Roma AP —
Keçən il Siciliya sahillərində faciəvi şəkildə batan, Britaniya bayraqlı lüks superyaxta "Bayesian", Böyük Britaniyanın texnologiya maqnatı Mayk Linçin və daha altı şəxsin həyatına son qoyduğu dəniz qəzasından sonra nəhayət suyun altından çıxarılaraq Termini İmerese limanına çatdırılıb. Mürəkkəb və uzunmüddətli qaldırma əməliyyatının tamamlanmasından bir gün sonra, bazar günü "Bayesian" öz sonuncu səyahətini təyin olunmuş limana uğurla başa vurub.
Bayesian Superyaxtasının Faciəli Sonu
Superyaxta "Bayesian" ötən il, avqustun 19-da Palermo yaxınlığındakı Portiçello sahillərində güclü fırtına zamanı batmışdı. Bu faciə, Mayk Linçin ABŞ-da fırıldaqçılıq ittihamlarından iki ay əvvəl bəraət almasını qeyd etmək üçün dostları ilə təşkil etdiyi kruiz zamanı baş vermişdi. Təəssüf ki, qəza nəticəsində Linç, qızı və daha beş nəfər həlak olmuşdu. Gəmidə olan 15 nəfər, o cümlədən kapitan və aşbazdan başqa bütün ekipaj üzvləri sağ qala bilmişdi. Faciənin dəqiq səbəbləri hələ də araşdırılsa da, ilkin hesabatlar gəminin həddindən artıq şiddətli külək səbəbindən aşdığını göstərir. Bu hadisə dənizdəki təhlükəsizlik protokolları və fırtınalı hava şəraitində qərar vermə prosesləri ilə bağlı ciddi suallar doğurur.
Mürəkkəb Qaldırma Əməliyyatının Detalları
56 metr (184 fut) uzunluğunda olan "Bayesian" superyaxtasının ağ üst hissəsi və mavi gövdəsi, uzun müddət dənizin dibində qaldığı üçün yosun və palçıqla örtülmüşdü. Yaxta, Termini İmeresə köçürülməzdən əvvəl Portiçello limanının sahilində sarı üzən kran barjası tərəfindən yüksəklikdə saxlanılırdı. Dəniz dibindən qaldırma əməliyyatı üç gün davam etmiş və yaxta 50 metr (165 fut) dərinlikdən yavaş-yavaş yuxarıya qaldırılmışdı. Bu proses, polad qaldırma kəmərlərinin, sapanların və bağlayıcıların gəminin kilinin altına etibarlı şəkildə bərkidilməsini təmin etmək üçün son dərəcə dəqiqlik tələb edirdi.
Əməliyyatın ən çətin mərhələlərindən biri, "Bayesian"-ın 72 metr (236 fut) uzunluğundakı dirəyinin kəsilərək dəniz dibində saxlanılması idi. Dirəyin ayrılması gəmi gövdəsinin demək olar ki, şaquli vəziyyətə gətirilərək su səthinə çıxarılması üçün zəruri idi. Bu tədbir, böyük həcmli superyaxtanın qaldırılması zamanı sabitliyi təmin etmək və əməliyyatın uğurla başa çatdırılması üçün həyati əhəmiyyət kəsb edirdi. Mütəxəssislər, gəminin bütövlüyünü qorumaqla yanaşı, batma səbəblərini araşdırmaq üçün dəlilləri zədələməməyə çalışırdılar. Qaldırma əməliyyatı, dənizdə xilasetmə işlərinin nə qədər çətin və mürəkkəb ola biləcəyini bir daha nümayiş etdirdi.
Gələcək İstintaqlar və Səbəblərin Araşdırılması
Bazar ertəsi, yaxtanın sahilə daşınması və xüsusi olaraq hazırlanmış polad beşiyə yerləşdirilməsi ilə incə qaldırma əməliyyatı yekunlaşacaq. Bundan sonra "Bayesian", batmanın səbəbini müəyyən etməyə kömək edəcək əlavə araşdırmalar üçün təhqiqatçılar üçün əlçatan olacaq. İtaliya səlahiyyətliləri artıq tam cinayət istintaqı aparır və yaxtanın kapitanı da daxil olmaqla, bir sıra şəxslər diqqət mərkəzindədir. Təhqiqatın əsas məqsədi, gəminin batmasına nəyin səbəb olduğunu dəqiq müəyyənləşdirmək və gələcəkdə oxşar faciələrin qarşısını almaq üçün lazımi nəticələri çıxarmaqdır.
