Budapeştdə Prayd Yürüşü: Müqavimət və Qeyd etmə
Gözqamaşdırıcı göy qurşağı bayraqları altında və cəsarətli qışqırıqlar fonunda, Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə şəhərin 30-cu illik
Prayd yürüşü üçün böyük kütlələr bir araya gəldi. Bu ilki tədbir həm bir bayram, həm də bir etiraz aksiyası kimi keçir.
Paytaxtın boğucu istisində irəliləyən nümayişçilər üzərində “Budapeşt Praydla Həmrəylik” yazılan plakatlar daşıyırdılar və Baş nazir Viktor Orbanın üzərinə çarpaz xətt çəkilmiş şəkillərini yelləyirdilər. Portativ səsgücləndiricilərdən musiqi səslənirdi, arabalı ailələr, bürgü taxmış yeniyetmələr və yaşlı sakinlər aktivistlərlə yanaşı yürüşə qoşulmuşdu. Şəhərin tarixi mərkəzindən çay kənarındakı yollara qədər yürüşün iştirakçı sayı və səsi artaraq, onları sıxışdırmaq üçün hazırlanmış bir qanuna qarşı ictimai məkanı cəsarətlə geri aldı. Yürüş, bu ilin əvvəlində bütün ölkə üzrə
LGBTQ+ tədbirlərini qadağan edən geniş yeni qanunvericilik çərçivəsində tətbiq edilən polis qadağasına açıq şəkildə qarşı çıxaraq davam etdi.
LGBTQ+ Hüquqlarına Qarşı Qanun və Beynəlxalq Dəstək
May ayında rəsmilər,
Budapeşt Prayd yürüşünə Avropa Parlamentinin ən azı 70 üzvünün qatılacağını bildirmişdilər. Avropa Parlamentinin “Yaşıllar/Avropa Azad Alyansı” siyasi qrupundan olan hollandiyalı deputat Van Sparrentak, Macarıstandakı
LGBTIQ+ icmasını dəstəkləmək, onlara tək olmadıqlarını bildirmək və bir icma olaraq görünmək üçün
Budapeşt Praydda iştirak edəcəyini qeyd etmişdi. O, əlavə etmişdi ki, “
Prayd bir etirazdır və əgər Orban
Budapeşt Praydı nəticəsiz qadağan edə bilərsə, hər bir
Prayd bir seçki uzaqlığında qadağan edilə bilər.”
Mart ayında Macarıstan qanunvericiləri
Prayd tədbirlərini qadağan edən və iştirakçıları müəyyənləşdirmək üçün üz tanıma texnologiyasından istifadəyə icazə verən qanunvericiliyi qəbul etmişdilər. Kampaniyaçılar bu tədbirlərin qanunsuz olduğunu və
LGBTQ+ icmasına qarşı daha geniş təzyiqin bir hissəsi olduğunu bildirirlər. Orban uşaqların müdafiəsi qanunlarını pozan yığıncaqları qadağan edəcəyini söyləyərək bu qadağanı alqışlamışdı. Onun hökuməti güclü xristian və mühafizəkar gündəmi irəli sürür.
Qadağa mart ayında Budapeştdə canlı etirazlara səbəb olmuşdu. Şəhərin
Prayd təşkilatçıları yeni qanuna baxmayaraq illik festivalı davam etdirəcəklərini və "bu yeni faşist qadağasına qarşı mübarizə aparacağıq" bəyan etmişdilər. Polisin qadağanı rədd etməsini tələb edən bir petisiya 73 ölkədən 120.000-dən çox imza toplamışdır. Petisiyada səlahiyyətlilərin "bu ədalətsiz qanunu" (Avropa İttifaqının son tarixində bu cür ilk qanun olduğu düşünülür) rədd etmələri və yürüşün maneəsiz, sülh yolu ilə, ayrı-seçkilik, təzyiq, qorxu və ya zorakılıqdan azad şəkildə keçməsini təmin etmələri tələb olunur.
Avropa Parlamenti bu kimi qanunvericilik dəyişikliklərinə xüsusi diqqət yetirir.
24 saat
Oxucu Şərhləri
Məqalənizdə qeyd etdiyiniz kimi, Budapeşt Praydı, Macarıstanın paytaxtında təşkil olunan mühüm bir hadisədir. Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, təşkilatçıların və polisin verdiyi iştirakçı sayı arasındakı fərq diqqət çəkicidir. Bu fərqlərin yaranmasına səbəb olan konkret amillər, məsələn, fərqli sayma üsulları və ya məqsədyönlü şişirtmələr ola bilərmi?
"Qadağaya rəğmən" ifadəsinin dəqiq izahı ilə bağlı verdiyiniz sual da çox önəmlidir. Qadağanın hüquqi əsasları, məhkəmə qərarı ilə bağlı olub-olmadığı, bu qərarın əsaslandırılması və apelyasiya imkanları haqqında əlavə məlumatlar məqalənin anlaşılmasını daha da asanlaşdırardı. Bu məqamlar, iştirakçıların qadağaya baxmayaraq necə yürüş təşkil etmələrini daha aydın şəkildə ortaya qoyardı.
Nəhayət, hökumətin və müxalifət partiyalarının rəsmi mövqeylərinin olmaması məqalənin obyektivliyini azaltması barədəki qeydiniz də haqlıdır. Bu cür siyasi reaksiyaların olub-olmadığını və ya məqalədə niyə yer almadığını bilmək, hadisəyə daha geniş bir pəncərədən baxmağa kömək edərdi. Bu məsələlərlə bağlı əlavə məlumat əldə etmək olarmı?
Şərh Yaz