Keçən həftə
Dövlət Departamentində baş verən genişmiqyaslı ixtisarlar agentlikdə çaşqınlıq və xaos yaradaraq, bəzi ofisləri gözlənilmədən boşaldıb və əməkdaşları vəziyyətdən çıxış yolu axtarmağa məcbur edib. Bir çox mənbənin bildirdiyinə görə, bu addımlar mövcud və keçmiş rəsmilər arasında ABŞ-ın
milli təhlükəsizliyi üçün ciddi risklər barədə narahatlıqları artırıb. Cümə günü işdən çıxarılan ABŞ rəsmisi bildirib ki, “dəyərini bilmədiyi bir şeyi sındıran insanın hərəkətləri həqiqətən də ruh düşkünlüyü yaradır.”
ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyası cümə günü
Dövlət Departamentinin 1353 daxili əməkdaşını ixtisar edib. Bu, agentliyi yenidən təşkil etmək və ABŞ-dakı işçi heyətini təxminən 15% azaltmaq üçün uzun müddətdir planlaşdırılan bir səyin tərkib hissəsi idi. Administrasiya iddia edir ki, bu ixtisarlar – minlərlə könüllü gedişlə birlikdə – şişirdilmiş və bürokratikləşmiş bir qurumu daha səmərəli etmək üçün zəruri idi. Dövlət katibi Marko Rubio keçən həftə jurnalistlərə açıqlamasında "Biz Departamenti daha səmərəli və fokuslanmış hala gətirmək üçün çox düşünülmüş bir addım atdıq" deyib.
CBS-ə danışan bir neçə departament əməkdaşı ixtisarların qərəzli və səhv icra edildiyini, bunun isə ABŞ-ın xarici əlaqələrinə zərər verə biləcəyini və ölkənin diplomatik korpusunu zəiflədə biləcəyini iddia edib. Bu isə dolayısı ilə
milli təhlükəsizlik üçün risklər yaradır. Mənbələr keçən həftəki ixtisarları xaotik adlandırıb; qurumun bəzi büroları və ofisləri – pasport saxtakarlığı ilə məşğul olan əməkdaşlar da daxil olmaqla – Konqresə əvvəlcədən verilən və toxunulmayacaqlarına dair işarələrə baxmayaraq, ixtisarlara məruz qalıblar.
Bir çox xarici xidmət zabitinin fədakarlıq hekayələri var ki, amerikalılar bunu daha çox hərbi, nəinki diplomatik korpusla əlaqələndirə bilərlər. Bunlara valideynləri dünyasını dəyişərkən xaricə ezam edilmə, təhlükəli hesab edilən yerlərdə uzun səfərlər zamanı ailələrindən ayrı qalma və ya ABŞ adından xidmət etmək üçün hər bir neçə ildən bir ailələrini məktəblərindən və evlərindən köçürmək daxildir. Məmur on ildən artıq xarici xidmət zabiti kimi xidməti zamanı etdiyi fədakarlıqlar barədə danışarkən, “Çətin və ağır olsa belə, həmişə buna dəyər olduğunu hiss etmişəm. Bu, bir çağırışdır” deyib. Həmin məmur CBS News-a bildirib: “Əgər bu, ordu olsaydı, insanlar ayağa qalxardı. Mən sadəcə insanların bilməsini istəyirəm ki, biz də sizi təhlükəsiz saxlayan insanlarıq. Səyahət üçün pasportlarınızı təmin edir, xaricdə qaldığınız zaman sizi təxliyə edir və ailə üzvlərinizin xaricdə dünyasını dəyişdikdə evə gətirilməsinə kömək edirik.”
Gözlənilməz ixtisarlar diplomatik sıraları sarsıdır
İşdən çıxarılan əməkdaşlar cümə günü ixtisar barədə bildirişlərini alıb, onların elektron poçtları və nişanları saat 17:00-da deaktiv edilib. Lakin mövcud iki departament əməkdaşı və bir ABŞ rəsmisinin sözlərinə görə, həmin şöbələrin bəzi menecerlərinə kimin işdən çıxarıldığını bildirən siyahılar göndərilməyib ki, bu da rəhbərləri komandalarında kimin qaldığını və kimin getdiyini müəyyən etməyə məcbur edib.
Bir departament əməkdaşı və bir ABŞ rəsmisinin bildirdiyinə görə, bəzi işçilər rəsmi səfərdə olarkən işdən çıxarılma barədə bildirişlərini alıb və dövlət elektron poçtlarına girişləri kəsilib. Bəzi hallarda, işdən çıxarılan əməkdaşlar xarici həmkarları ilə görüşləri ləğv etmək üçün sosial mediadan istifadə etməli, ABŞ-a qayıtmaq üçün öz biletlərini təcili şəkildə sifariş etməli olublar.
