Gündəm 18.09.2025

Fransada yüzminlərlə etirazçı: Sarı Yeleklilər kölgədə qaldı

Fransada yüzminlərlə etirazçı: Sarı Yeleklilər kölgədə qaldı
Cümə axşamı Fransada etirazlar yeni kəmərsıxma tədbirlərinə qarşı ümummilli tətillər və nümayişlərlə ölkəni bürüdü. Səkkiz böyük həmkarlar ittifaqının çağırışı ilə yüz minlərlə insan küçələrə axışdı. Fransa rəsmilərinə görə, bu nümayişlər "Sarı Jiletlilər" etirazlarını belə üstələyə bilər.

Kütləvi nümayişlər və polis müdaxiləsi

Polisin məlumatına görə, ölkə miqyasında 600 minlə 900 min arasında fransız vətəndaşı aksiyalara qatıldı. Təkcə Parisdə 100 min insan bir araya gəldi. Günorta saatlarına qədər ölkə daxilində 230-dan çox aksiya keçirildi. Etirazçılar barrikadalar quraraq polislə toqquşdu. Polis isə gözyaşardıcı qaz və dəyənəklərdən istifadə edərək müdaxilə etdi. Bu hadisələr Fransada etirazların miqyasını bir daha göstərdi.

Nəqliyyat və təhsil sektorunda iflic

Nümayişlər ictimai nəqliyyatda və təhsildə genişmiqyaslı fasilələrə səbəb oldu. Paris metropoliteni və şəhərətrafı xətlər məhdud güclə işlədi, regional qatarlarda isə ciddi gecikmələr müşahidə olundu. Fransanın dəmir yolları qurumu SNCF yüksəksürətli qatar xətlərinin əksəriyyətinin fəaliyyətini davam etdirsə də, yerli reyslərin demək olar ki, yarısı ləğv edildi. Məktəblərdə tətilə qatılım yüksək idi. Həmkarlar ittifaqları ibtidai sinif müəllimlərinin üçdə birinin işi dayandırma aksiyasında iştirak etdiyini açıqladı. Orta məktəblərdə isə personalın təxminən yarısı dərslərə gəlmədi. Snes-FSU həmkarlar ittifaqı 45% iştirak olduğunu bildirərək, aşağı maaşları və dövlət təhsilinə dəyən zərəri pislədi.

Toqquşmalar, həbslər və sabotaj halları

Aksiyalar zamanı toqquşmalar və həbslər az olmadı. Daxili İşlər Nazirliyi günortaya qədər 94 nəfərin nəzarətə alındığını, bunlardan 15-nin Parisdə olduğunu bildirdi. Polis bir əməkdaşının yaralandığını açıqladı. Martinika adasında su paylama mərkəzinə edilən sabotaj nəticəsində 150 min insan müvəqqəti olaraq susuz qaldı. Rəsmilər sabotajdan sonra suyun bərpa olunduğunu, lakin eyni obyektə ikinci bir cəhdin edildiyini qeyd etdi. Bu cür hadisələr Fransada etirazların bəzi qruplar arasında radikal xarakter aldığını göstərir.

