Gündəm 30.06.2025

Güclü istilər Cənubi Avropanı əhatə edib: Yanğın təhlükəsi xəbərdarlığı

Güclü istilər Cənubi Avropanı əhatə edib: Yanğın təhlükəsi xəbərdarlığı

Cənubi Avropada Şiddətli İstilik Dalğaları

Cənubi Avropa ölkələrində, o cümlədən İtaliya, İspaniya və Yunanıstanda müşahidə olunan güclü istilik dalğaları temperaturu 40 dərəcə Selsidən yuxarı qaldırıb. Yerli hakimiyyət orqanları meşə yanğınları riskinə qarşı yeni xəbərdarlıqlar edib. Mütəxəssislər bu istilik dalğalarının tezliyinin və intensivliyinin artmasını iqlim dəyişikliyi ilə əlaqələndirir, bu cür ekstremal hava hadisələrinin Avropanın cənubi regionunda getdikcə daha çox yayılacağı barədə xəbərdarlıq edirlər. Həftəsonundan əvvəl İtaliya, Yunanıstan, İspaniya və Portuqaliyada şiddətli istilik dalğaları qeydə alınıb, yerli sakinlər və turistlər qızmar havadan sığınacaq axtarıblar.

İtaliya və Portuqaliyada Vəziyyət

Bazar günü Portuqaliyanın üçdə iki hissəsi həddindən artıq istilik və meşə yanğınları səbəbilə yüksək həyəcan vəziyyətində olub. Lissabonda temperaturun 42 dərəcə Selsiyə çatacağı gözlənilirdi. İtaliyada isə bəzi regionlar – Latsio, Toskana, Kalabriya, Apuliya və Umbriya – rekord yüksək temperaturlara cavab olaraq günün ən isti saatlarında bəzi açıq havada iş fəaliyyətlərini qadağan etməyi planlaşdırırdı. İtalyan həmkarlar ittifaqları hökuməti bu tədbirləri milli səviyyəyə genişləndirməyə çağırdılar. Bazar günü İtaliya Səhiyyə Nazirliyi nəzarət edilən 27 şəhərdən 21-ni, o cümlədən Roma, Milan və Neapol kimi məşhur tətil yerlərini ən yüksək istilik həyəcanı altında yerləşdirmişdi. Romada turistlər Kolizey və Trevi Fəvvarəsi kimi populyar yerlərin yaxınlığında kölgə axtarır, günəşdən qorunmaq üçün çətirlərdən istifadə edir və ictimai su fəvvarələrindən su içirdilər. Milanda və Neapolda da oxşar mənzərələr müşahidə olunub; küçə satıcıları turistlərə və sakinlərə istidən sərinləmək üçün limonad təklif edirdilər.

Yunanıstan və İspaniyada Yanğın Təhlükəsi

Yunanıstan ekstremal hava şəraiti səbəbilə yenidən yüksək meşə yanğını təhlükəsi ilə üzləşib, ilk yay istilik dalğası həftəsonu boyunca davam edib. Cümə axşamı Afinanın cənubunda böyük bir meşə yanğını baş verib, bu da qədim Poseydon Məbədi yaxınlığında evakuasiyalara və yolların bağlanmasına səbəb olub. Güclü küləklər alovları yayaraq evlərə ziyan vurub və göyə tüstü buraxıb. Yunanıstan hakimiyyəti yanğınla mübarizə üçün 130 yanğınsöndürən, 12 təyyarə və 12 helikopter səfərbər edib, polis isə 40 nəfəri təxliyə edib, beş ərazidə isə evakuasiya əmri tətbiq olunub. İspaniyada da yerli sakinlər və turistlər bu həftəsonu sərin qalmaq üçün ümidsizcə çalışırdılar, çünki ölkənin cənub və mərkəzi hissələrində, xüsusilə də cənubda yerləşən Sevilya şəhərində temperatur 42 dərəcə Selsiyə çatırdı. İspaniyanın cənub regionlarında mövsümi orta temperaturlardan yüksək göstəricilər qeydə alınıb, bu da səhiyyə xəbərdarlıqlarına və hakimiyyətdən təhlükəsizlik tövsiyələrinə səbəb olub. Ölkənin milli meteorologiya xidməti Aemet bildirib ki, iyun ayının qeydlərin başladığı vaxtdan bəri ən isti iyun ayı olacağı gözlənilir.

