Fransa yeni könüllü hərbi xidmətə hazırlaşır

Fransa prezidenti Emmanuel Makron cümə axşamı 18-19 yaşlı minlərlə könüllünün gələn ildən etibarən təlim keçməsini nəzərdə tutan yeni bir proqramı açıqladı. Bu təşəbbüs Rusiyanın Ukraynadakı müharibədən kənar Avropa ölkələrinə yaratdığı təhdidlə bağlı narahatlıqlara geniş cavab olaraq Fransanın silahlı qüvvələrini gücləndirməyə yönəlib. Makron Fransa Alp dağlarında yerləşən Varces hərbi bazasında etdiyi çıxışda qeyd edib ki, gənc könüllülər 10 ay müddətində yalnız Fransa ərazisində və onun dənizaşırı ərazilərində uniforma ilə xidmət edəcək, xarici hərbi əməliyyatlarda iştirak etməyəcəklər. "Yeni milli xidmət proqramı bu yaydan başlayaraq tədricən qurulacaq," deyə Makron bildirib. "Hüquqdan gücün üstün olduğu, müharibənin daim mövcud reallıq olduğu bu qeyri-müəyyən dünyada xalqımızın qorxmağa, panikaya düşməyə, hazırlıqsız olmağa və ya parçalanmağa haqqı yoxdur." Proqram gələn yay seçiləcək 3 min gənclə başlayacaq və tədricən 2030-cu ilə qədər ildə 10 min nəfərə çatdırılacaq. Makron əlavə edib ki, Fransa 2035-ci ilə qədər ildə 50 minə qədər könüllüyə çatmağı hədəfləyir ki, bu rəqəm qlobal kontekstdən asılı olaraq tənzimlənəcək.

Ehtiyatçılar üçün yol

Könüllülər hərbi statusa sahib olacaq, əməkhaqqı və avadanlıqla təmin ediləcəklər. Onlar bir aylıq təlimdən sonra doqquz ay müddətinə aktiv hərbi qulluqçularla eyni missiyaları yerinə yetirəcəkləri bir bölməyə təyin olunacaqlar. Daha sonra onlar hərbi ehtiyata qatılacaq və təhsillərini davam etdirə və ya işə başlaya biləcəklər. Makronun sözlərinə görə, istəyənlər aktiv hərbidə peşəkar karyeraya başlaya biləcəklər. Fransada nizamlı əsgərlər adətən 2 ildən 10 ilə qədər yenilənə bilən müddətlərə xidmətə qəbul edilirlər. Fransada 1996-cı ildə ləğv edilmiş məcburi hərbi xidmət nəzərdən keçirilmir. Makron bildirib ki, yalnız "fövqəladə hallarda" parlament bütün gənclərin keçdiyi bir günlük müdafiə kursu zamanı müəyyən edilmiş bacarıqlara malik şəxslər üçün milli xidməti məcburi etmək səlahiyyətinə malik ola bilər. Təqaüdçü general Jan-Pol Palomeros, Fransız Hərbi Hava Qüvvələrinin keçmiş rəhbəri, gənc könüllülərin təliminin Fransa ordusunun onsuz da tükənmiş resurslarına təzyiq göstərə biləcəyini deyib. Lakin o, yeni proqramın Fransanın gələcək təhdidlərə daha yaxşı hazırlanmasına kömək edəcəyini vurğulayıb. "Bu yaxşı, lakin çətin bir yoldur," deyə o, Associated Press ilə telefon müsahibəsində bildirib, xüsusilə də maliyyələşdirmə və digər resurslar tələb etdiyini qeyd edib. "Lakin yenə də düşünürəm ki, gənc nəsillərin azadlıq və sülhün verilmiş bir şey olmadığını və pulsuz gəlmədiyini anlamaları üçün bu, bir növ zəruri idi." Makron daha əvvəl bildirmişdi ki, Rusiyanın Ukraynadakı müharibəsi Avropa qitəsini "böyük risk" altında qoyduğundan Fransa müdafiəsini gücləndirməlidir.

Təhdid hissinin artması

Fransanın yeni ordu qərargah rəisi, general Fabien Mandon, ötən həftə Rusiyayla potensial münaqişə halında ölkənin "övladlarını itirməyə" hazırlaşması lazım olduğuna dair xəbərdarlıq edib. Bu sözlər siyasi spektrdə geniş etirazlara səbəb olub. General Mandon qeyd edib ki, Rusiya 2008-ci ildə Gürcüstan ərazisinin 20%-ni, 2014-cü ildə Ukraynanın Krım yarımadasını ilhaq edib və 2022-ci ildə Ukraynaya qarşı tammiqyaslı işğala başlayıb. "Təəssüf ki, bu gün Rusiya, mənim əldə etdiyim məlumatlara görə, 2030-cu ilə qədər ölkələrimizlə qarşıdurmaya hazırlaşır. O, bunun üçün təşkilatlanır, buna hazırlaşır və NATO-nun özünün varoluş düşməni olduğuna inanır," deyə Mandon əlavə edib.

Fransa müdafiə xərclərini artıracaq

Makron növbəti iki ildə əlavə 6.5 milyard avro (7.6 milyard dollar) hərbi xərclər elan edib. O bildirib ki, Fransa ikinci dövrünün son ili olan 2027-ci ildə illik müdafiə xərclərini 64 milyard avroya çatdırmağı hədəfləyir. Bu, onun 2017-ci ildə prezident olduğu vaxtdakı illik 32 milyard avro xərclərin iki qatına bərabərdir. 2026-2030-cu illər üçün planlaşdırılan müdafiə büdcəsi milli xidmət proqramı üçün 2 milyard avrodan çox əlavə xərc nəzərdə tutur. Fransanın ordusu hazırda təxminən 200 min aktiv hərbi personaldan və 40 mindən çox ehtiyatçıdan ibarətdir ki, bu da onu Avropa İttifaqında Polşadan sonra ikinci ən böyük ordu edir. Fransa 2030-cu ilə qədər ehtiyatçıların sayını 80 minə çatdırmaq istəyir.

Avropa ölkələri hərbi imkanlarını gücləndirir

Fransa hərbi imkanlarını gücləndirən yeganə Avropa ölkəsi deyil. Almaniya daha çox hərbi qulluqçu cəlb etmək üçün səylərini ikiqat artırır, xüsusən də yeni könüllü hərbi xidmət vasitəsilə. Plan hələ parlament tərəfindən təsdiqlənməlidir. Belçikanın müdafiə naziri bu ay 17 yaşlılara gələn il hərbi xidmətə yazılmağı təşviq etmək üçün məktub göndərib. Məqsəd sentyabrda proqramı başlamaq üçün 18-25 yaş arasında 500 namizədi seçməkdir. Polşa bu yaxınlarda yeni könüllü hərbi təlim proqramını tətbiq etməyə başlayıb və Rusiyayla bağlı narahatlıqlar artdıqca 2027-ci ildən ildə 100 min könüllünü yetişdirməyi hədəfləyir. O, universal hərbi xidmətə qayıtmağı deyil, daha çox ehtiyat sistemini nəzərdən keçirir. Avropa İttifaqının on ölkəsində məcburi hərbi xidmət var: Avstriya, Kipr, Xorvatiya, Danimarka, Estoniya, Finlandiya, Yunanıstan, Latviya, Litva və İsveç. Üzv olmayan Norveçdə həm kişilər, həm də qadınlar üçün məcburi hərbi xidmət mövcuddur. Xidmət müddəti Xorvatiyada iki aydan Norveçdə 19 aya qədər dəyişir.

24 saat