Vibrio bakteriyaları əvvəllər daha çox Baltik dənizində müşahidə olunurdu. Lakin dəniz suyu temperaturunun artması ilə bu bakteriyalar Şimal dənizinə və hətta qapalı üzgüçülük sahələrinə qədər yayılıb. Onlar xüsusilə duzlu və şirin suyun qarışdığı şorsu sahil sularında, yüksək temperatur və aşağı duzluluq şəraitində sürətlə çoxalma qabiliyyətinə malikdir.
Avropa Xəstəliklərin Qarşısının Alınması və Nəzarəti Mərkəzinin (ECDC) məlumatına əsasən, bu şərtlər artıq Avropanın bir çox bölgəsində geniş yayılıb. Qurum iqlim dəyişikliyi səbəbindən bu bakteriyaların təbii yaşayış arealının genişləndiyini vurğulayır.
Ciddi Sağlamlıq Riskləri Yaradan Bakteriyalar
Vibrio infeksiyaları, yəni vibrioz, insanlarda ciddi sağlamlıq problemlərinə yol aça bilir. İnsanlar adətən çiy və ya az bişmiş dəniz məhsulları, xüsusilə də istiridyə istehlak etməklə, yaxud açıq yaralarla bakteriyaların sıx olduğu sularda üzərək yoluxa bilərlər.
İmmunitet sistemi zəif olan şəxslər, eləcə də xroniki qaraciyər xəstəliyi olanlar üçün yoluxma riski daha yüksəkdir. Bu qrupdakı fərdlərdə sepsis, qan dövranı infeksiyaları və hətta əza itkiləri kimi ağırlaşmalar müşahidə oluna bilər.
ECDC bildirir ki, Avropada bu infeksiyalar hələ də "nisbətən nadir" hesab olunur. Lakin isti hava dalğalarının yaşandığı yay aylarında, xüsusilə Baltik dənizi ətrafında halların sayında artım qeydə alınıb. Misal üçün, 2018-ci ildə 445 yoluxma faktı bildirilib ki, bu da 2014-2017-ci illərdə illik orta hesabla 126 yoluxmadan üç dəfədən çoxdur.
Səlahiyyətli orqanlar real yoluxma sayının daha yüksək ola biləcəyini, bəzi infeksiyaların bildiriş almadığını düşünürlər. Qurum çiy dəniz məhsullarından çəkinməyi, bişmiş məhsullara üstünlük verməyi və açıq yaralarla dənizə girməməyi tövsiyə edir.
Türkiyə Sahillərindəki Vəziyyət
Son illərdə aparılan bəzi araşdırmalarda Mərmərə, Egey və Aralıq dənizi sahillərində Vibrio parahaemolyticus və Vibrio vulnificus (ət yeyən bakteriya kimi tanınan) növlərinin DNT-si aşkar edilib. Dəniz suyu temperaturunun artması, bu bakteriyaların Türkiyə sahillərində də çoxalması üçün əlverişli şərait yaradır.
İmmunitet sistemi zəif olan şəxslər üçün bu bakteriyalar daha böyük təhlükə kəsb edir.
ECDC vətəndaşlara bu risklərdən xəbərdar olmağı və bakteriyalı sularla təmasdan sonra hər hansı bir simptom yarandığı təqdirdə dərhal həkimə müraciət etməyi tövsiyə edir.