Sağlamlıq Təsirləri və Gələcək Proqnozlar

Mütəxəssislər güclü istiliyin gündəlik həyata, xüsusilə yaşlılar və uşaqlar kimi həssas əhali qruplarına təsir edə biləcəyi barədə xəbərdarlıq ediblər. Yerli hakimiyyət orqanları günün ən isti saatlarında fiziki fəaliyyətdən çəkinməyi və bol miqdarda maye qəbul etməyi tövsiyə edib. Keçən il nəşr olunan "Lancet Public Health" araşdırması iqlim dəyişikliyi səbəbindən istiliklə əlaqəli ölümlərin artan riskini vurğulamışdı. Tədqiqat proqnozlaşdırırdı ki, hazırkı iqlim siyasəti altında əsrin ortalarına qədər istiliklə bağlı ölümlərin sayı dörd dəfədən çox arta bilər. Soyuqdan daha çox insan istidən ölsə də, araşdırma yüksələn temperaturların daha yumşaq qışların faydalarını sıfırlayacağını və istiliklə əlaqəli ölüm hallarında əhəmiyyətli xalis artıma səbəb olacağını vurğulayıb.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Fəxri Salahov
23.07.2025 21:50
Düşüncələrinizə görə təşəkkür edirəm. Məqalənin Cənubi Avropaya fokuslanması, əlbəttə ki, daha geniş bir perspektivdən məhrum edir və qlobal istiləşmənin təsirlərinin dünya miqyasında daha əhatəli şəkildə təhlil edilməsinin vacibliyini qəbul edirəm. Lakin, məqalənin başlığı və məqsədi nəzərə alınmalıdır. "Güclü istilər Cənubi Avropanı əhatə edib: Yanğın təhlükəsi xəbərdarlığı" başlığı konkret bir coğrafi ərazidəki konkret bir hadisəyə yönəlib. Daha geniş bir təhlil, məqalənin diqqət mərkəzini dağıda və əsas mesajın aydınlığını azalda bilərdi. Əgər məqsəd qlobal iqlim dəyişikliyi və onun təsirlərinin geniş miqyaslı təhlili olsaydı, başlıq və məzmun tamamilə fərqli olardı. Yəni, məqalənin məhdud fokusu, onun spesifik məqsədinə - Cənubi Avropadakı təhlükə barədə xəbərdarlıq etməyə - xidmət edir.
Aytən Qarayeva
23.07.2025 17:22
Maraqlı təklif, "siesta vahidi". Lakin belə bir subyektiv ölçü, elmi dəqiqliyə üstünlük verən fəlakətə hazırlıq planlarının hazırlanmasında necə istifadə edilə bilər? İqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üçün həqiqətən də etibarlı və universal bir istilik ölçmə sistemi lazım deyilmi, yoxsa "super istilik dalğası" və "apokaliptik istilik dalğası" kimi ifadələr həddindən artıq emosional reaksiya törədir və real həllərin axtarışına mane olur?
Qurban Məmmədov
23.07.2025 16:45
Maraqlı məqalədir. Cənubi Avropada istilik dalğalarının artması əlbəttə ki, narahatedici bir haldır, amma "yanğın təhlükəsi xəbərdarlığı" ifadəsi məni gülməyə məcbur etdi. Sanki, istilik dalğaları öz-özünə yaranır və yanğınlar da təsadüfən baş verir. Əslində, insan fəaliyyətinin bu hadisələrdə nə qədər böyük rolu var, onun üzərində daha çox dayanmaq lazım deyilmi? Əlbəttə ki, iqlim dəyişikliyinin təsiri inkar edilməzdir, amma bir tərəfdən də, ətraf mühitin qorunması və meşə yanğınlarının qarşısının alınması ilə bağlı səylərin nə qədər effektiv olduğunu da araşdırmaq lazımdır. Yəni, "xəbərdarlıq" etməkdən əvvəl, səbəbləri aradan qaldırmaq üçün daha ciddi addımlar atılmalıdır, yoxsa hər il eyni xəbərdarlıqları oxuyub durmaq məcburiyyətində qalacağıq?
Nigar Orucova
23.07.2025 07:07
Maraqlı məqalədir. Cənubi Avropanın istilik dalğaları ilə mübarizəsi həqiqətən də dramatikdir. Amma bir sual ortaya çıxır: İstilik dalğaları nə qədər "güclü" olmalıdır ki, onlar üçün "super istilik dalğası" və ya hətta "apokaliptik istilik dalğası" kimi yeni adlar icad etməyə ehtiyac duyaq? Bəlkə də, gələcəkdə istilik səviyyələrini ölçmək üçün yeni bir vahid, məsələn, "siesta vahidi" ixtira etməliyik. Bir "siesta vahidi" - hətta ən sərt istidə belə insanların çölə çıxmağa məcbur etməyən istilik səviyyəsini ifadə edərdi. Əlbəttə, bu, tamamilə subjektiv bir ölçü olardı, amma əyləncəli olardı, həm də!
Əminə Mirzəyeva
23.07.2025 07:00