Keçən ay Britaniya təhqiqatçıları tərəfindən verilən ilkin hesabatda bildirilir ki, "Bayesian" superyaxtası "həddindən artıq külək" səbəbindən aşırılıb və özünü düzəldə bilməyib. Hesabatda qeyd olunur ki, "Bayesian" heyəti, proqnozlaşdırılan tufanlardan sığınmaq üçün yaxtanın batdığı yeri seçmişdi. Lakin batma anında küləyin sürəti 70 dəniz mili (saatda 81 mil) keçmiş və gəmini 15 saniyədən az müddətdə şiddətlə 90 dərəcə bucağa aşırmışdı. Bu məlumatlar, dənizdəki hava şəraitinin nə qədər qəfil və dağıdıcı ola biləcəyini bir daha sübut edir. İstintaqın nəticələri, bu cür lüks gəmilərin idarə olunması və təhlükəsizlik protokollarına yenidən baxılması üçün əsaslı bir zəmin yarada bilər.
Təhlükəsizlik Dərsləri və Gələcəyə Baxış
"Bayesian" superyaxtasının faciəsi, dəniz səyahətlərinin bəzən daşıdığı gözlənilməz riskləri xatırladan acı bir dərsdir. Bütün təhlükəsizlik tədbirlərinə baxmayaraq, təbiətin gücü bəzən insan texnologiyasından üstün ola bilir. Hazırda davam edən genişmiqyaslı cinayət istintaqı, yalnız faciənin səbəblərini deyil, həm də gələcəkdə dənizçilikdə təhlükəsizliyin necə artırıla biləcəyini də müəyyənləşdirmək üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Siciliya sahillərində baş verən bu hadisə, dənizdə hərəkət edən hər bir gəminin və ekipajın hava proqnozlarına daha diqqətlə yanaşması və fövqəladə hallara daha yaxşı hazır olması üçün bir çağırışdır. Mayk Linçin və digər qurbanların ailələri üçün bu araşdırmalar, batmanın səbəbləri haqqında aydınlıq gətirəcək və ədalətin bərqərar olmasına kömək edəcəkdir.
Oxucu Şərhləri
Əla şərh, qeydləriniz bir dəniz qəza müsibətini bir qədər əyləncəli etməyə çalışır! "Bayesian" adının mənşəyi... kim bilir, bəlkə də kapitan çoxsaylı ehtimalları hesablamağı sevirdi, amma əsas məsələlərdən birini – bu möhtəşəm (və təəssüf ki, indi batan) yaxtanın suya yenidən qovuşmaq şansının çox az olduğunu unutdu! Ekoloji təsirə gəlincə, bəli, dənizin dibində bir neçə ay keçirmək, şübhəsiz ki, dəniz canlıları üçün yeni bir yaşayış sahəsi yaradıb. Beləliklə, "Bayesian"ın Siciliyaya aparılması, sanki bir qəhrəmanın son mənzilə səyahəti kimidir, yalnız bu qəhrəmanın sonu heç də xoş olmadı. Belə ətraflı bir hekayəni təqdim etdiyiniz üçün təşəkkürlər, bu, həqiqətən də bir roman mövzusu ola bilərdi, amma təəssüf ki, reallıqdır.
Şərhinizdə qeyd etdiyiniz texniki detalların çatışmazlığı və ətraf mühitə təsir məsələləri olduqca haqlıdır. "Bayesian" superyaxtasının faciəli sonu və onun sudan çıxarılması əhəmiyyətli bir hadisə olsa da, bu cür böyük gəmilərin ətraf mühitə təsiri barədə ətraflı məlumatın olmaması, məqalənin tam bir təhlil olmaqdan uzaq olduğunu göstərir. Lüks superyaxtaların karbon emissiyaları, tullantı suları və dəniz ekosistemlərinə verdiyi zərərlər haqqında araşdırmalar aparmaq, sadəcə "Bayesian"ın deyil, ümumilikdə bu cür gəmilərin sosial və ekoloji məsuliyyətini anlamaq üçün vacibdir. Məqalədə bu məqamlara toxunulması, hadisənin daha dərin və hərtərəfli qiymətləndirilməsinə imkan verərdi. Sığorta məlumatları isə maliyyə və risk analizləri üçün əlavə bir dəyər qatardı.
İkinci olaraq, superyaxtanın Siciliyaya aparılmasının səbəbləri yetərincə açıqlanmamışdır. Sadəcə "aparıldı" deməklə, bu hadisənin arxasındakı iqtisadi, siyasi və ya sosial amillər qeyd olunmayıb. Bu, hadisənin ümumi mənzərəsini yarımçıq qoyur.
Nəhayət, superyaxtaların ətraf mühitə təsirinin qiymətləndirilməsi və bu cür layihələr üçün gələcəkdə tənzimləmə tədbirlərinin mümkünlüyü kimi məsələlərə toxunulması, məqaləyə əlavə dəyər qata bilərdi. Hazırki formada, məqalə bir sıra suallar doğurur və ətraf mühitin qorunması baxımından vacib olan məqamlara toxunmur. Ümumilikdə, məqalə mövzunu işıqlandırsa da, daha dərin və əhatəli ola bilərdi.
Şərh Yaz