Harvard Həkimi Gənc Yaşda Bağırsaq Xərçənginin 5 Xəbərdaredici Əlamətini Açıqladı

Yoğun bağırsaq xərçəngi, əvvəllər daha çox yaşlı insanlarda müşahidə edilsə də, son zamanlar gənc insanlar arasında narahatedici dərəcədə artım göstərir. ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzlərinin (CDC) məlumatına görə, 1999-2020-ci illər arasında 20-24 yaşlı yetkinlərdə yoğun bağırsaq xərçəngi hallarında 185%, 15-19 yaşlı yeniyetmələrdə isə 333% artım qeydə alınıb. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) hesabatına əsasən, təkcə 2020-ci ildə yoğun bağırsaq xərçəngi 930 mindən çox insanın ölümünə səbəb olub. Bu səbəbdən, xəstəliyin əlamətlərini erkən aşkar etmək həyati əhəmiyyət kəsb edir. Harvard və Stanfordda təhsil almış Kaliforniyalı qastroenteroloq Dr. Saurabh Sethi yoğun bağırsaq xərçənginin diqqətdən qaçırılmaması lazım olan beş xəbərdarlıq əlamətini açıqlayıb.

Yoğun Bağırsaq Xərçəngi Nədir?

Amerika Xərçəng Cəmiyyətinin məlumatına görə, yoğun bağırsaqda və ya düz bağırsaqda başlayan xərçəngə kolorektal xərçəng deyilir. Xərçəng yoğun bağırsaqda meydana gəldikdə, bu yoğun bağırsaq xərçəngi adlandırılır.

Yaş, ailə tarixi, irsi kolorektal xərçənglə əlaqəli mutasiyalar (HNPCC, FAP və Peutz-Jeghers polipozu), iltihablı bağırsaq xəstəliyi (İBX) tarixi, eləcə də ətraf mühit və həyat tərzi faktorları yoğun bağırsaq xərçəngi riskini artıran əsas amillərdir.

Yoğun Bağırsaq Xərçənginin Xəbərdarlıq Əlamətləri

Dr. Sethi bildirir ki, getdikcə daha çox gənc insanlarda yoğun bağırsaq xərçəngi diaqnozu qoyulur. Xərçəngin erkən mərhələdə aşkarlanması müalicə imkanlarını və nəticələrini əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra bilər. Aşağıdakı beş əlaməti diqqətdən qaçırmamaq tövsiyə olunur.

Nəcisdə Qan

Rektal qanaxma yoğun bağırsaq xərçənginin vacib xəbərdarlıq əlaməti ola bilər. Nəcisdə, tualet qabında və ya tualet kağızında qan aşkarlasanız, bunu yüngülə almamalısınız.

Nəcisin Forması və Ölçüsündə Dəyişiklik

Bağırsaq hərəkətlərindəki dəyişikliklərə laqeyd yanaşmaq olmaz. Dr. Sethi qeyd edir ki, "nəcisin forması və ölçüsündəki dəyişiklik bağırsağın daralmasına işarə edə bilər". Buna görə də, nəcisinizdə hər hansı davamlı dəyişiklik müşahidə etsəniz, həkimə müraciət etməyin vaxtıdır.

Xroniki Qarın Ağrısı

Tez-tez qarın bölgəsində ağrı hiss edirsinizsə, bunu sadəcə "qida ilə əlaqəli" hesab etməməlisiniz. Dr. Sethi xəbərdarlıq edir ki, xroniki qarın ağrısı yoğun bağırsaq xərçənginin əsas simptomlarından biridir. Əgər davamlı qıcolmalar, köp və ya narahatlıq adi müalicə üsulları ilə keçmirsə, narahat olmalısınız.

Səbəbsiz Çəki İtkisi

Heç bir səbəb olmadan çəki itirmək müxtəlif xərçəng növlərinin qırmızı bayrağıdır. Əgər pəhrizinizdə və ya məşq rejiminizdə dəyişiklik etmədən çəkinizin azaldığını müşahidə edirsinizsə, dərhal həkiminizlə danışmalısınız. Bu, həm də yoğun bağırsaq xərçənginin simptomu ola bilər.

Davamlı Yorğunluq və Dəmir Defisitli Anemiya

Bütün zaman yorğun hiss edirsiniz? Əgər yaxşı yatdıqdan sonra belə yorğun oyanırsınızsa, bu, narahatlıq doğurmalıdır. Təəssüf ki, bu, tez-tez diqqətdən qaçan vacib əlamətlərdən biridir. Gənc insanlar bunu sadə yorğunluq kimi qəbul edirlər. Lakin əgər səbəbsiz yerə tez-tez yorğunluq hiss edirsinizsə, tibbi məsləhət almaq vacibdir.

Bu simptom, adətən, rutin qan analizi zamanı aşkar olunana qədər səssiz qalır. Bağırsaqdakı şişlər yavaş və davamlı qanaxmaya səbəb olaraq dəmir çatışmazlığına gətirib çıxara bilər. Dr. Sethi izah edir ki, "aşkarlanmayan qanaxma olmasa belə, dəmir defisitli anemiya baş verə bilər".

Yuxarıda qeyd olunan əlamət və simptomlar yoğun bağırsaq xərçənginə işarə edə bilər; lakin, onların mövcudluğu hər zaman bu diaqnozu göstərmir. Dr. Sethi vurğulayıb ki, "bu problemlər bir çox digər tibbi vəziyyətlərdə də müşahidə oluna bilər, ona görə də mütləq həkiminizlə məsləhətləşin." Buna baxmayaraq, bu simptomlardan xəbərdar olmaq vacibdir, çünki erkən diaqnoz həyatları xilas edə bilər.

24 saat