İsrailin Qəzzaya hücumları davam edərkən,
Böyük Britaniyada siyasi spektrin müxtəlif hissələrini təmsil edən 221 parlament üzvü, Baş nazir Keir Starmerin rəhbərlik etdiyi Leyboristlər Partiyası hökumətinə Fələstini tanıma çağırışı ilə açıq məktub imzalayıb.
Fələstin Dövlətinin Tanınması Tələbi
İsrailin Qəzzaya aramsız hücumları və blokadasının ölümcül aclıq böhranına yol açdığı, bununla da Böyük Britaniya və bütün dünyada ictimai qəzəbin artdığı bir dövrdə yayımlanan məktubda qeyd olunur ki, "28-28 iyul tarixlərində Nyu Yorkda Fransa və Səudiyyə Ərəbistanının həmsədrlik edəcəyi BMT Konfransı ərəfəsində,
Böyük Britaniyanın
Fələstin Dövlətini tanımasına verdiyimiz dəstəyi qeydə almaq məqsədilə bu məktubu yazırıq. Konfransın nəticəsində, Britaniya hökumətinin iki dövlətli həllə dair uzunmüddətli öhdəliyini nə vaxt və necə həyata keçirəcəyini, həmçinin bunu gerçəkləşdirmək üçün
beynəlxalq tərəfdaşlarla necə əməkdaşlıq edəcəyini açıqlamasını gözləyirik."
İki Dövlətli Həllə Dəstək Və Tarixi Məsuliyyət
Məktubda vurğulanır ki,
Böyük Britaniyanın tarixi əlaqələri və BMT Təhlükəsizlik Şurasındakı mövqeyi səbəbindən
Fələstin Dövlətini tanıması mühüm təsir yaradacaqdır. "Böyük Britaniyanın Fələstini tanıması, Balfur Bəyannaməsinin müəllifi və mandatçı qüvvə kimi rolumuz nəzərə alındıqda xüsusilə güclü bir mesaj olacaqdır. Biz 1980-ci ildən bəri iki dövlətli həlli dəstəkləyirik. Belə bir tanınma, bu mövqeyimizə həqiqi bir məna qazandıracaqdır" ifadələri istifadə olunub. Məktub, gələn həftə Nyu Yorkda keçiriləcək Beynəlxalq Fələstin Konfransında Böyük Britaniyanın Fələstini rəsmi şəkildə tanıması tələbi ilə yekunlaşıb.
Böyük Britaniyanın Baş naziri Keir Starmer də bu gün sosial mediada yayımladığı açıqlamada
Fələstin Dövlətinin tanınması məsələsinə toxunaraq bildirib: "Regionda sülhə gedən bir yol üzərində çalışıram. Bu yol, müharibədən əziyyət çəkənlərin həyatında həqiqətən fərq yaradacaq praktiki həllərə fokuslanacaq. Bu yol xəritəsi, təcili ehtiyac duyulan atəşkəsi, qalıcı bir sülhə çevirəcək konkret addımları ortaya qoyacaq. Bir
Fələstin Dövlətinin tanınması, bu addımlardan biri olmalıdır. Bu mövzuda heç bir tərəddüdüm yoxdur. Lakin bu, nəticədə iki dövlətli həllə və fələstinlilərlə israillilər üçün qalıcı təhlükəsizliyə gətirib çıxaracaq daha geniş bir planın parçası olmalıdır."
İngilis parlamentarilərinin bu məktubu, Fransa Prezidenti Emmanuel Makronun Fransanın
Fələstin Dövlətini tanıyacağını elan etməsindən bir gün sonra gəlib.
24 saat
Oxucu Şərhləri
Daha konstruktiv bir yanaşma, beynəlxalq təzyiqlə yanaşı, İsrail və Fələstin rəhbərliyinin birbaşa dialoqa cəlb olunmasına yönəlmək olardı. Beynəlxalq bir vasitəçi rolunda, hər iki tərəfin qəbul edə biləcəyi bir sülh planı üzərində işləmək daha məqsədəuyğun görünür. Bu plan, hər iki tərəfin əsas tələblərini, o cümlədən Fələstinlilərin öz dövlətinə sahib olma hüququnu və İsrailin təhlükəsizliyini nəzərə almalıdır. Məqalənin təklif etdiyi yanaşmanın daha geniş miqyaslı bir sülh strategiyasının yalnız bir hissəsi kimi nəzərə alınması daha məqsədəuyğundur.
Lakin, gəlin məsələnin digər tərəfini də nəzərə alaq. Fələstini tanıma qərarının İsrail-Fələstin münaqişəsinə təsiri barədə daha dərin araşdırma aparmaq vacibdir. Bu addımın potensial olaraq gərginliyi artıra biləcəyi və sülh danışıqlarını daha da çətinləşdirə biləcəyi ehtimalını nəzərə almaq lazımdır. Həmçinin, Fələstin rəhbərliyinin daxili siyasi quruluşunun və korrupsiya iddialarının bu prosesdə necə rol oynaya biləcəyini də araşdırmaq faydalı olardı. Yəni, yalnız humanitar narahatlıqlara deyil, həm də geosiyasi nəticələrə və həll olunmamış məsələlərə də diqqət yetirmək lazımdır ki, münaqişənin həlli üçün daha balanslı yanaşma təmin olunsun.
Alternativ olaraq, Böyük Britaniya hökumətinin Qəzzadakı humanitar böhranda daha aktiv rol oynaması, məsələn, humanitar yardımların artırılması və beynəlxalq təzyiqin gücləndirilməsi istiqamətində daha konkret tədbirlərə yönəlməsi daha məqsədəuyğun olmazmı? Fələstini tanıma çağırışı ilə yanaşı, bu kimi konkret addımların birləşdirilməsi daha təsirli bir strategiya ola bilər. Bununla bağlı ətraflı araşdırma və müzakirələrə ehtiyac olduğunu düşünürəm.
Oxuculara sual: Bu çağırışın Fələstinlilər üçün real nəticələrə gətirib çıxarması üçün, Britaniya hökumətinin Fələstinə tanımadan əlavə hansı konkret addımlar atması lazımdır?
Əksinə, bu addım İsrailin mövqeyini daha da sərtləşdirə və sülh prosesini daha da çətinləşdirə bilər. Daha konstruktiv bir yanaşma, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının vasitəçiliyi ilə hər iki tərəfin də iştirak etdiyi ətraflı bir sülh danışıqlarının təşviq edilməsi ola bilər. Bu danışıqlar, sınırlar, qaçqınların statusu və müqəddəs yerlərin idarə edilməsi kimi bütün mübahisəli məsələləri əhatə etməlidir. Eyni zamanda, insani yardımın Qəzzaya maneəsiz çatdırılması üçün beynəlxalq təzyiq artırılmalıdır. Yalnız bu cür hərtərəfli yanaşma uzunmüddətli sülhə aparan daha etibarlı yol ola bilər.
Şərh Yaz