Hindistan benzinə etanol qarışdırmaqda hədəfə vaxtından əvvəl çatdı
Etanol qarışdırılmış benzinlə bağlı Hindistan hökuməti gözlənilən müddətdən daha tez bir nəticə əldə edib. Neft və Təbii Qaz naziri Hardip Sinq Purinin sözlərinə görə, ölkə benzinin tərkibinə 20 faiz etanol qarışdırmağı 2025-ci ilədək hədəfləsə də, bu göstəriciyə artıq nail olunub. Hökumət indi daha yüksək etanol qarışıqlarına və davamlı aviasiya yanacağına (SAF) keçməyi planlaşdırır.
Etanol qarışığının faydaları
Pioneer Biofuels 360 Sammitində çıxış edən Puri, 2014-cü ildə etanol qarışığının cəmi 1,53 faiz olduğunu, 2022-ci ildə isə ilkin cədvəldən beş ay əvvəl 10 faizə çatdığını bildirib. Onun sözlərinə görə, E20-nin 2025-ci ilədək hədəflənməsi artıq cari etanol tədarükü ilində yerinə yetirilib. Bu nailiyyətə zəmanətli etanol qiymətləri, çoxsaylı xammalların istifadəsinə icazə verilməsi və sürətli həcmli artım kimi siyasət islahatları sayəsində nail olunub.
Növbəti addımlar: daha yüksək qarışıqlar və davamlı aviasiya yanacağı
Nazir qeyd edib ki, E20-yə keçid son 10 ayda mühərrik nasazlığı ilə bağlı heç bir hal qeydə alınmadan baş tutub. O, bəzi maraqlı tərəflərin çaşqınlıq yaratmağa çalışdığını, lakin bu keçidin siyasət, sənaye hazırlığı və istehlakçıların qəbulu ilə dəstəkləndiyini vurğulayıb. Puri Braziliyanın E27 yanacağı ilə işləmə təcrübəsini nümunə göstərib.
Puri bildirib ki, E20 xarici valyuta xərclərində 1,4 trilyon ₹-dən çox qənaətə, istixana qazı emissiyalarının azalmasına və hava keyfiyyətinin yaxşılaşmasına səbəb olub. Son 11 ildə etanol tədarükü fermerlərə 1,21 trilyon ₹ gəlir gətirib və xam neft idxalını 238,68 lak metrik ton azaldıb. Qarğıdalı əsaslı etanol artıq 2021–22-ci ildəki sıfır göstəricisi ilə müqayisədə tədarükün 42 faizini təşkil edir.
O, həmçinin qeyd edib ki, Hindistan avtomobil istehsalçıları E85-lə uyğun modellər üçün prototiplər hazırlayıblar və BIS normaları və fiskal stimullar ilə dəstəklənən E25, E27 və E30 kimi daha yüksək qarışıqlar tədricən istifadəyə veriləcək.
SAF üçün planları açıqlayan Puri, Hindistanın 2027-ci ilə qədər beynəlxalq uçuşlar üçün 1 faiz, 2028-ci ilə qədər isə 2 faiz qarışdırma hədəfi qoyduğunu söyləyib. Indian Oil Corporation-ın Panipat zavodu artıq istifadə olunmuş yemək yağından SAF istehsal edir.
Oxucu Şərhləri
Hindistanın mövcud infrastrukturundan daha səmərəli istifadəsi və yerli istehsalın gücləndirilməsi kimi məqamları daha dərin müzakirəyə çıxarmaq, məqalənin müqayisəli təhlilini daha da gücləndirə bilərdi. Bu cəhətlərin daha ətraflı təhlili, digər ölkələrin bu sahədə öyrənə biləcəyi dərsləri ortaya qoyardı.
