Əfsanəvi Bobrov Tixonovdan xeyli əvvəl bunu edə bilərdi

Tretyakın Karyerasında Unudulmaz Anlar

Əfsanəvi Vladislav Tretyakın karyerası təkcə kuboklar və titullardan ibarət deyil. SSKA və SSRİ yığmasının uzun illər qapısını qoruyan bu buzüstü hokkey dahisinin aktivində, hətta ən böyük istedadların belə qaçılmaz hesab etdiyi uğursuzluqlar da var. Məsələn, üçqat olimpiya çempionu öz karyerasında ən acı qolun ABŞ yığmasının hücumçusu Consonun 1980-ci il Leyk-Plesiddə keçirilən Olimpiya Oyunlarında vurduğu şayba olduğunu hesab edir. Bu qol birinci periodun bitməsinə bir saniyə qalmış vurulmuş və hesabı 2:2 etmişdi. Həmin görüşdə məşhur “Buz üzərində möcüzə” baş verdi — SSRİ yığması amerikalı tələbələrə qarşı matçda sensasiyalı məğlubiyyətə uğradı və olimpiya qızılını əldən verdi. Həmin şayba Tretyak üçün əsl narahatlıq mənbəyi oldu, çünki ondan sonra milli komandanın baş məşqçisi Viktor Tixonov onu ehtiyat oyunçular skamyasında oturtdu.

“Hesabı 2:1 irəlidə idik. Fitə on saniyə qalmışdı. Amerikalı Biləlitdinov və Pervuxin arasından topu qapıya vurdu, heç bir təhlükə yox idi. Düşündüm ki, niyə tutmalıyam, sonra bizim zonada top yenidən oyuna daxil olacaqdı. Tutaydım, hər şey bitərdi! Mən dizliklərimi endirdim, şayba onlara dəyib geri sıçradı. Bu da cəfəngiyat idi. Müdafiəçilər də sığortalayır. Amma həmin an onlar yuxarıya, tabloya baxırdılar! Amerikalı onların arasından sürüşdü, mən hələ də düşünürdüm: ‘Bir saniyə qalıb, bəlkə də daha az’. Onun altına əyildim – amma o, fasilə verdi və fit səsi ilə qol vurdu! 2:2!” – Tretyak hadisəni bu sözlərlə xatırlayırdı.

Fasilədə Viktor Tixonov Tretyakı karyerası boyu onun kölgəsində qalmış təcrübəsiz Mışkinlə əvəz etmək qərarına gəldi. Ehtimal ki, Tixonov bu yolla komandanı ruhlandırmaq istəyirdi. Lakin bu alınmadı. Yığma məğlub oldu və Vladislav Tretyak baş məşqçiyə ölümcül dərəcədə küsdü, bu hərəkətini heç vaxt bağışlaya bilmədi. SSKA-ya 13 qızıl medal qazandıran ordu komandasının əfsanəsi əmin idi ki, əgər Viktor Tixonovun bu qərarı olmasaydı, o, dördqat olimpiya çempionu ola bilərdi. Tixonovun özü də sonradan etiraf edirdi ki, Tretyakı həmin görüşdə əvəz etmək onun məşqçi karyerasındakı ən böyük səhvi olub.

1972-ci İl Super Seriyası: Bənzər Təhlükə

Maraqlıdır ki, bənzər bir vəziyyət səkkiz il əvvəl də yaşana bilərdi. 1972-ci ildə Kanadaya qarşı keçirilən əfsanəvi Super Seriyanın ilk matçında, Tretyakın qapıda olduğu sovet komandası oyunun əvvəlini uğursuz keçirdi. Altıncı dəqiqəyə qədər buzüstü hokkeyin vətəni sayılan kanadalılar 2:0 hesabı ilə öndə idilər. Sovet komandası şok vəziyyətində idi. Buna görə də baş məşqçi Vsevolod Bobrov, tələbələrini bu vəziyyətdən çıxaracaq bir yol tapmağa çalışırdı. Çünki kanadalılar daha bir neçə sürətli qol vursaydılar, oyuna qayıtmaq demək olar ki, mümkün olmazdı. Bobrovun nəzərdən keçirdiyi variantlardan biri qapıçını əvəz etmək idi. Bunu Vladislav Tretyakın dublyoru Viktor Zinger danışırdı.

Tanınmış idman yazarı Pyotr Spektor “Qızıl meydanda futbol” kitabında bu hadisəni belə nəql edir: “Təcrübəli Zingerin gənc Tretyakın dublyoru kimi, ölkənin ekranlardan ayrılmadığı, hətta cinayətkarlığın kəskin şəkildə azaldığı həmin tarixi oyunlar seriyasında vəziyyətin necə olduğunu soruşdum. Zinger cavabında Kanadalılarla Monreal “Forum”unda keçirilən ilk matçı xatırladı, buzüstü hokkeyin öncülləri yeddinci dəqiqəyə qədər 2:0 hesabı ilə öndə idi. O, hissiz, qapıçı soyuqqanlılığı ilə izah edirdi: “Mən skamyada oturmuşdum. Vsevolod Mixayloviç Bobrov yaxınlaşdı və əmr etdi: ‘Vitya, isinməyə başla!’ Mən bortun yanında durdum, qollarımı fırlatmağa başladım. Elə bu vaxt Zimin qol vurdu. Bobrov əlini yellədi: ‘Vitya, otur!’ Beləliklə, bütün matçları Vladislav Tretyak oynadı. Mən incimirəm, o, möhtəşəm idi.”

Zimin o şayba ilə Tretyakı növbəti bir kabusdan xilas etdi. Çünki əgər Vladislav Tretyak əvəz edilsəydi, SSRİ açılış matçını uduza bilər, qapıçı isə bunu yenidən çox ağır qarşılayaraq kəskin şəkildə yaşayardı. Lakin, xoşbəxtlikdən, onun əvəz olunmasına ehtiyac qalmadı.

24 saat