Gündəm 01.07.2025

Britaniya Kral Ailəsinə Təxminən 118 Milyon Dollarlıq Büdcə Ayrılır: Hesabat

Britaniya Kral Ailəsinə Təxminən 118 Milyon Dollarlıq Büdcə Ayrılır: Hesabat

Suveren Qrantın Həcmi və Mənşəyi

Britaniya Kral Ailəsinin illik maliyyə hesabatı dərc edilib. Hesabata görə, hökumətdən alınan illik Suveren Qrantın məbləği 86.3 milyon funt-sterlinq (118.50 milyon dollar) olaraq qalıb.

Suveren Qrant adlanan bu məbləğ kral saraylarının saxlanılmasına və kral ailəsi üzvlərinin rəsmi vəzifələrinin icrasına sərf edilir. Bu vəsait Britaniya vergi ödəyicilərinin pulları ilə formalaşır. Əvəzində monarx 1760-cı ildən bəri mövcud olan razılaşmaya əsasən, “Crown Estate”dən (tac mülklərindən) əldə olunan bütün gəlirləri hökumətə təhvil verir. Bu mülklərə Mərkəzi Londondakı geniş ərazilər, Askot At Yarışları Meydanı və İngiltərə, Uels və Şimali İrlandiya ətrafındakı dəniz dibi daxildir.

Suveren Qrant monarx və onun nümayəndələrinin ictimai vəzifələrinin, o cümlədən səyahət, personal xərcləri və tarixi mülklərin baxımı kimi xərclərini ödəyən bir növ xərc hesabı kimi çıxış edir. Qeyd etmək lazımdır ki, kral ailəsinin saysız-hesabsız ictimai tədbirləri və çıxışları nəzərə alınmaqla yüksək xərc tələb edən təhlükəsizlik xərcləri bu qrantdan ödənilmir.

Kral Ailəsinin Fəaliyyətləri və Xərcləri

İllik Suveren Qrant Hesabatında bildirilir ki, Britaniya Kral Ailəsinin üzvləri ölkə daxilində və xaricdə 1900-dən çox ictimai tədbir keçirib, rəsmi kral saraylarında təşkil olunan 828 tədbirdə isə 93 mindən çox qonaq iştirak edib.

Qanuna görə əvvəlki üç maliyyə ilində olduğu kimi 86.3 milyon funt-sterlinq (118.50 milyon dollar) olaraq qalan ümumi qrant, 51.8 milyon funt-sterlinqlik (71.1 milyon dollar) əsas qrant və Bukinqem Sarayının təmiri üçün ayrılan 34.5 milyon funt-sterlinqlik (47.4 milyon dollar) hissədən ibarətdir.

Sarayı Təmir və Ekoloji Təşəbbüslər

Mərkəzi Londonda ən populyar turizm məkanlarından biri olan Bukinqem Sarayında elektrik kabelləri, boru xətləri, liftlər və əlillər üçün nəzərdə tutulmuş sanitar qovşaqların yenilənməsini nəzərdə tutan genişmiqyaslı modernləşdirmə layihəsi həyata keçirilir.

Hesabatda qeyd olunur ki, Britaniya Kral Ailəsi "istifadəsi və iqtisadi səmərəliliyi ilə bağlı hərtərəfli araşdırmadan sonra" kral qatarını istismardan çıxaracaq. Monarxiya Kraliça Viktoriyanın 1842-ci ildə İngiltərənin Slau şəhərindən London Paddington Stansiyasına xüsusi olaraq hazırlanmış vaqona ilk dəfə minməsindən bəri öz dəmir yolu nəqliyyatından istifadə edir.

Hesabatda həmçinin bildirilir ki, Kral Ev Təsərrüfatı dayanıqlı aviasiya yanacağından (SAF) istifadəsini artıracaq və avtomobil parkının elektrikləşdirilməsini davam etdirəcək. Ötən il Kral Ev Təsərrüfatı hədəf tarixini açıqlamadan "demək olar ki, tamamilə elektrikli" avtomobil parkına keçmək niyyətində olduğunu bildirmişdi. Britaniyanın PA Media agentliyi Kralın iki "Bentley" avtomobilinin bioyanacaqla işləməsi üçün modifikasiya ediləcəyini xəbər verib.

Gəlir Mənbələri və Tənqidlər

Britaniya Kral Ailəsinin üç əsas gəlir mənbəyi bunlardır: Suveren Qrant, Lankaster və Kornuol Düklüklərinin mülkləri, habelə onların şəxsi əmlakı və sərmayələri.

Britaniya Kral Ailəsi üçün maliyyələşmənin səviyyəsi uzun müddətdir ki, tənqidlərə səbəb olur. Monarxiya əleyhinə olan bir qrup Suveren Qrantın ləğv edilməsini və "Crown Estate"dən əldə olunan bütün gəlirlərin Britaniya ictimaiyyətində qalmasını tələb edib.

"Respublika" qrupunun kampaniyaçısı Qrem Smit bu ilin əvvəlində verdiyi açıqlamada deyib: "Qrant sistemi ağlasığmazdır. Maliyyələşmə əlavə pul ehtiyacına görə deyil, qrantın "Crown Estate" tərəfindən idarə olunan torpaqlardan hökumətin əldə etdiyi mənfəətlə əlaqələndirildiyi üçün artır. Saray Bukinqem Sarayının təmiri üçün pul lazım olması bəhanəsini təkrar edir, hansı ki bu bəhanə on il əvvəl qrantın ikiqat artırılmasına səbəb olmuşdu."

Smit əlavə edib ki, "yarım milyard funt-sterlinqin düzgün istifadə olunmasının, monarxiyanın xərclərinin düzgün hesablanmasının və bu xərclərin cəmi bir neçə milyon funt-sterlinqə endirilməsinin vaxtıdır."

Gizli Xəzinənin Rəisi Ceyms Çalmers hesabatın dərc olunduğu bazar ertəsi günü verdiyi açıqlamada deyib: "Yumşaq gücü ölçmək çətindir, lakin onun dəyərinin, inanırıq ki, yeni hakimiyyətin əsas mövzuları daha da aydın şəkildə fokuslandığı və Kral Ailəsi xalqa, Krallıqlara və Birlik ölkələrinə xidmətini davam etdirdiyi üçün artıq həm ölkə daxilində, həm də xaricdə möhkəm şəkildə başa düşülür."

24 saat