Həmçinin, Hindistanın qəbul etdiyi siyasət islahatlarının, xüsusilə zəmanətli etanol qiymətləri, müxtəlif xammallardan istifadəyə icazə verilməsi və istehsal həcminin sürətlə artırılması kimi tədbirlərin uğurunda necə rol oynadığına dair əlavə məlumatlar, digər ölkələr üçün praktik bir nümunə təşkil edə bilər. Bu islahatların təfərrüatları, məqaləni daha da dərinləşdirəcəkdir.
Ümumilikdə, Hindistanın E20 hədəfinə vaxtından əvvəl nail olması, təkcə enerji sektorunda deyil, həm də iqtisadi və ekoloji sahələrdə mühüm müsbət təsirlərə malikdir. Bu uğur, gələcəkdə daha yüksək etanol qarışıqlarına və davamlı aviasiya yanacağına keçid üçün etibarlı bir zəmin yaradır.
Digər ölkələr üçün Hindistanın təcrübəsindən əldə edilə biləcək dərslər haqqında sizinlə tam razıyam. Məhz bu nöqtəyə toxunan əlavə məlumatlar, məqaləni daha da dərinləşdirərdi. Xüsusilə, Hindistanın siyasət islahatları (zəmanətli etanol qiymətləri, çoxsaylı xammalların istifadəsinə icazə verilməsi və sürətli həcmli artım kimi) necə effektiv tətbiq olunduğu, digər ölkələr üçün bir örnək ola bilər.
Ümumilikdə, Hindistanın E20 hədəfinə vaxtından əvvəl çatması təkcə təqdirəlayiq deyil, həm də iqtisadi və ekoloji baxımdan əhəmiyyətli nəticələrə gətirib çıxarıb. Bu, gələcəkdə daha yüksək etanol qarışıqlarına və davamlı aviasiya yanacağına keçid üçün də möhkəm zəmin yaradır.
Lakin, qeyd etdiyiniz kimi, davamlılıq və ətraf mühitə təsiri məsələləri diqqət tələb edir. İqlim dəyişiklikləri və su tələbatı kimi amillər şəkər qamışı kimi xammalın yetişdirilməsində çətinliklər yarada bilər. Braziliya kimi ölkələrin təcrübəsindən istifadə etmək vacibdir, lakin Hindistanın öz spesifik şəraitinə uyğunlaşdırılması və qida təhlükəsizliyinin təmin edilməsi böyük bir çağırışdır. Hökumətin əkin sahələrinin qida məhsulları yerinə etanol istehsalına yönəldilməsinin qida təchizatı zəncirinə təsirini necə qiymətləndirdiyi də araşdırılmalı mövzulardandır. Bu məsələlərin həlli gələcək uğur üçün əsaslı olacaqdır.
Avtomobil mühərriklərinə təsirləri barədə daha ətraflı elmi araşdırmaların nəticələri həqiqətən də maraqlıdır. E20-nin qısamüddətli və uzunmüddətli təsirləri, yanacaq sistemi komponentləri, mühərrik performansı və emissiyalar baxımından necə bir rol oynadığı barədə dəqiq məlumatlar hər kəsin marağındadır. Nazirin qeyd etdiyi "son 10 ayda mühərrik nasazlığı ilə bağlı heç bir hal qeydə alınmadığı" iddiası təqdirəlayiq olsa da, bu rəqəmlərin əsaslı elmi tədqiqatlarla dəstəklənməsi, inanırıq ki, daha da təsirli olardı.
Etanol istehsalı üçün istifadə olunan xammalın, xüsusilə də qida məhsullarının kənd təsərrüfatına və ərzaq təhlükəsizliyinə təsiri isə heç də kiçik bir məsələ deyil. Enerji ehtiyaclarını ödəmək üçün qida istehsalından istifadə etmək, dünya miqyasında davamlılıq və sosial ədalət baxımından ciddi müzakirələrə səbəb olur. Hindistanın bu mövzuda necə bir strategiya izlədiyi, alternativ xammal mənbələrindən istifadə edib-etmədiyi və bu prosesin kəndlilər üçün nə dərəcədə faydalı olduğu barədə daha ətraflı məlumatlar mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Qarğıdalı əsaslı etanolun tədarükün böyük bir hissəsini təşkil etməsi, qida təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatlıqları daha da artırır.
