Fransalı alim: Quş qripi COVID-dən daha təhlükəli pandemiyaya çevrilə bilər

Quş Qripi Təhlükəsi: COVID-19-dan Daha Ağır Pandemiya Riski

Parisdə yerləşən nüfuzlu Paster İnstitutunun Tənəffüs Yolu İnfeksiyaları Mərkəzinin rəhbəri Marie-Anne Rameix-Welti, vəhşi quşlar, ev quşları və məməlilər arasında yayılan quş qripi virusunun insanlar arasında ötürülə bilən mutasiyalara uğraması halında, COVID-19-dan daha ağır bir pandemiyaya səbəb ola biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib. Son illərdə yüksək patogen quş qripi minlərlə quşun kəsilməsinə səbəb olaraq qida təchizatını pozmuş və qiymətləri artırmışdır, lakin indiyə qədər insan infeksiyaları nadir hallarda müşahidə olunur.

İnsan Antikorlarının Olmaması və Təhlükənin Ciddiliyi

Rameix-Weltinin sözlərinə görə, əsas narahatlıq virusun məməlilərə, xüsusən də insanlara uyğunlaşaraq insanlar arasında yayılma qabiliyyəti qazanmasıdır ki, bu da qlobal pandemiya üçün bir zəmin yaradacaq. İnsanlar ümumi H1 və H3 mövsümi qrip viruslarına qarşı antikorlara malik olsa da, quşları və məməliləri təsir edən H5 quş qripinə qarşı heç bir antikor yoxdur. Bu vəziyyət, COVID-19-la müqayisədə oxşar ilkin immunitet çatışmazlığını əks etdirir. Lakin, COVID-19 əsasən həssas insanlara təsir etdiyi halda, qrip virusları sağlam fərdləri, o cümlədən uşaqları da öldürə bilər. Paster İnstitutunun mütəxəssisi bu səbəbdən mümkün quş qripi pandemiyasının yaşanmış COVID-19 pandemiyasından daha ağır nəticələr verə biləcəyini vurğulayıb.

Mövcud Vəziyyət və Potensial Risklər

Keçmişdə H5 quş qripi virusları ilə infeksiyaya yoluxmuş bir çox insan halları qeydə alınmışdır, lakin bunlar çox vaxt yoluxmuş heyvanlarla yaxın təmasda olan şəxslər olmuşdur. ABŞ-ın Vaşinqton ştatında bu ay ilk dəfə H5N5 virusuna yoluxan bir insan vakası ortaya çıxıb ki, bu şəxs sonradan vəfat edib. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) son hesabatına görə, 2003-2025-ci illər arasında insanlarda 1000-ə yaxın quş qripi epidemiyası müşahidə edilmişdir ki, bunların 48%-i ölümlə nəticələnmişdir. Bu hadisələr əsasən Misir, İndoneziya və Vyetnamda qeydə alınıb.

Hazırlıq və Ümid Verən Nöqtələr

Heyvan Sağlamlığı üzrə Ümumdünya Təşkilatının Elm Departamentinin rəhbəri Gregorio Torres insan pandemiyasının inkişaf etmə riskinin hələ də aşağı olduğunu bildirib. O qeyd edib ki, erkən reaksiya vermək üçün hazırlıqlı olmaq lazımdır, lakin hazırda insanlar rahat şəkildə həyatlarını davam etdirə bilərlər. Rameix-Welti də quş qripinin insanlar arasında ötürülə bilən hala gəlməsi ehtimalına baxmayaraq, dünyanın COVID-19 pandemiyasından əvvəlkindən daha yaxşı hazırlandığını vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, qripə qarşı xüsusi qabaqlayıcı tədbirlər, hazır peyvənd namizədləri və sürətlə peyvənd istehsal etmək imkanları mövcuddur. Həmçinin, quş qripi virusuna qarşı təsirli olacaq xüsusi antiviral dərman ehtiyatları da mövcuddur.

24 saat