Britaniya İsrail rəsmilərinə silah sərgisi qadağası

Böyük Britaniya İsrail rəsmilərini hərbi sərgiyə buraxmayacaq

Böyük Britaniya hökuməti, Qəzza müharibəsi səbəbilə iki müttəfiq arasındakı gərginliyin artması zəminində gələn ay Londonda keçiriləcək böyük silah sərgisinə İsrail rəsmilərinin qatılmasını qadağan edib. Müdafiə Nazirliyi cümə günü AFP xəbər agentliyinə verdiyi açıqlamada "DSEI UK 2025 sərgisinə heç bir İsrail hökumət nümayəndə heyətinin dəvət edilməyəcəyini təsdiqləyə bilərik" deyib. Sentyabrın 9-dan 12-dək keçiriləcək ikillik sərgi dünyanın ən böyük silah ticarəti sərgilərindən biridir. Bu qərar, Londonun İsrailə bəzi silah ixrac lisenziyalarını dayandırması, sərbəst ticarət danışıqlarını dondurması və Qəzzaya hücum səbəbilə iki ifrat sağçı İsrail nazirinə qarşı sanksiyalar tətbiq etməsindən sonra verilib. Qəzzada İsrailin humanitar yardımlara tətbiq etdiyi sərt məhdudiyyətlər fonunda aclıq hökm sürür.

Qəzza müharibəsi ilə bağlı artan təzyiq

Böyük Britaniyanın açıqlamasında deyilir: "İsrail hökumətinin Qəzzadakı hərbi əməliyyatını daha da genişləndirmək qərarı yanlışdır. Bu müharibəyə dərhal atəşkəslə, girovların qaytarılması və Qəzza əhalisinə humanitar yardımın artırılması ilə diplomatik həll yolu tapılmalıdır." Ötən ilin sentyabr ayında hökumətin qismən dayandırma qərarına baxmayaraq, may ayında dərc edilmiş bir hesabatda Birləşmiş Krallıq şirkətlərinin İsrailə hərbi təyinatlı malları ixrac etməyə davam etdiyi qeyd olunub. İsrail müdafiə şirkətlərinə tədbirdə iştirak etməyə icazə verilsə də, rəsmi hökumət nümayəndəliyi və ya pavilyonu olmayacaq. İsrail Müdafiə Nazirliyi bu addımı "qəsdən və təəssüf doğuran ayrı-seçkilik aktı" kimi pisləyərək sərgidən tamamilə çəkiləcəyini bəyan edib. İsrail mediası, Britaniyanın İsrailin "işğal altındakı Fələstin ərazilərində beynəlxalq hüquqa əməl etməyə" söz verəcəyi təqdirdə qadağanın geri götürülə biləcəyini bildirdiyini qeyd edib.

Avropadan İsrailə qarşı sanksiyalar və diplomatik təzyiq

Bu addım, Qəzzada davam edən müharibə ilə bağlı İsrailə qarşı artan Avropa təzyiqləri fonunda baş verir. May ayında Fransa Paris Aviasiya Sərgisində İsrail silah istehsalçılarının "hücum silahları" nümayiş etdirməsini qadağan etmişdi. Avropa İttifaqı xarici işlər nazirləri şənbə günü Kopenhagendə keçiriləcək görüşdə İsrailə qarşı əlavə sanksiyaları müzakirə etməyə hazırlaşırlar. İsveç və Niderland daha sərt tədbirlər görülməsi üçün çağırışlara rəhbərlik edirlər. Britaniyanın Baş Naziri Keir Starmer İsrailə qarşı daha sərt mövqe nümayiş etdirərək, keçən ay İsrail atəşkəsə razılaşmazsa və işğalı bitirmək üçün konkret addımlar atmazsa, sentyabrda Fələstin dövlətini tanıyacağını vəd edib. DSEI silah sərgisi ənənəvi olaraq yüksək səviyyəli nümayəndə heyətlərini və özəl silah podratçılarını qəbul edir. Təxminən iki ildir davam edən Qəzza müharibəsində 62 600-dən çox fələstinli, əsasən qadın və uşaqlar həlak olub, ən azı 157 600 nəfər isə yaralanıb. Cənubi Afrika Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsində İsrailin 1948-ci il Soyqırım Konvensiyası üzrə öhdəliklərini pozduğu iddiası ilə iş qaldırıb. İşdə İsrailin Qəzzadakı hərbi əməliyyatlarının HƏMAS qruplaşmasını hədəf almadan kənara çıxdığı, hərbçilərin mülki insanlara, məktəblərə, xəstəxanalara və düşərgələrə hücum etdiyi iddia edilir. İsrail mülki şəxsləri qəsdən hədəf aldığını inkar edir.

24 saat