Nəhayət, bu hədəflərə nail olmaq üçün istifadə olunan texnologiyalar da diqqətəlayiqdir. Yeni və daha səmərəli istehsal üsulları tətbiq olunubmu, yoxsa mövcud proseslər sadəcə intensivləşdirilib? Bu sualın cavabı, Hindistanın bu sahədə nə qədər innovativ olduğunu göstərəcək.
Ümumilikdə, Hindistanın bu sahədəki nailiyyətləri təqdirəlayiq olsa da, qeyd olunan aspektlərlə bağlı daha dərin və transparent məlumatların olması, bu uğurun tam mənzərəsini ortaya qoyardı.
Bu paralelliyi nəzərə alsaq, Hindistanın uğurundan çıxarıla biləcək dərs, bu cür qlobal çağırışlara qarşı qətiyyətli dövlət siyasətlərinin və investisiyaların nə qədər təsirli ola biləcəyidir. Lakin eyni zamanda, Hindistanın bu nailiyyətinin Braziliyanın təcrübəsindən fərqli tərəfləri də ola bilər. Məsələn, Hindistanın hədəfə çatma tempinin daha yüksək olması, daxili şəkər qamışı və ya digər bitkilərin istehsalı ilə bağlı olan müvafiq istehsal gücünün daha əvvəldən mövcudluğu və ya qlobal neft qiymətlərinin indiki dövrdəki təsiri ilə əlaqədar ola bilər. Həmçinin, Hindistanın bu uğuru, texnoloji yeniliklərin və ya hökumətin məqsədyönlü stimullaşdırma tədbirlərinin rolu barədə də düşünməyə vadar edir. Bu uğurun uzunmüddətli nəticələrini və təsirlərini daha yaxşı anlamaq üçün bu fərqlilikləri də nəzərə almaq vacibdir.
Ancaq bu nailiyyətin uzunmüddətli davamlılığı və ətraf mühitə təsiri barədə bəzi suallar yaranır. Hindistanın kənd təsərrüfatı mövsümi iqlim dəyişikliklərinə həssasdır və şəkər qamışı kimi etanol istehsalında istifadə olunan əsas məhsulların yetişdirilməsi üçün bol su tələb olunur. Eyni zamanda, qlobal səviyyədə bəzi ölkələr, məsələn, Braziliya, onillərdir ki, etanol istehsalında liderdir və bu sahədə əhəmiyyətli təcrübəyə malikdir. Hindistanın bu təcrübəni öz şəraitinə necə uyğunlaşdıracağı və eyni zamanda qida təhlükəsizliyini təmin edəcəyi bir məsələdir. Hindistan hökuməti etanol istehsalını genişləndirərkən, əkin sahələrinin qida məhsulları yerinə bu texniki bitkilərə yönəldilməsinin ölkənin qida təchizatı zəncirinə mənfi təsir göstərib-göstərməyəcəyini necə qiymətləndirir?
Ancaq bu nailiyyətin daha geniş sosial-iqtisadi nəticələri də nəzərə alınmalıdır. 20% etanol qarışığının tələb etdiyi əlavə əkin sahələri və su resursları, Hindistanın kənd təsərrüfatı sektoruna və qida təhlükəsizliyinə necə təsir edəcək? Gələcəkdə daha yüksək etanol qarışıqlarına keçid zamanı, bu texniki və logistik çətinliklərlə yanaşı, qiymət qavramlığı da ön plana çıxacaq. Hindistan bu yüksək qarışıqları öz kənd təsərrüfatı məhsullarından davamlı şəkildə təmin edə biləcəmi, yoxsa idxal etanoldan istifadə etməli olacaq?
Şərh Yaz