Dünya 03.12.2025

Hindistan dövlət kiber təhlükəsizlik tətbiqini smartfonlara öncədən yükləmə qərarından imtina etdi

Hindistan dövlət kiber təhlükəsizlik tətbiqini smartfonlara öncədən yükləmə qərarından imtina etdi

Hindistan Məcburi Kiber Təhlükəsizlik Tətbiqi Əmrini Ləğv Etdi

Hindistan smartfon istehsalçılarına yeni telefonlarda dövlət tərəfindən idarə olunan kiber təhlükəsizlik proqramını quraşdırmağı məcburi edən əmrini ictimai etirazlardan sonra ləğv edib. Ötən həftə qəbul edilən, lakin bazar ertəsi elan edilən bu əmr, smartfon istehsalçılarına 90 gün ərzində yeni cihazlara "Sanchar Saathi" adlı yeni proqramı yükləməyi tələb edirdi. Tətbiqin "deaktiv edilə bilməyəcəyi və ya məhdudlaşdırıla bilməyəcəyi" şərti məxfilik və nəzarət narahatlıqlarına səbəb olmuşdu.

Hökumət bu addımı mobil telefonların həqiqiliyini yoxlamaq üçün zəruri olduğunu iddia etsə də, kibertəhlükəsizlik ekspertləri bunun vətəndaşların məxfilik hüququnu pozduğunu bildirmişdilər.

Qərarın Geri Çəkilməsi və Tətbiqin Performansı

Hindistan hökuməti qərarını "Sanchar Saathi" proqramının "artan qəbulu" ilə əsaslandıraraq, əmri geri çəkdiyini açıqlayıb. Hindistanın rabitə nazirliyinin məlumatına görə, indiyədək 14 milyon istifadəçi proqramı yükləyib və gündəlik 2000 fırıldaqçılıq halı barədə məlumat verib. Təkcə çərşənbə axşamı 600 min yeni istifadəçi qeydiyyatdan keçərək on qat artım göstərib.

Lakin qeydiyyatı məcburi edən əmr bir sıra kibertəhlükəsizlik ekspertləri arasında ciddi narazılığa səbəb olmuşdu. "Apple" və "Samsung" kimi böyük smartfon istehsalçıları da proqramı telefonlarına əvvəlcədən yükləmək tələbinə qarşı çıxmışdılar. Mənbələr şirkətlərin bu təlimatın əvvəlcədən məsləhətləşmələr aparılmadan verilməsindən və istifadəçi məxfilik normalarını pozmasından narahat olduğunu bildirmişlər.

Rəsmi Reaksiyalar və Müdafiə Qruplarının Mövqeyi

Əmr geri çəkilməsinə baxmayaraq, Hindistanın rabitə naziri Jyotiraditya Scindia proqramın nəzarəti artırmaq üçün istifadə edilə biləcəyi ilə bağlı narahatlıqları rədd edib. Scindia bildirib ki, "Sanchar Saathi təhlükəsizlik proqramı ilə heç bir izləmə mümkün deyil və olmayacaq."

Hökumətin qərarı rəqəmsal hüquq müdafiəçiləri tərəfindən müsbət qarşılanıb. "İnternet Azadlığı Fondu" (Internet Freedom Foundation) X (Twitter) sosial şəbəkəsində açıqlama verərək bildirib: "Bu, müsbət bir inkişafdır, lakin biz hələ də bu elanı müşayiət edəcək tam hüquqi sərəncamın, o cümlədən 2024-cü il Kiber Təhlükəsizlik Qaydaları çərçivəsində edilmiş hər hansı düzəlişlərin dərc olunmasını gözləyirik." Fond əlavə edib: "Hələlik, formal hüquqi sərəncam dərc olunub müstəqil şəkildə təsdiqlənənə qədər bunu ehtiyatlı nikbinlik kimi qəbul etməliyik, yekun qərar kimi yox."

24 saat

Oxucu Şərhləri

Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!

Şərh Yaz