Hökumətin mövqeyi və iqtisadi səbəblər

Fransa polisi etirazçılara qarşı səfərbər oldu, lakin müdaxilələr həmişə yetərli olmadı. Ölkə miqyasında 80 min polis və jandarma əməkdaşı vəzifələndirildi. Paris polisi ifrat sol qrupların aksiyalara sızması ehtimalı barədə xəbərdarlıq etdi və dükan sahiblərini qapılarını bağlamağa çağırdı. Yeni Baş nazir Sebastien Lekornu ən mübahisəli təkliflərdən biri olan rəsmi bayram günlərinin azaldılmasını geri götürdü. Lakin işsizlik müavinətlərinin kəsilməsi, təqaüdlərin inflyasiyadan ayrılması və səhiyyə xərclərinin artırılması kimi digər kəmərsıxma tədbirləri planlarını gündəmdən çıxarmadı. Keçən il ÜDM-in 5,8%-i qədər kəsir verən Fransanın dövlət borcu 3,3 trilyon avronu ötdü. Bu vəziyyət hökumətin milyardlarla avroluq kəsirləri müdafiə etməsinin əsas səbəbi oldu və kəmərsıxma tədbirlərinin zəruriliyini vurğuladı.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Ramin Rəhimov
18.09.2025 22:31
Fransadakı bu kütləvi etirazları izləmək olduqca təəccüblüdür. "Sarı Yeleklilər"in kölgədə qalması, mövcud etirazların nə qədər geniş miqyaslı olduğunun bir göstəricisidir. Kəmərsıxma tədbirlərinə qarşı belə böyük bir xalq hərəkatının yaranması, Fransada sosial narazılığın dərinliyini əks etdirir. Nəqliyyat və təhsil sektorundakı iflic vəziyyəti, etirazçıların hökumət üzərində təsir yaratmaq üçün hansı vasitələrdən istifadə etdiyini göstərir. Həmkarlar ittifaqlarının bu qədər fəal olması da diqqətəlayiqdir. Məqalədə təsvir olunan hadisələr, Fransanın gələcəyi üçün vacib suallar doğurur.
Lalə Orxanli
18.09.2025 22:26
Fransada baş verən bu etirazların "Sarı Yeleklilər" hərəkatından daha böyük miqyasa çatması, ölkədə sosial və iqtisadi narazılığın dərinliyini göstərir. Yeni kəmərsıxma tədbirlərinin geniş xalq kütlələrini küçələrə çıxarması, əvvəlki etiraz dalğalarının yaratdığı təcrübənin də təsirli olduğunu düşünürəm. Həmkarlar ittifaqlarının bu şəkildə səfərbər olması, fəhlə hərəkatının yenidən güclənməsinə işarə edə bilər. Nəqliyyat və təhsil sektorundakı bu iflic, etirazların təkcə simvolik deyil, həm də praktik nəticələr doğurduğunu göstərir. Polis müdaxiləsi və həbslər, təəssüf ki, bu kimi kütləvi hərəkatlarda gözlənilən hallardır, lakin Martinikadakı sabotaj kimi hadisələr, narazılığın daha radikal və dağıdıcı formalar alması ehtimalını ortaya qoyur. Bu hadisələr, Fransada hakimiyyətin sosial problemlərə necə yanaşacağı və bu narazılıqları necə aradan qaldıracağı barədə ciddi suallar yaradır.
Arif İsmayılov
18.09.2025 22:11
Fransadakı bu etirazlar, yeni kəmərsıxma tədbirlərinin sosial gərginliyi necə dərinləşdirdiyini aydın göstərir. "Sarı Yeleklilər" hərəkatından fərqli olaraq, bu dəfə səkkiz böyük həmkarlar ittifaqının səfərbərliyi ilə yüz minlərlə insanın nümayişlərə qatılması, hərəkatın daha geniş bir sosial bazaya söykəndiyini göstərir. Nəqliyyat və təhsil sektorundakı iflic vəziyyət, eləcə də Martinikadakı sabotaj halları, etirazların təkcə siyasi deyil, həm də iqtisadi və infrastruktura təsirini vurğulayır. Bu hadisələr, Fransada sosial narazılığın yalnız səthi deyil, eyni zamanda dərin köklərə sahib olduğunu bir daha təsdiqləyir.
Əhməd Vəliyev
18.09.2025 22:06
Fransadakı bu etiraz dalğası təəccüblüdür, həqiqətən də "Sarı Yeleklilər"i kölgədə qoyacaq qədər genişmiqyaslıdır. Yeni kəmərsıxma tədbirlərinə qarşı çıxan yüz minlərlə insan, xüsusilə də nəqliyyat və təhsil sektorundakı iştirak, mövcud iqtisadi və sosial vəziyyətin nə qədər gərgin olduğunu göstərir. Səkkiz böyük həmkarlar ittifaqının birgə çağırışı, bu mübarizənin təşkilatlı və güclü bir hərəkata çevrilmə potensialını vurğulayır. Polis zorakılığı və sabotaj hallarının olması isə vəziyyətin nə qədər mürəkkəb və həssas olduğunu göstərir. Bu hadisələrin Fransada sosial və siyasi landşaftı necə dəyişəcəyini izləmək maraqlı olacaq.
Lalə Ramizova
18.09.2025 21:21
Fransadakı etirazların bu qədər genişmiqyaslı olması və "Sarı Yeleklilər" hərəkatını belə kölgədə qoyması həqiqətən də diqqətəlayiqdir. Bu, cəmiyyətdə mövcud olan narazılığın dərinliyini göstərir. Yeni iqtisadi tədbirlərə qarşı bu qədər insanın bir araya gəlməsi, onların mövcud vəziyyətdən nə qədər narahat olduğunu aydın şəkildə ortaya qoyur. Məqalədə qeyd olunduğu kimi, təhsil və nəqliyyat sektorundakı bu cür fasilələr, etirazçıların məqsədlərinə çatmaq üçün nə qədər ciddi olduqlarını göstərir. Bu cür hadisələr Fransada sosial narazılığın yalnız müəyyən bir qrupla məhdudlaşmadığını, əksinə cəmiyyətin geniş təbəqələrini əhatə etdiyini bir daha sübut edir.
Zəhra Cəfərova
18.09.2025 21:16
Fransadakı bu etirazlar, xüsusilə "Sarı Yeleklilər" hərəkatının kölgəsində qalsa da, mövcud vəziyyətin nə qədər həssas olduğunu göstərir. Yeni kəmərsıxma tədbirlərinə qarşı yüz minlərlə insanın küçələrə çıxması, xüsusilə də təhsil və nəqliyyat kimi həyati sektorlarda əks-səda yaratması, cəmiyyətin sosial və iqtisadi məsələlərə necə reaksiya verdiyinin aydın göstəricisidir. Bu cür kütləvi nümayişlər, cəmiyyətin səsini eşitmək və narazılıqların kökünü anlamaq üçün mühüm bir fürsətdir.

Şərh Yaz