Həsinanın oğlu: Məhkəmə anama ölüm hökmü verəcək

Banqladeşdə Gərginlik Artır: Şeyx Hasinanın Oğlu Seçkiləri Boykotla Hədələyir

Banqladeşin sabiq Baş naziri Şeyx Hasinanın oğlu xəbərdarlıq edib ki, anasının xüsusi tribunal tərəfindən ölüm cəzasına məhkum edilməsi ehtimalı böyükdür. Lakin o, anasının Hindistandakı sürgündə təhlükəsiz olduğunu vurğulayıb. Sajeeb Wazed eyni zamanda, partiyasının qadağası aradan qaldırılmadığı təqdirdə, Şeyx Hasinanın tərəfdarlarının gələn ilki seçkiləri bloklayacağını bildirib. Sajeeb Wazed bu açıqlamaları bazar günü Reuters agentliyinə verib. Bu bəyanatlar Dəkkə məhkəməsinin bazar ertəsi Şeyx Hasina barəsində 2024-cü ildə etirazçılara qarşı törədilən ölümcül repressiya səbəbindən insanlığa qarşı cinayətlər ittihamı ilə televiziyada yayımlanacaq hökmü elan etməsindən bir gün əvvəl edilib. Onun bu hədələri, ölkədə hökm və fevralda keçirilməsi planlaşdırılan Banqladeş seçkiləri öncəsi, paytaxtı bürüyən bomba partlayışları və yandırma hücumları fonunda Banqladeşdə gərginliyi daha da artıracaq. "Biz hökmün nə olacağını dəqiq bilirik. Onlar bunu televiziyada nümayiş etdirirlər. Onlar anamı məhkum edəcəklər və yəqin ki, ölüm cəzasına məhkum edəcəklər", – deyə ABŞ-ın paytaxtı Vaşinqtonda olan Wazed bildirib. "Anama nə edə bilərlər? Anam Hindistanda təhlükəsizdir. Hindistan ona tam təhlükəsizlik təmin edir." 78 yaşlı Şeyx Hasina, 2024-cü ilin avqustunda tələbə-liderliyi ilə baş verən etirazların onun 15 illik hakimiyyətinə son qoymasından sonra Yeni Dehlidə sürgündə yaşayır. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının hesabatına görə, həmin ilki nümayişlər zamanı 1400-ə qədər insan həlak olub, onların əksəriyyəti təhlükəsizlik qüvvələrinin atəşə açması nəticəsində həyatını itirib. Keçmiş lider ölümcül repressiyaya görə Banqladeşin Beynəlxalq Cinayətlər Tribunalında mühakimə olunur. O, hər hansı bir səhv hərəkət etdiyini rədd edir və prosesləri siyasi motivli adlandırır.

"Seçkilərə İcazə Verməyəcəyik"

Wazed Reuters-ə bildirib ki, Banqladeş siyasətində müstəqillikdən bəri hökmranlıq edən nominal mərkəz-sol, dünyəvi partiya olan Avami Liqasının tərəfdarları, əgər partiya qadağan olunmuş qalarsa, Banqladeş seçkilərinin keçirilməsinə imkan verməyəcəklər. "Avami Liqası olmadan seçkilərə icazə verməyəcəyik", – deyə o qeyd edib. "Etirazlarımız daha da güclənəcək və biz nə lazımdırsa, onu da edəcəyik." O əlavə edib ki, "beynəlxalq ictimaiyyət bir şey etməsə, bu seçkilərdən əvvəl Banqladeşdə yəqin ki, zorakılıq baş verəcək". Nobel mükafatçısı Məhəmməd Yunusun rəhbərlik etdiyi müvəqqəti hökumət, milli təhlükəsizlik təhdidləri və yüksək vəzifəli liderlərə qarşı müharibə cinayətləri istintaqına istinad edərək, partiyanın qeydiyyatını 2025-ci ilin mayında dayandırıb və siyasi fəaliyyətlərini qadağan edib. Hökumət sözçüsü Wazedin xəbərdarlıqlarını rədd edib. Reuters-in məlumatına görə, sözçü "müvəqqəti hökumət, xüsusilə sürgündə olan siyasi xadimlər tərəfindən zorakılığa təhrik etməyi son dərəcə məsuliyyətsiz və qınanılacaq hal hesab edir" deyib. Associated Press agentliyinə verdiyi əvvəlki müsahibədə Wazed bildirib ki, "qadağa ləğv edilməli, seçkilər inklüziv, azad və ədalətli olmalıdır. İndi baş verənlər həqiqətən də anamı və siyasi liderlərimizi seçkilərdə iştirak etməkdən kənarlaşdırma cəhdidir".

Artan Zorakılıq

Son günlər Dəkkədə zorakılıq artıb. Bazar günü şəhərdə bir neçə primitiv bomba partlayıb, daha əvvəl, noyabrın 12-də isə 32 partlayış qeydə alınıb. Onlarla avtobus yandırılıb və səlahiyyətlilər Avami Liqasının fəallarını iddia edilən təxribatla əlaqədar saxlayıb. Paytaxt Dəkkə və digər böyük şəhərlərdə məktəblər keçən həftə onlayn təhsilə keçib. Banqladeş təhlükəsizliyi gücləndirmək üçün 400-dən çox sərhəd keşikçisini səfərbər edib, yoxlama məntəqələrini gücləndirib və ictimai yığıncaqları məhdudlaşdırıb. Cənubi Asiya üzrə analitik Maykl Kuqelman Əl-Cəzirəyə bildirib ki, Şeyx Hasina "Banqladeş siyasətində ildırımötürücü rolunu oynayır". "O, Hindistanda onlayn çıxış edə bilər və bu, bu ilin əvvəlində olduğu kimi, şiddətli reaksiya doğura bilər", – deyən Kuqelman əlavə edib: "Şeyx Hasina’nın oğlunun seçkiləri bloklayacağı ilə hədələməsi, partiyanın qarşıdan gələn seçkilər kontekstində zorakılıqdan istifadə etmək niyyətini demək olar ki, açıq şəkildə ortaya qoyur." Zorakılıq Yunus hökumətinin fəaliyyəti ilə bağlı daha geniş narahatlıqlar fonunda baş verir. Banqladeş hüquq müdafiə qrupu Odhikar-ın hesabatı, dövlət zorakılığına son qoyulacağına dair vədlərə baxmayaraq, 2024-cü ilin avqustundan 2025-ci ilin sentyabrına qədər ən azı 40 məhkəmədənkənar qətlin sənədləşdirildiyini göstərir. Şeyx Hasina dövründə sui-istifadələrdə ittiham olunan eyni təhlükəsizlik qüvvələri – o cümlədən Hərbi Çevik Reaksiya Batalyonu – fəaliyyətini davam etdirir. Yunus 2026-cı ilin fevralında seçkilər keçirəcəyini və eyni gündə konstitusiya islahatları üzrə referendum təşkil edəcəyini vəd edib.

24 saat