İstanbul Bələdiyyə Sədri Ekrem İmamoğluna Həbs Cəzası Verildi
Çərşənbə günü Türkiyə məhkəməsi İstanbulun həbsdə olan müxalifət bələdiyyə sədri və Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın əsas rəqibi Ekrem İmamoğlunu dövlət məmurunu təhqir etməkdə və təhdid etməkdə təqsirli bilərək, onu bir il səkkiz ay müddətinə azadlıqdan məhrum etdi.
Martın 23-dən bəri İstanbulun qərbindəki həbsxanada saxlanılan bələdiyyə sədri Ekrem İmamoğlunun hökmdən apellyasiya şikayəti verəcəyi gözlənilir. Bu qərar ona qarşı aparılan bir neçə məhkəmə işindən yalnız biridir.
Məhkəmə İşinin Təfərrüatları və Siyasi Arxa Plan
Həbsindən əvvələ aid olan iş, onun yanvarın 20-də İstanbulun Baş Prokuroru Akın Gürlək haqqında söylədiyi şərhlərdən qaynaqlanır. Ekrem İmamoğlu prokuroru müxalifət fiqurlarını iddia edilən siyasi motivli istintaqlarla hədəfə almaqda ittiham etmişdi.
Məhkəmə çərşənbə günü İmamoğlunu Gürləki təhqir etməkdə və təhdid etməkdə təqsirli bilərək hökm çıxarsa da, onu ictimaiyyətə hədəf göstərmək niyyəti ilə ifşa etmək ittihamından bəraət etdi. Ərdoğanın iki onillikdən artıq hakimiyyətinin əsas rəqibi sayılan Ekrem İmamoğlu ittihamları rədd edib.
Bələdiyyə sədri digər əsas müxalifət partiyası siyasətçiləri ilə birlikdə iddia edilən korrupsiya araşdırmaları çərçivəsində həbs edilmişdi. Onun həbsi Türkiyədə on ildən çox müddətdə ən böyük küçə etirazlarına səbəb oldu.
Türkiyə Müxalifətinin Hədəfə Alınması və Seçki Prospektləri
Həbsdə olmasına baxmayaraq, Ekrem İmamoğlu əsas müxalif Cümhuriyyət Xalq Partiyasının (CHP) prezidentliyə namizədi olaraq rəsmi şəkildə irəli sürülüb. Prezident seçkiləri 2028-ci ildə keçirilməlidir, lakin daha tez də ola bilər.
Ekrem İmamoğlunun həbsindən bəri CHP tərəfindən idarə olunan bələdiyyələrin onlarla rəsmisi iddia edilən tenderdə saxtakarlıq və rüşvətxorluq araşdırmaları çərçivəsində ardıcıl həbslərlə üzləşib. Bu həbslər müxalifət liderlərinin geniş tənqidinə səbəb olub, onlar ittihamların siyasi motivli olduğunu iddia edirlər.
Ekrem İmamoğlu özü də məhkəməni "ədalət deyil, cəza" kimi qiymətləndirib və məhkəmə sistemini hökumətin təzyiqi altında hərəkət etməkdə ittiham edib. Hakimiyyət isə məhkəmələrin qərəzsiz olduğunu və siyasi müdaxilədən azad fəaliyyət göstərdiyini israr edir.
Oxucu Şərhləri
Lakin, İmamoğlunun vəziyyətinin fərqliliyi, onun Türkiyənin ən böyük şəhərinin seçilmiş bələdiyyə sədri olmasıdır və bu, beynəlxalq aləmdə daha geniş əks-səda doğurur. 1980-ci illərdəki hadisələr, hərbi rejim altında baş verdiyi üçün, beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən az əhəmiyyətə malik idi. Bu gün isə, Türkiyənin Avropa İttifaqı ilə münasibətləri və demokratiyaya əməl etməsi ilə bağlı narahatlıqlar fonunda, İmamoğlunun həbsi beynəlxalq ictimaiyyətin daha ciddi diqqətini çəkmiş və reaksiyalarına səbəb olmuşdur.
Beləliklə, keçmişdəki oxşar hadisələrdən çıxarıla bilən əsas dərs, belə hüquqi təqiblərin siyasi məqsədlər üçün istifadə edilməsinin demokratik normaları pozmasıdır. İmamoğlunun vəziyyətinin fərqliliyi isə, beynəlxalq təzyiqin artması və onun nəticələridir. Bu, gələcək üçün demokratiyanın müdafiəsi baxımından müsbət bir inkişaf ola bilər, lakin bunun nə dərəcədə təsirli olacağı hələ ki aydın deyil.
Maraqlı bir sual belədir: hakimiyyətə gələn partiyanın rəqiblərini susdurmağa çalışması və demokratik prosesləri manipulyasiya etməsi uzunmüddətli perspektivdə Türkiyənin sosial və iqtisadi inkişafına necə təsir edəcək?
Ancaq problemin yalnız məhkəmə qərarında deyil, daha geniş bir siyasi kontekstdə axtarılmalı olduğunu düşünürəm. Bu tip qarşıdurmaların gələcəkdə qarşısını almaq üçün müstəqil və etibarlı bir hüquq sisteminin qurulmasına və siyasi rəqiblər arasındakı dialoqun inkişaf etdirilməsinə ciddi ehtiyac var. İctimai dialoqun daha konstruktiv bir çərçivədə aparılması üçün, müstəqil bir vasitəçilik sistemi yaradılara bilər. Bu sistem, qarşıdurma yaşandıqda, hər iki tərəfi danışıq masasına gətirərək və həll variantları axtararaq konflikti həll etməyə çalışardı. Bu sistemin effektivliyi isə, təbii ki, hökumətin ədalətli və qərəzsiz yanaşmasına bağlıdır.
Şərh Yaz