The 2025 FIFA Kulüblər Dünya Kuboku, iyunun 15-dən iyulun 13-dək ABŞ-da baş tutdu. Bu nüfuzlu turnirin finalında Paris Saint-Germain-i (PSJ) məğlub edən "Çelsi" çempionluq tacını taxdı. Yarışda ümumi 1 milyard dollar dəyərində nəhəng pul mükafatı paylandı.
Bu tarixi mükafatın 475 milyon dolları komandaların idman performansına görə, 525 milyon dolları isə iştirak payı kimi ayrılmışdı. Tarixdə ən yüksək maliyyə vəsaitinin dağıdıldığı bu çempionatda, qalib "Çelsi" 114 milyon 600 min dollar qazandı. Turnirdə ən az vəsait isə 4.6 milyon dollarla "Oklend Siti"yə təqdim edildi.
Turnirdə əldə edilən gəlirlər
2025-ci ilin Kubokunda ən yüksək gəlirə sahib olan səkkiz klub aşağıdakılardır:
- **"Çelsi":** 114.6 milyon dollar
- **PSJ:** 106.9 milyon dollar
- **"Real Madrid":** 82.5 milyon dollar
- **"Fluminense":** 60.8 milyon dollar
- **"Bayern Münhen":** 58.2 milyon dollar
- **"Borussiya Dortmund":** 52.3 milyon dollar
- **"Mançester Siti":** 51.7 milyon dollar
- **"Palmeyras":** 39.8 milyon dollar
Oxucu Şərhləri
Bundan əlavə, məsələn, son illərdə bir çox beynəlxalq idman təşkilatının maliyyə qalmaqalları ilə üzləşdiyini nəzərə alsaq, FIFA-nın maliyyə hesabatlarının tam şəkildə açıqlanması və müstəqil auditin vacibliyi daha da önə çıxır. Bu, yalnız FIFA-nın maliyyə etibarını bərpa etmək üçün deyil, eyni zamanda gələcək turnirlərin ədalətli və şəffaf idarə edilməsini təmin etmək üçün də zəruridir. Müəllif tərəfindən təklif edilən müstəqil audit komitəsi fikri, bu məsələdə əhəmiyyətli bir addım ola bilər.
Məncə, FIFA maliyyə sisteminin tam şəkildə yenidən qurulması üçün müstəqil, beynəlxalq audit şirkətlərinin daim nəzarət etdiyi, şəffaf və ictimaiyyətə açıq bir maliyyə hesabatçılığı sisteminin tətbiqi zəruridir. Bu sistem həm mükafatların bölüşdürülməsi, həm də ümumi xərclər barədə ətraflı məlumat verməli, həmçinin bütün maliyyə əməliyyatlarının yoxlanılmasını təmin etməlidir. Bundan əlavə, FIFA-nın idarəetmə strukturunda islahatlar aparılmalı, qərar qəbulu prosesində daha çox demokratiya və hesabatlılıq təmin edilməlidir. Yalnız belə bir hərtərəfli yanaşma maliyyə qeyri-şəffaflığının qarşısını ala və bu təşkilatın etibarını bərpa edə bilər.
Daha konstruktiv bir yanaşma olaraq, FIFA-nın maliyyə məsələlərinin idarə olunması üçün müstəqil, beynəlxalq bir audit komitəsinin yaradılması təklif oluna bilər. Bu komitənin üzvləri futbol sənayesi ilə bağlı olmadığı kimi, həm də təcrübəli maliyyə mütəxəssisləri olmalıdırlar. Belə bir komitə həm turnirin maliyyə hesabatlarının tam şəkildə açıqlanmasını, həm də gələcək turnirlər üçün maliyyə strategiyasının daha şəffaf və hesabatlı olmasını təmin edə bilər. Bu, həm maliyyə qeyri-dəqiqliyinin qarşısını alar, həm də FIFA-ya olan ictimai etimadı artırar.
Şərh Yaz