Xaricdə dünyasını dəyişən
Dövlət Departamenti əməkdaşlarının ailələrinə yardım edən Qurbanlara Yardım Ofisinin bütün heyəti işdən çıxarılıb. Bu barədə bir ABŞ rəsmisi və iki departament əməkdaşı məlumat verib. Keçən həftə Meksikanın Monterrey şəhərindəki ABŞ Konsulluğu bir amerikalı diplomatın avtomobil qəzasında həlak olduğunu təsdiqləmişdi. Bir
Dövlət Departamenti əməkdaşının sözlərinə görə, cümə günü işdən çıxarıldıqdan sonra, əməkdaşın nəşinin vətənə qaytarılması üzərində işləyən departament işçiləri fəaliyyətlərini dayandırmaq məcburiyyətində qalıblar. Nyu-Hempşirdən Demokrat senator Janna Şahin Senatın Xarici Əlaqələr Komitəsinin çərşənbə günkü iclasında Qurbanlara Yardım Ofisi barədə soruşduqda, departamentin idarəetmə üzrə yüksək vəzifəli rəsmisi Maykl Riqqas bildirib ki, “bu funksiyanın başqa bir ofisə birləşdirildiyindən xəbərdardır”.
ABŞ rəsmisi, konqres köməkçisi və bir departament əməkdaşının bildirdiyinə görə, İsrail və Fələstin İşləri Ofisinin yeni rəhbəri işdən çıxarılıb. Həmin məmur ofisə iyunda gəlmişdi, lakin
Dövlət Departamenti ixtisarlar üçün son tarixi 29 may olaraq müəyyən etdiyi üçün, onlar əvvəlki mövqelərinə əsasən işdən azad ediliblər. Bu ixtisar, işğal altındakı Qərb Şəriyədə fələstinli-amerikalının öldürüldüyü günə təsadüf edib və administrasiya İsrail ilə HƏMAS-ı atəşkəsə razılaşmağa təzyiq edir.
Məsələ ilə tanış olan üç mənbənin sözlərinə görə, Departamentin Kəşfiyyat və Tədqiqat Bürosundan (INR) ən azı altı analitik də işdən çıxarılıb. Təxminən 250 analitikə malik olan və ABŞ-ın daha geniş 18 agentlikdən ibarət
kəşfiyyat icmasının bir hissəsi olan bu ofis, amerikalı diplomatları və siyasətçiləri xarici siyasət qərarlarında yönləndirmək üçün qiymətləndirmələr təqdim edir. 2019-2021-ci illərdə INR-ə rəhbərlik etmiş Ellen Makkarti LinkedIn-dəki paylaşımında bu ixtisarların “qısa düşüncəli” olduğunu bildirib. O yazıb: “Bu, sadəcə iş yerləri ilə bağlı deyil, həm də
milli təhlükəsizlik üçün kritik bir imkanın tamamilə səhv zamanda zəiflədilməsi ilə bağlıdır. Xarici siyasət qərarlarımızı məlumatlandırmaq üçün güclü, stabil kəşfiyyata ehtiyacımız var.”
Bəzi ofislər gözlənilməz ixtisarlara məruz qalıb
Bəzi ixtisarlar gözlənilən idi.
ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyası bu ilin əvvəlində Konqresə yüzlərlə
Dövlət Departamenti ofisinin ləğv edilməsi və ya birləşdirilməsi niyyəti barədə məlumat vermişdi. İnsanpərvərlik məsələləri, miqrasiya və xarici yardımlara yönəlmiş ofislər ən böyük ixtisarlara məruz qalacaqdı. Konqresə təqdim olunan hesabatda xüsusilə insan hüquqları üzrə ofislər hədəf alınmışdı; bu ofislərin “radikalizmlə” üzləşdiyi bildirilirdi. Lakin cümə günü işdən çıxarılma bildirişləri veriləndə, departament əməkdaşları və konqres köməkçisi daxil olmaqla dörd mənbənin sözlərinə görə, bu bildirişlər bir neçə gözlənilməz halları əhatə edirdi və qurumun Konqresə verdiyi məlumatdakı ixtisarlarla tamamilə üst-üstə düşmürdü.
Mənbələr bildirib ki, bəzi ixtisarlar bağlanması planlaşdırılmayan ofislərə təsir edib, işdən çıxarılmağı gözləyən digər əməkdaşlar isə toxunulmaz qalıblar. Administrasiya Konqresə bildirmişdi ki, yenidənqurma "Konsulluq İşləri Bürosunun pasport və ya viza əməliyyatları üzrə əməkdaşlarına təsir etməyəcək". Lakin cümə günü, ABŞ rəsmisi, departament əməkdaşı və konqres köməkçisinin məlumatına görə, pasport saxtakarlığı araşdırmaları üzrə işləyən heyət ciddi ixtisarlarla üzləşib. Bu addım gözlənilməz idi, çünki departamentin Konsulluq İşləri şöbəsi əsasən pasport və viza haqları ilə maliyyələşir və vergi ödəyicilərinin pullarından asılı deyil. Riqqas çərşənbə günü qanunvericilərə bildirib ki, pasportları emal edən əməkdaşlara "toxunulmayıb", lakin departament "idarəetmə səlahiyyətinə malik olan və digər ofislərlə birləşdirilə bilən digər funksiyaları" konsolidasiya edib.