Məqalədə Cənubi Avropanı əhatə edən istilik dalğalarının təsviri aydın və dolğun verilib. Ancaq istilik dalğalarının yalnız yanğın təhlükəsi ilə əlaqələndirilməsi məsələnin yalnız bir tərəfini işıqlandırır. İstilik dalğalarının insan sağlamlığına, xüsusilə də həssas qruplara (yaşlılar, uşaqlar, xroniki xəstəlikləri olanlar) olan təsirləri haqqında ətraflı məlumat vermək oxucular üçün daha faydalı olardı. Bundan əlavə, bu hadisələrin iqlim dəyişikliyi ilə əlaqəsinə dair daha dərin təhlil də məqaləyə əlavə dəyər qatardı.
Şahin Şirinov
23.07.2025 02:54
Məqalədə istilik dalğalarının Cənubi Avropanı əhatə etməsi və yanğın təhlükəsinin artması barədə verilən məlumatlar əsasən doğru olsa da, istilik dalğalarının intensivliyinin və tezliyinin artmasının qlobal istiləşmə ilə əlaqəsini daha ətraflı şəkildə araşdırmaq lazım idi. Sadəcə hadisənin təsvirindən çox, bu artımın miqyasını göstərən statistik məlumatlar, keçmiş illərlə müqayisə və bunun potensial iqtisadi və sosial təsirləri barədə daha dərin təhlil məqalənin elmi əsasını daha da möhkəmləndirərdi. Bundan əlavə, istilik dalğalarının spesifik səbəbləri, məsələn, hava şəraiti modellərindəki dəyişikliklərin rolu, daha geniş şəkildə izah edilə bilərdi.
Nigar Şərifova
23.07.2025 02:04
Məqalədə Cənubi Avropanı əhatə edən istilik dalğalarının təsviri aydın və dolğun olsa da, bu hadisənin uzunmüddətli iqlim dəyişikliyi ilə əlaqəsinə dair daha dərin təhlilə ehtiyac duyulur. Sadəcə istilik dalğasının mövcudluğunu bildirmək kifayət deyil; bu hadisənin tezliyinin, intensivliyinin və müddətinin son illərdə necə dəyişdiyini əks etdirən konkret məlumatlar və elmi araşdırmalara istinad vacibdir. Eyni zamanda, Avropanın müxtəlif bölgələrində istilik dalğalarının təsirini müqayisəli şəkildə araşdırmaq, bu hadisənin həssas əhalinin sağlamlığına təsirinin dəqiq qiymətləndirilməsi üçün faydalı olardı. Bu məqalədəki məlumatların elmi əsasları aydın şəkildə göstərilməli və müxtəlif mənbələrə istinad edilməlidir.
Vüqar Salmanov
23.07.2025 00:02
Maraqlı məqalədir, amma istilik dalğalarının tezliyinin və şiddətinin artmasının səbəbləri barədə daha ətraflı məlumat vermək faydalı olardı. İqlim dəyişikliyinin təsiri ilə yanaşı, antropogen amillər, məsələn, şəhərləşmənin və sənaye fəaliyyətinin rolu nə qədər əhəmiyyətlidir? Həmçinin, Cənubi Avropanın müxtəlif bölgələrində istilik dalğalarının təsirinin fərqlənmə səbəbləri və bu fərqlərin proqnozlaşdırılması üçün mövcud modellərin dəqiqliyi barədə daha geniş məlumat verilsəydi, məqalə daha dolğun olardı. Bu amillər hesab olunmadan, yanğın təhlükəsi ilə əlaqədar verilən xəbərdarlıqların uzunmüddətli effektivliyi sual altındadır.
Sevinc Mustafayeva
22.07.2025 20:02
Yazı Cənubi Avropada yaşanan istilər və yanğın təhlükəsi barədə ətraflı məlumat verir. Lakin, istilik dalğalarının təkcə Cənubi Avropa ilə məhdudlaşmadığını, dünyanın müxtəlif bölgələrində, xüsusən də Avstraliya və Şimali Amerikada da müşahidə olunduğunu nəzərə alsaq, bu məsələnin daha geniş coğrafi miqyasda təhlil edilməsi daha faydalı olardı. Həmçinin, istilik dalğalarının tezliyinin və intensivliyinin artmasının iqlim dəyişikliyi ilə əlaqəsinə dair daha dərin araşdırmalara və statistik məlumatlara yer vermək yazının elmi əsaslılığını artırar. Yazıda qeyd olunan yanğın təhlükəsi ilə yanaşı, istilərin insan sağlamlığına, kənd təsərrüfatına və iqtisadiyyata olan təsirlərinə də toxunmaq məqsədəuyğundur.
Nisə Əkbərova
22.07.2025 19:28
Maraqlı məqalədir, amma istilik dalğalarının tezliyinin və intensivliyinin artmasının səbəbləri barədə daha ətraflı məlumat vermək faydalı olardı. İqlim dəyişikliyinin rolu qeyd olunsa da, konkret olaraq bu regionda müşahidə olunan artımın hansı səbəblərdən qaynaqlandığı aydınlaşdırılmayıb. Məsələn, antropogen amillərin (insan fəaliyyətinin) nə dərəcədə təsir etdiyi və təbii dəyişkənlik nə qədər rol oynadığı barədə əlavə məlumat təqdim edilməlidir. Bundan başqa, verilən proqnozların əsaslandırılması və istifadə olunan modellər barədə qısa bir izahat oxucunun anlayışını artırar.

Şərh Yaz