Hakimin qərarı
Nyu-Yorkun Cənub Dairəsi üzrə ABŞ Dairə Məhkəməsinin hakimi Pol Engelmayer, ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyasının uzun müddətli cinsi cinayətkar Ceffri Epşteynin ortağı Gizleyn Maksvellin işi üzrə böyük münsiflər heyətinin materiallarını açmaq tələbini rədd edib. Maksvell cinsi istismar ittihamı ilə 20 il həbs cəzası çəkir.
Hakim Engelmayer Ədliyyə Departamentinin (ƏD) bu materialları açıqlamaq təşəbbüsünü rədd edərək, mövcud vəziyyətin böyük münsiflər heyətinin transkriptlərinin və sübutların yayımlanmasını zəruri etmədiyini bildirib. Adətən bu cür məlumatlar gizli saxlanılır. Engelmayer ƏD-nin arqumentlərini yetərsiz hesab edib.
"Hökumətin xüsusi vəziyyətlərə istinadı keçərli deyil", - deyə Engelmayer qeyd edib. Onun sözlərinə görə, Gizleyn Maksvellin böyük münsiflər heyətinin materialları Epşteyn və Maksvellin cinayətləri, yaxud hökumətin araşdırması haqqında yeni məlumatlar ortaya çıxarmayacaq.
Ədliyyə Departamentinin mövqeyi
ƏD daha əvvəl Maksvell və Epşteyn işlərinə nəzarət edən hakimlərdən onlara qarşı federal ittihamların əsasını təşkil edən böyük münsiflər heyətinin materiallarını yayımlamalarını istəmişdi. Bu addım "Epşteyn faylları" adlanan sənədlərə baxış keçirilməsi və hökumətin sahib olduğu əlavə sənədlərin yayımlanmaması qərarına etiraz olaraq atılıb. sələfi
Gizleyn Maksvellin hüquq müdafiə qrupu Ədliyyə Departamentinin bu cəhdinə qarşı çıxıb və müvəkkillərinin bu məlumatların yayımlanmasına qarşı olduğunu bildirib. Məhkəmə sənədlərində ƏD böyük münsiflər heyətinin transkriptlərində yalnız iki hüquq-mühafizə orqanı əməkdaşının ifadələrinin yer aldığını və əksər məlumatların Epşteyn və Maksvellin məhkəmə prosesləri zamanı ictimaiyyətə açıqlandığını qeyd edib.
Engelmayer, məhkəmənin materiallara baxışından sonra, onların yayımlanmasının "hər hansı əhəmiyyətli yeni məlumat" ortaya çıxarmayacağını vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, materiallarda Epşteyn və ya Maksvellin müştəriləri barədə heç bir məlumat yoxdur, cinayətlərinin yeni üsulları və ya məkanları, sərvətlərinin mənbələri, Epşteynin ölümü və ya hökumətin araşdırmasının gedişi barədə məlumat verilmir.
Hakimin tənqidi
Hakim Engelmayer əlavə edib ki, böyük münsiflər heyətinin materialları Epşteyn, Maksvell və ya onların əlaqələri haqqında gizli məlumat mənbəyi deyil və Tramp administrasiyasının sənədləri açmaq üçün gətirdiyi əsaslandırma "qeyri-səmimi"dir.
"İctimaiyyətin bir üzvü, Maksvellin böyük münsiflər heyətinin materiallarının ictimai biliyə heç bir töhfə vermədiyini başa düşərək, hökumətin onları açmaq üçün hərəkətinin "şəffaflığa" deyil, yayındırmaya yönəldiyini düşünə bilər", - deyə hakim qeyd edib.
