Əli Akmanın yeni komandası gözlənilməz oldu

Maraqlıdır ki, Ali Akmanın karyerasındakı bu dönüşüm, təxminən on il əvvəl Türkiyə futbolunda oxşar bir hekayəni xatırladır. O zamanlar da "Böyük potensial" və "gələcəyin ulduzu" kimi təriflərlə təltif edilən, lakin nəticədə karyerası gözlənildiyi kimi inkişaf etməyən gənc istedadlar olmuşdu. Məsələn, Bursasporun özündən nümunə gətirsək, Elazığsporun o vaxtkı gənc ulduzu Serdar Gürler, Bursasporun akademiyasına gəldikdən sonra klubda özünə yer tapa bilmədi və daha sonra karyerasını Türkiyənin aşağı liqalarında davam etdirməli oldu.

Bu parallel bizə göstərir ki, gənc futbolçuların böyük potensialı həmişə parlaq karyera ilə nəticələnmir. Klub seçimi, menecerlik, mental hazırlıq və bəzən də şansın üzərinə gəlməməsi kimi amillər bu prosesdə həlledici rol oynaya bilir. O dövrdən bu günə qədər gənc futbolçuların inkişafına daha çox diqqət ayrılmalı və onlara doğru yol göstərilməlidir. Ali Akmanın durumunda əsas fərq isə, onun xarici klublara keçidindən sonra Türkiyəyə qayıtmaq məcburiyyətində qalmasıdır ki, bu da müəyyən bir "geri addım" kimi görünür. Bu cür hallarda, təcrübəli şəxslərin, məşqçilərin və klub rəhbərliyinin gənc oyunçulara düzgün istiqamət göstərməsi çox vacibdir, əks halda "sönən ulduzlar" sırasına yeniləri əlavə olunur.

Məqalədə Əli Akmanın karyerasındakı enişlə bağlı qeydlər düşündürücüdür. Xüsusilə, "böyük potensial" kimi dəyərləndirilən gənc futbolçuların tez-tez aşağı liqalara düşməsi, ümumilikdə futbol akademiyalarında təlim-tərbiyə sisteminin səmərəliliyi barədə suallar doğurur. Bu vəziyyətin yalnız Türkiyəyə xas olmadığını, Avropanın digər ölkələrində də bənzər hallara rast gəlindiyini nəzərə alsaq, problemi daha geniş kontekstdə dəyərləndirmək mümkündür.

Məsələn, bir çox ölkədə gənc istedadların yalnız texniki bacarıqlarına deyil, eyni zamanda psixoloji hazırlıqlarına, media ilə münasibətlərinə və peşəkar həyat tərzlərinə də diqqət yetirilir. Bəzən, uğur qazandıqdan sonra gənc oyunçulara verilən dəstəyin miqdarı və keyfiyyəti azalır, bu da onların karyeralarında sürətlə enişə keçməsinə səbəb olur. Digər tərəfdən, futbolun kommersiyalaşması, transfer qiymətlərinin şişirdilməsi də gənc oyunçulara böyük təzyiq göstərə bilir.

Bu kontekstdə, Əli Akman kimi futbolçuların uğursuzluğunun səbəbləri arasında təkcə fərdi səhvləri yox, həm də futbol ictimaiyyətinin, klubların və bəlkə də bütövlükdə sistemin rolu olub-olmadığını düşünmək lazımdır.

Belə bir vəziyyətdə, gənc futbolçuların potensialını tam reallaşdırmaları üçün klubların və federasiyaların nə kimi əlavə addımlar atması məqsədəuyğun olardı?

