Biznes 30.11.2025

Çay pulu istənilən ən qəribə məkanlar

Çay pulu istənilən ən qəribə məkanlar

Bəxşiş Mədəniyyəti Həddini Aşır: İnsanlar Ən Qeyri-adi Yerlərdə Bəxşiş Tələbi İlə Üz-üzədir

Son dövrlərdə bəxşiş mədəniyyəti cəmiyyətdə ciddi müzakirələrə səbəb olmaqdadır. Ənənəvi olaraq xidmət sektorunda çalışan milyonlarla insan üçün gəlirin mühüm hissəsi olan bəxşişlər, indi heç bir real xidmətin göstərilmədiyi yerlərdə belə müştərilərdən tələb edilir. Özünəxidmət kassaları, satış avtomatları və hətta kredit müraciətləri kimi gözlənilməz sahələrdə qarşıya çıxan bəxşiş tələbləri insanları təəccübləndirməklə yanaşı, həm də narahat edir. Bu yeni tendensiya istehlakçılar arasında həm çaşqınlıq, həm də gərginliyə səbəb olub.

Özünəxidmət Məntəqələrində Gözlənilməz Bəxşiş Tələbləri

Müştərilərin ən çox şikayət etdiyi qeyri-adi yerlərdə bəxşiş tələblərindən biri Newark Hava Limanındakı özünəxidmət kassasıdır. Bəzi istifadəçilər bəxşiş vermədikdə əməliyyatın rədd edildiyini və ödənişi təkrarlamaq məcburiyyətində qaldıqlarını bildirirlər. Benzin doldurma məntəqələrindəki özünəxidmət nasoslarında, beysbol oyunlarındakı özünəxidmət satış avtomatlarında və hətta ticarət mərkəzindəki robot pambıq şəkəri maşınlarında 20% ilə 35% arasında bəxşiş təklifləri ilə qarşılaşmaq adi hal alıb. Stadionlardakı Amazon Go tipli dükanlarda belə, heç bir işçi olmadan alış-veriş edən müştərilərdən ödənişdən sonra bəxşiş istənilir.

Özünəxidmət kassası kimi müasir texnologiyalar xidmət anlayışını dəyişsə də, bəxşiş tələbi bu mühitdə gözlənilməz görünür.

Rəqəmsal Platformalar və Yemək Çatdırılmasında Etirazlar

Rəqəmsal platformalar da bəxşiş mədəniyyətinin genişlənməsinə töhfə verir. Məsələn, "EarnIn" kimi tətbiqlər insanlara maaşlarını erkən almaq imkanı versə də, bu "xidmət" üçün bəxşiş tələb edir. Yemək çatdırılma xidmətləri isə ən mübahisəli sahələrdən biridir. Müştərilər yemək sifariş edərkən çatdırılma başlamazdan əvvəl bəxşiş verməyə məcbur olurlar. Əks halda, sifarişlərin gecikməsi, hətta itməsi kimi hallarla üzləşə bilirlər. Bu vəziyyət, xüsusilə qadınların sürücülər tərəfindən bəxşişi artırmadığına görə təzyiq və ya təhdidlərlə qarşılaşması barədə minlərlə hekayəyə səbəb olub.

Yemək çatdırılma xidməti tətbiqlərinin bu modeli həm müştəriləri, həm də sürücüləri istismar etdiyi düşünülür.

Xidmət Olunmayan Sahələrdə Bəxşiş Şoku

Hətta bəzi əyləncə məkanlarında da qeyri-adi yerlərdə bəxşiş tələbləri ilə rastlaşılır. Məsələn, Latın musiqisi səslənən bir klub-restorana giriş haqqı ödəndikdən sonra ekranda bəxşiş variantları peyda olur. Müştərilər qapıda oturan və heç bir əlavə xidmət göstərməyən şəxsə bəxşiş verməyin mənasız olduğunu düşünürlər. Sinema teatrlarında bilet, popkorn və içki alan zaman, içkisini özü doldurmaq məcburiyyətində qalan müştərilərdən 18-25% bəxşiş istənilməsi də absurd qarşılanır. Bəzi şəxslər hər il reklam vərəqlərini poçt qutularına qoyanlardan belə, Dekabr ayında bəxşiş zərfi aldıqlarını qeyd edirlər. Şərab zavodunda pulsuz dequstasiya etdikdən sonra şüşə şərab alarkən bəxşiş tələbi ilə qarşılaşanlar da var.

Qeyri-ənənəvi Sektorlarda Bəxşiş Tələbləri

Avtomobil təmiri kimi peşəkar xidmətlərdə belə bəxşiş mədəniyyəti özünə yer tapır. Avtomobil təmiri üçün 800 dollarlıq hesab ödəyən müştəri, artıq işçilik haqqını ödədiyi halda, ekranda bəxşiş tələbi ilə qarşılaşır. Fast food restoranı olan "Subway"də, spirtli içki mağazalarında və hətta marixuana satılan dispanserlərdə bəxşiş istənilməsi də geniş yayılmaqdadır. Onlayn kredit müraciətlərində isə vəziyyət daha da ciddidir; 10%-lik standart ödənişə əlavə olaraq üç dəfə bəxşiş tələbi ilə qarşılaşılır və bəxşiş seçimi "bəli" olaraq qabaqcadan təyin edildiyi üçün diqqətli olmaq lazım gəlir. İnsanlar bu cür absurt bəxşiş tələbləri ilə qarşılaşdıqda, gələcəkdə bəxşiş mədəniyyətinin hara doğru irəliləyəcəyini düşünməyə başlayırlar.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!

Şərh Yaz