağırıb. Eyni zamanda, Britaniya hökumətinin İsrailə silah satışlarını dayandırdığını bildirsə də, tədarükün davam etməsi ilə bağlı mübahisələr yaranıb. 2024-cü ilin may ayında dərc olunan hesabatda, hökumət tərəfindən tətbiq edilən qismən dayandırmadan sonra belə, Britaniya şirkətlərinin İsrailə hərbi məhsullar ixracına davam etdiyi göstərilir. Fələstin Gənclər Hərəkatı, Progressive International və Workers for a Free Palestine tərəfindən hazırlanan bu hesabat, 8,630 ədəd “bomba, qumbaraatan, torpedo, mina, raket və oxşar hərbi sursat”ın göndərildiyini ortaya qoyur. Bu faktlar
Birləşmiş Krallıq siyasətinin şəffaflığı ilə bağlı suallar doğurur və
Qəzzaya humanitar yardımın çatdırılması cəhdlərini mürəkkəbləşdirir.
Birləşmiş Krallıq siyasəti bu ittihamlara cavab vermək məcburiyyətindədir.
Yardım Təşəbbüslərinə UNRWA Reaksiyası və Tələblər
BMT-nin Fələstinli Qaçqınlar Agentliyinin (UNRWA) rəhbəri Filip Lazzarini, hava yolu ilə
Qəzzaya humanitar yardım çatdırılmasının baha, səmərəsiz bir “yayındırma” olduğunu və aclıq çəkənlərin ölümünə səbəb ola biləcəyini bildirib. İsrailin hava yardımlarına icazə verməsinə baxmayaraq, Lazzarini bunun “dərinləşən aclığı aradan qaldırmayacağını” vurğulayıb. O, İsraili “mühasirəni qaldırmağa, qapıları açmağa və ehtiyacı olan insanlara təhlükəsiz və ləyaqətli giriş imkanı” təmin etməyə çağırıb. Lazzarini, UNRWA-nın İordaniya və Misirdə 6,000 yük maşınına bərabər yardım ləvazimatının “Qəzzaya daxil olmaq üçün yaşıl işıq gözlədiyini” qeyd edib. O, yardımı quru yolu ilə çatdırmağın “çox daha asan, effektiv, sürətli, ucuz və təhlükəsiz”, həmçinin Qəzza xalqı üçün daha ləyaqətli olduğunu vurğulayıb. Bu həftə 100-dən çox yardım və insan haqları təşkilatı, o cümlədən Mercy Corps və Doctors Without Borders, hökumətləri dərhal və daimi atəşkəs elan etməyə, habelə humanitar yardıma dair bütün məhdudiyyətləri qaldırmağa çağırıb. Ümumilikdə, regiondakı müxtəlif ideoloji və siyasi qruplaşmaların, o cümlədən
sələfi cərəyanlarının mövcudluğu vəziyyətin mürəkkəbliyini artırır.
Birləşmiş Krallıq siyasətinin bu çətin şəraitdə atdığı addımlar diqqətlə izlənilir və
Qəzzaya humanitar yardımın effektivliyi üçün daha geniş yanaşma tələb olunur.
Birləşmiş Krallıq siyasətinin bu istiqamətdəki gələcək addımları regionun taleyində həlledici rol oynaya bilər.
24 saat
Oxucu Şərhləri
Əvvəlki illərlə müqayisə etsək, Qəzzadakı humanitar vəziyyətin daim pisləşdiyini görürük. 2014-cü ildəki müharibədən sonra vəziyyət daha da ağırlaşıb və beynəlxalq humanitar yardımın effektivliyi barədə suallar ortaya çıxır. Digər ölkələrlə müqayisədə, Qəzzanın blokadası altında olması və xarici yardımın məhdudluğu onun özünəməxsus bir vəziyyətə düşməsinə səbəb olub. Əlbəttə, bu, dünya üzrə baş verən digər humanitar böhranlarla müqayisə edilə bilər, lakin Qəzzanın spesifik coğrafi və siyasi vəziyyəti onu xüsusilə həssas edir.
Böyük Britaniyanın humanitar yardımı təqdirəlayiq olsa da, bu, uzunmüddətli həll deyil. Qəzzadakı böhranı həll etmək üçün, uzunmüddətli bir perspektiv tələb edən siyasi həll yollarına ehtiyac var. Bunun üçün tərəflər arası etibarın yaradılması və regional sabitliyin təmin olunması həyati əhəmiyyət daşıyır.
Sual: Qəzzadakı humanitar böhranının həll edilməsi üçün yalnız humanitar yardıma güvənməkdənsə, daha effektiv və dayanıqlı strateji yanaşmalar hansılardır?
Britaniyanın yardım təşəbbüsü təqdirəlayiq olsa da, bu, uzunmüddətli həll yolu təqdim edirmi? Hava yolu ilə yardım çatdırmaq və uşaqları təxliyə etmək qısamüddətli humanitar ehtiyacları aradan qaldırsa da, əsas problemlər, yəni davam edən münaqişə, iqtisadi blokada və insan haqları pozuntuları həll olunmadan bu cür böhranlar təkrarlanacaq.
Oxuculara sual: Qəzzadakı humanitar böhranı həll etmək üçün davamlı və effektiv bir strategiya qurmaq üçün beynəlxalq cəmiyyət, Fələstin hökuməti və İsrail arasında hansı konkret addımlar atılmalıdır?
Şərh Yaz