Bu çıxarışda diqqət çəkən əsas məqam, gənc və istedadlı futbolçuların karyeralarının bəzən gözlənilməz şəkildə istiqamət dəyişməsidir. Ali Akmanın nümunəsi, Türkiyədə futbolçu inkişafı və onların beynəlxalq arenadakı uğur potensialı ilə bağlı daha geniş bir sualı gündəmə gətirir. Futbolçuların erkən yaşda böyük təzyiq altında qalmaları, düzgün mentorluq və inkişaf proqramlarının çatışmazlığı və ya klubun strateji səhvləri, potensiallı bir ulduzun "sönməsinə" necə səbəb olur? Bu vəziyyət, Türkiyə futbolunun ümumi infrastrukturunda və gənc istedadları qoruyub inkişaf etdirmək sistemində mövcud olan zəifliklərin bir göstəricisimi? Gələcəkdə bu cür halların qarşısını almaq üçün valideynlərin, agentlərin və klubların daha məsuliyyətli yanaşması necə təmin edilə bilər?

Bu məqalədə Ali Akmanın karyerasında baş verən gözlənilməz eniş təsvir olunur. Onun Bursaspor akademiyasındakı uğurları və gələcək vəd edən oyunçu kimi tanınması, sonradan aşağı liqalara düşməsi təəccübləndiricidir. Bu vəziyyət məni əvvəllər də oxşar hallar yaşamış futbolçuları xatırladır. Məsələn, Türkiyə futbolunda gənc yaşda böyük ümidlər bəslənən, ancaq müxtəlif səbəblərdən karyerası istənilən səviyyədə davam etməyən futbolçular olub. Bu cür hallarda bəzən zədələr, bəzən də məşqçi heyəti ilə münasibətlər, ya da oyunçunun özünün karyera planlamasındakı səhvləri önə çıxır.

Əli Akmanın vəziyyətində də eyni səbəblərin təsirli olub-olmadığı maraqlıdır. Əgər bu enişdə səbəb "böyük potensial"ı düzgün istiqamətləndirə bilməməkdirsə, onda keçmiş təcrübələrdən dərs çıxarmaq vacibdir. Gənc istedadların yalnız fiziki bacarıqları deyil, həm də psixoloji hazırlıqları və karyera idarəçiliyi baxımından dəstəklənməsi əhəmiyyət kəsb edir. Bu, gələcəkdə digər gənc futbolçuların da oxşar uğursuzluqlara düçar olmasının qarşısını ala bilər.

Bu məqalə gənc futbolçuların karyerasında qarşılaşa biləcəyi çətinliklərə toxunur. Ali Akmanın vəziyyəti, Türkiyədə futbol akademiyalarında yetişən və yüksək potensiala malik gənclərin tez-tez üzləşdiyi bir ssenarini xatırladır. Əvvəllər də bu cür perspektivli oyunçuların erkən uğurlardan sonra motivasiya itirməsi və ya doğru komanda seçimi etməməsi səbəbindən karyeralarının durğunluğa uğraması hallarına rast gəlinib.

Maraqlıdır ki, Avropanın iri liqalarında top qaçıran digər ölkələrdə bu cür gənclər üçün daha stabil bir inkişaf yolu təmin olunur. Məsələn, Almaniya və ya Hollandiya kimi ölkələrdə gənc futbolçulara səbirli yanaşılır, onlara zəif komandalara keçid etmək əvəzinə, akademiyalarda və ya inkişaf komandalarında özlərini göstərməyə davam etmələri üçün şərait yaradılır. Türkiyədə isə, görünür, bu məsələdə daha çox "tez uğur qazanmaq" və ya "böyük komandaya keçmək" arzusu ön plana çıxır ki, bu da bəzən gözlənilməz nəticələrə gətirib çıxarır.

Əli Akmanın qərarının motivasiyası və ya Türkiyə futbolunda gənc istedadların inkişafı üçün nə kimi tədbirlərin görülməsi gərəkdiyi barədə düşünərkən, əsas sual yaranır: Türkiyə futbolunda gənc istedadların inkişafı üçün daha çox zəif liqalara keçidlərin qarşısını alacaq və ya Avropadakı kimi daha stabil bir inkişaf modeli təklif edəcək mexanizmlər mövcuddurmu?