Oxucu Şərhləri
Şərhi nəzərə alsaq, maraqlı bir sual yaranır: Hakim Engelmayerin qərarını ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyası ilə əlaqələndirərkən hansı mənbə və ya dəlilə əsaslanılıb? Məqalədə bu iki qurum arasında birbaşa əlaqə olduğu vurğulanırmı, yoxsa bu yalnız bir ehtimaldır? Bu məqamın aydınlaşdırılması üçün əlavə məlumat və ya mənbə təqdim oluna bilərmi? Belə ki, məlumatın düzgünlüyünü təmin etmək üçün bu detallar əhəmiyyətlidir.
Qeyd etmək lazımdır ki, Maksvellin Epşteynlə olan əlaqələri və bu əlaqələrin miqyası ictimaiyyətin geniş marağına səbəb olub. Digər ölkələrdə, məsələn, bəzi Avropa ölkələrində belə yüksək profilli cinayət işlərində məhkəmə materiallarının daha tez və daha geniş şəkildə ictimaiyyətin ixtiyarına verilməsi tendensiyası müşahidə edilir. Bu, milli hüquq sistemlərinin fərqli yanaşmalarını əks etdirir. Bəs, ABŞ-da böyük münsiflər heyətinin materiallarının açılmasının rədd edilməsi, ümumilikdə cinayət işlərinin şəffaflığına və ictimai etimada necə təsir edə bilər?
Bu məsələni daha geniş bir sosial tendensiya kontekstinə qoyaraq, belə bir fikir irəli sürülə bilər: Son illərdə, xüsusilə yüksək profilli cinayət işlərində, ictimaiyyətin məlumat əldə etmə həvəsi artmışdır. Eyni zamanda, məhkəmə sistemində şəxsi məxfilik və təqsirsizlik prezumpsiyasını qorumaq üçün müəyyən mexanizmlər mövcuddur. Bu iki amilin çəkişməsi, həm hüquqi, həm də ictimai məkanlarda davamlı bir müzakirə mövzusudur. Məqsəd, hər kəsin hüquqlarını qoruyarkən, eyni zamanda ictimaiyyətin məlumatlılığını təmin etməkdir.
Belə bir şəraitdə, gələcəkdə belə işlərdə münsiflər heyətinin materiallarının ictimaiyyətin mühakiməsinə təqdim edilməsinin hüquqi çərçivəsini genişləndirmək və ya daha da məhdudlaşdırmaq məqsədilə hansı yeni hüquqi və ya etik yanaşmaların formalaşdırılacağını düşünmək maraqlıdır.
Maksvell işində böyük münsiflər heyətinin materiallarının açılmasından imtina edilməsi, ümumiyyətlə, məxfiliyin qorunması və ictimai maraq arasındakı balansla bağlı ciddi suallar doğurur. Bu qərarın hüquqi əsaslandırması nə olursa-olsun, ictimaiyyətin maraqlandığı belə bir yüksək profilli işdə şəffaflığın təmin edilməsi, həm də digər oxşar hallarda nümunə ola biləcək bir məqamdır. "Pentagon sənədləri" işində əldə edilən təcrübə, dövlət maraqları və ictimaiyyətin məlumat əldə etmə hüququ arasında necə bir incə xətt olduğunu göstərmişdi. Bəlkə də bu gün də eyni sualın fərqli bir kontekstdə yenidən gündəmə gəldiyini görməliyik.
Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: Münsiflər heyətinin materiallarının ictimaiyyətə açıqlanması, gələcəkdə oxşar cinayətlərdə iştirak edə biləcək digər şəxslərin müəyyən edilməsinə xidmət edə bilərmi? Əgər bu materiallarda Epşteynin cinayət şəbəkəsinə daxil olan digər şəxslərə dair dəlillər varsa, bu, münsiflər heyətinin materiallarının açılmasının tərəfdarları üçün əlavə bir arqument təşkil edə bilər. Hakim Engelmayerin qərarının tam mətni araşdırılmadan, məhz bu aspektdən materialların niyə gizli saxlanıldığı barədə dəqiq bir fikir yürütmək çətin olsa da, bu potensial fayda hər zaman nəzərə alınmalıdır.
Şərh Yaz