Çinin Yeni 3D çap edilmiş turboreaktiv Mühərriki Sınaqdan Keçirildi
Çinin Aviasiya Mühərrikləri Korporasiyası (AECC) tərəfindən inkişaf etdirilən innovativ 3D çap edilmiş turboreaktiv mühərrik uğurlu sınaq uçuşunu həyata keçirib. Otuz dəqiqə davam edən sınaq zamanı, yalnız bir mühərriklə təchiz olunmuş aparat 6.000 metr yüksəkliyə qalxaraq 0,75 Mach sürətinə çatıb. AECC-nin verdiyi məlumata görə, mühərrik bütün performans şəraitlərində qüsursuz işləyib və əsas iş parametrlərində heç bir anormallıq aşkar edilməyib.
Tərtibatçılar bildiriblər ki, bu sınaq mühərrikin daha yüksək hündürlüklərdə və daha mürəkkəb uçuş mühitlərindəki etibarlılığını bir daha təsdiqləyib. Eyni zamanda, mühərriklə təyyarə sistemi arasında yüksək uyğunluq nümayiş etdirilib ki, bu da sərgərdan döyüş sursatları, pilotsuz uçuş aparatları (PUA-lar) və hədəf dronları üçün potensial yeni enerji həlləri təqdim edir.
AECC, bu uçuşun Çinin qabaqcıl hərəkət və laylı istehsal sahəsində müstəqil araşdırma və inkişaf imkanlarını irəlilətməkdə mühüm bir addım olduğunu və yüngül, yüksək səmərəli aviasiya mühərrikləri üçün geniş tətbiq imkanları açdığını qeyd edib.
Gələcək Mini Turboreaktiv Mühərriklər Sinfi
AECC tərəfindən sınaqdan keçirilən bu 3D çap edilmiş turboreaktiv əsasən mini/kiçik turboreaktiv mühərriklər sinfinə aiddir. Bu tip mühərriklər birdəfəlik istifadə olunan döyüş sursatları, kamikadze PUA-ları, hədəf dronları və təlim dronları kimi yüngül platformalarda istifadə üçün nəzərdə tutulur. Onların kompakt ölçüləri və yüksək performansları müasir aerokosmik sənaye tələblərinə cavab verir.
Qlobal Arenada Oxşar Mini Turboreaktivlər
Dünya miqyasında bu sinfə bənzər bir çox mühərrik mövcuddur. ABŞ-da Williams F107, F112 və F121 kimi kamikadze döyüş sursatı mühərrikləri AGM-86 ALCM qanadlı raketlərində, Tomahawk (RGM/UGM-109) və ADM-160 MALD saxta raketlərində tətbiq olunur. Çinin yeni mühərriki güc göstəricilərinə görə bu kateqoriyaya ən yaxındır.
Avropada isə Microturbo/Safran tərəfindən istehsal edilən TR40 və TRI 60 seriyalı mühərriklər Storm Shadow/SCALP EG və Exocet döyüş sursatlarında, həmçinin hədəf dronlarında və təlim PUA-larında istifadə edilir. Bu mühərriklər aşağı qiymətli mini turboreaktiv sinfinə daxildir. Çinin sınaq mühərriki, performansı baxımından TR40-TR60 diapazonunun alt sinfində yer alır.
İran da Shahed-136 və Wa’eed-2 kimi dronlarında Mado motorları adı altında miniatür turboreaktiv/turbofan variantlarını sınaqdan keçirir. Çinin 3D çap edilmiş turboreaktiv mühərriki İranın istifadə etdiyi yerli mini turboreaktivlərin daha müasir bir versiyası hesab edilə bilər. Rusiyada isə Satürn 36MT və Salyut seriyalı mini turboreaktivlər Kh-59 qanadlı raketlərində, Kh-35 aşağı hündürlük döyüş sursatlarında və mini hədəf dronlarında tətbiq olunur. Çinin yeni 3D çap edilmiş turboreaktiv mühərriki ölçü və funksionallıq baxımından bunlara bənzəyir.
Mini Turboreaktivlərdən İstifadədə İHA Trendi
Mini turboreaktiv mühərriklərdən istifadə edən pilotsuz döyüş uçuş aparatları (PDİA) getdikcə daha populyarlaşır. Türkiyənin Kargı PUA-sı (ehtimal ki, mini turboreaktiv ilə təchiz olunub), ABŞ-ın Raytheon Coyote Block 2, İsrailin Harop/Harpy sərgərdan döyüş sursatları, Rusiyanın Geran-2 reaktiv variantları və İranın reaktiv hərəkətli hədəf dronları bu kateqoriyaya aiddir. Çinin yeni 3D çap edilmiş turboreaktiv mühərriki məhz bu tip kamikadze və sürətli hədəf dronları üçün birbaşa uyğundur.

Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz