Elon Musk: Süni Mayalanmada Zəka Seçimi İddiası

Şirkət varlı müştərilərinə təqribən 22 min 500 dollardan başlayan qiymətlərlə embriolarını genetik xəstəliklərə qarşı genetik skrininq etmək imkanı təklif edir. Orchid-i oxşar bir neçə genetik proqnoz firmadan fərqləndirən əsas xüsusiyyət, yalnız beş hüceyrədən istifadə edərək embrioların bütün genomunu ardıcıllığa sala bildiyini və rəqiblərindən qat-qat daha çox məlumat proqnozlaşdıra bildiyini iddia etməsidir.

Muskın Uşaqları və İntellektə Yönəlik Genetik Skrininq İddiaları

Washington Post-a danışan şirkətə yaxın iki mənbəyə görə, bu xidmətlərdən biri Şivon Zilis və Elon Maskın dörd uşağından ən azı biri üçün istifadə edilib. Maskın müxtəlif qadınlardan ən azı 14 övladı olduğu və çoxalmaya olan bağlılığı məlum olsa da, bu iddia milyarderin yanaşmasını daha da narahatedici müstəviyə daşıyır. Washington Post-a məxfiliyi əsas gətirərək danışan bir Orchid əməkdaşı bildirib ki, şirkətin 30 yaşlı qurucusu Noor Siddiqi Mask və Zilisə xüsusi genetik skrininqlər təklif edib. İddialara görə, bu genetik skrininqlər embrioların intellekt potensialını müəyyən etmək üçün xüsusi alqoritmlərdən istifadə edir. Şirkət, öjenika ilə maraqlanmadığını iddia etsə də, "yaxşı genlər" mənasına gələn bu terminin valideynlərə "yaxşı genləri" seçməkdə kömək etməsi və iddia edilən intellekt seçimi bu praktikanın lüğət tərifi ilə üst-üstə düşür. Bu iddia, Elon Maskın dörd uşağının anası və eyni zamanda Maskın sahibi olduğu Neurolink-də xüsusi layihələr meneceri olan Zilisin Maskın bioqrafiya yazıçısı Walter Isaacsona verdiyi açıqlama ilə də uyğun gəlir. Zilis, milyarderin "ağıllı insanların uşaq sahibi olmasını həqiqətən istədiyini" dediyini və buna görə də onunla embrioların genetik skrininqi ilə uşaq sahibi olmağa qərar verdiyini qeyd edib.

Elmi Şübhələr və Etik Narahatlıqlar

Washington Post Orchid şirkəti ilə Mask və Zilis haqqında, eləcə də intellekt skrininqləri ilə bağlı iddialar barədə əlaqə saxladıqda, şirkət şərh verməkdən imtina edib. Şirkət zehni əlilliklər üçün genetik skrininq apardığını etiraf etsə də, uşağın gələcək intellektinə dair hər hansı bir proqnoz vermədiyini müdafiə edib. Buna baxmayaraq, Orchid kimi xidmətlər bir çox etik və praktik müzakirələrlə əhatə olunub. Bu cür genetik skrininq xidmətlərinin "Tanrıçılıq oynamaq" kimi qəbul edilməsi ilə yanaşı, Washington Post-a danışan genetik mütəxəssislər, Orchid-in yalnız beş hüceyrə ilə bütün genomu ardıcıllığa sala bilməsi iddiasına şübhə ilə yanaşıblar. Stanford Universitetinin tədqiqatçı genetik mütəxəssisi Svetlana Yatsenkoya görə, şirkətin analiz üçün DNT nümunələrini kopyalayan "çoxaltma" (amplifikasiya) metodundan istifadə etməsi problemlidir. Çünki bu proses, mütəxəssislərin fikrincə, genetik pozğunluqları istisna etmək və ya müəyyən etmək üçün istifadə olunan məlumatlarda səhvlərə yol aça biləcək "fotokopi" bənzəri surətlər yaratma riski daşıyır. Yatsenko Washington Post-a bildirib: "Bu çoxaltma zamanı bir çox, hətta saysız-hesabsız səhvlər edilir. Bu, əslində bir Rus ruletidir." Bütün bunların fövqündə, Orchid-in öz məsuliyyət problemləri, Elon Maskın digər irqləri iddia edilən zehni çatışmazlıqlarına görə alçaldan ayrı-seçkilik xarakterli çıxışları ilə birlikdə nəzərə alındıqda Futurism-in şərhinə görə "çox daha qaranlıq bir mənzərəyə işarə edir."

24 saat