CBS News-un əvvəllər bildirdiyinə görə, ixtisarlar Əhali, Qaçqınlar və Miqrasiya Bürosunun qaçqınların yerləşdirilməsi işləri ilə məşğul olan qəbul ofisindəki demək olar ki, bütün dövlət qulluqçularına təsir edib. Konqresə təqdim olunan planlar bu ofisin "yenidən formalaşdırılmasını" nəzərdə tuturdu, lakin cümə günü baş verən ixtisarlar iki departament əməkdaşının sözlərinə görə gözlənilməz olub. Eyni zamanda, departament əməkdaşının bildirdiyinə görə, Əhali, Qaçqınlar və Miqrasiya Bürosunun Avropa və Yaxın Şərq ofisindəki xarici xidmət zabitləri işdən çıxarılmayıblar, baxmayaraq ki, administrasiyanın Konqresə verdiyi bildirişdə bu ofisin ləğvi nəzərdə tutulurdu.
Mətbuat brifinqində Rubionun ixtisarlar barədə birbaşa işçi qüvvəsi ilə danışmağı planlaşdırıb-planlaşdırmadığı soruşulduqda, agentliyin sözçüsü Tammy Bryus çərşənbə günü bildirib: “Katib... çox açıqsözlüdür, insanları sevir və onlarla bacardığı qədər tez-tez ünsiyyət qurur. O, bu qurumu çox sevir və – baxın – başqalarının danışdığı və ya etməyi arzuladığı, lakin etmədiyi bir işə girişdi.” Çərşənbə axşamı daxili bir iclasda (videosu CBS News tərəfindən əldə edilib) bir departament əməkdaşı departamentin ümumi işçi qüvvəsi üçün əlavə ixtisarların gözlənilib-gözlənilmədiyi barədə soruşub. İdarəetmə üzrə Katib müavini Xose Kanninqam cavabında “Nə daxili, nə də xaricdə planlaşdırılan heç bir ixtisar barədə məlumatım yoxdur” deyib. İclasda careers.state.gov saytının hələ də insanları işə müraciət etməyə təşviq etdiyini qeyd edən digər bir əməkdaşa cavab olaraq, departamentin Qlobal İstedadların İdarə Edilməsi bürosunun rəhbəri Lyu Olovski departamentin yeni brendinqini təbliğ edib. O deyib: “Mən hər kəsi işə qəbul səhifəsinə baş çəkməyə təşviq edirəm. O, Katibin Xarici Xidmətdə işə qəbul üçün yeni vizyonlarından biri – vətənpərvərlik mövzusuna diqqət yetirmək məqsədilə qəsdən yenidən dizayn edilib. Bir çoxumuz vətənpərvərliyin nə olduğunu bilirik, çünki bizi işçi qüvvəsinə qoşulmağa motivasiya edən bu idi. Lakin qurumun vətənpərvərləri bu missiyaya qoşulmağa təşviq etməkdə əvvəllər bunun qəsdən bir mövzu olmadığını bilmək sizi təəccübləndirə bilər.”
Çərşənbə günü agentlikdə görünən televiziya ekranları brand.america.gov veb-saytında "Departament fəaliyyətlərini ABŞ bayrağı ilə vizual olaraq uyğunlaşdırma" qaydalarına necə daxil olmaq barədə təlimatlarla birlikdə yeni "Öncə Amerika Brendinq Siyasəti"ni reklam edirdi. Bu ixtisarlar,
ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının federal hökumətin ölçüsünü ixtisarlar və könüllü işdən çıxma proqramları vasitəsilə azaltmaq üçün genişmiqyaslı cəhdinin bir hissəsidir. İxtisarlar məhkəmə çəkişmələrinə səbəb olub. Lakin keçən həftə Ali Məhkəmə, hüquqi mübarizələr davam edərkən administrasiyanın ixtisar planlarını irəli sürməsinə icazə verərək,
Dövlət Departamentinə daxili əməkdaşları işdən çıxarmağa başlamağa imkan yaradıb. Çərşənbə günü Senatdakı dinləmələrdə Riqqas bildirib ki,
ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının məqsədi departamenti “Amerika xalqının əsas maraqlarını daha yaxşı təmin edə bilən və amerikalı vergi ödəyiciləri qarşısında hesabatlı” etməkdir. Riqqas qeyd edib: “Biz səfirlərimizi və sahədəki diplomatlarımızı, habelə Vaşinqtondakı regional bürolarımızı prezidentin "Öncə Amerika" xarici siyasəti gündəliyini irəli sürmək və Amerika xalqı üçün nəticələr əldə etmək üçün səlahiyyətləndirmək istəyirik.”
24 saat
