Hindistanda aviasiya xaosu: Pilotlar digər ölkələrdən daha çoxmu işləyir

IndiGo uçuşlarının ləğvi səbəbindən yaranan problemlər

Flight Duty Time Limitations - Hindistanda aviasiya xaosu Pilotlar digər - Hindistanın ən böyük aviaşirkəti olan IndiGo tərəfindən həyata keçirilən minlərlə uçuş son bir həftə ərzində ləğv edilib. Bu vəziyyət, dünyanın ən çox əhalisi olan ölkəsində səyahət mövsümünün pik nöqtəsində hava səyahətində böyük pozulmalara səbəb olub.

Xaos keçən həftə, özəl daşıyıcının pilotların istirahət və iş saatları ilə bağlı yeni hökumət qaydalarına uyğunlaşa bilməməsi nəticəsində yaranan pilot çatışmazlığı səbəbindən başlayıb.

Böhran Hindistandakı pilotların iş şəraiti və aviaşirkətlərin onların əməkhaqqı sisteminə mənfi təsir edən siyasətlər yürütdüyünü diqqət mərkəzinə gətirib.

Uçuşlarda yaranan pozulmalar haqqında nə bilirik?

Gündəlik 2200 uçuş həyata keçirən IndiGo, aviaşirkətin 20 illik fəaliyyəti ərzində ən pis böhranında, 2 dekabr tarixindən bəri təxminən 3400 uçuşu ləğv etməyə məcbur qalıb.

Yeni Dehli, Mumbay, Axmedabad və Heydərabad kimi bir neçə böyük şəhərdə uçuş pozulmaları yaşanıb ki, bu da ölkə daxilindəki hava limanlarında minlərlə sərnişinin köməksiz vəziyyətdə qalmasına səbəb olub.

Aviaşirkət öz əməliyyatlarının 15 dekabr tarixinə qədər normallaşacağını bildirir.

IndiGo bazar payının 65 faizinə nəzarət etdiyini nəzərə alsaq, səyahətə və bilet qiymətlərinə təsir ciddi olub, hökuməti müdaxilə etməyə və hətta daxili reyslər üçün qiymət tavanı tətbiq etməyə məcbur edib.

Air India və IndiGo birlikdə bazar payının 92 faizinə nəzarət edirlər. IndiGo, Şillonq, Kolhapur, Prayagraj, Aqra və Deoqarh kimi Hindistanın bir çox kiçik şəhər və qəsəbələrini birləşdirən yeganə aviaşirkətdir və bu sektorlarda ona inhisar mövqeyi verir.

Cümə günü təxminən 1600 uçuş ləğv edilib. Bir gün sonra 700-dən çox uçuş, ardınca isə bazar günü təxminən 650 uçuş ləğv olunub. Bazar ertəsi günü isə 400-dən çox uçuş ləğv edilib.

Yaranan pozulmalar geniş etirazlara səbəb olub.

Pilotların istirahət və iş saatları ilə bağlı yeni qaydalar nədən ibarətdir?

2024-cü ilin əvvəlində Hindistan hökuməti pilotların iş saatlarını, istirahət dövrlərini və yorğunluq idarəçiliyini yaxşılaşdırmaq üçün yeni Uçuş Tapşırığı Vaxtı Məhdudiyyətləri (FDTL) qaydalarını tətbiq edib. Bu qaydalar maksimum gündəlik iş saatlarını azaldıb və istirahət tələblərini sərtləşdirərək beynəlxalq yorğunluq risk normalarına daha çox uyğunlaşıb.

1 noyabr tarixində qüvvəyə minən yeni qaydalar aviaşirkətlərdən aşağıdakıları tələb edib:

• Pilotların məcburi həftəlik istirahət müddətini 36 saatdan 48 saata qədər artırmaq. Lakin pilotun şəxsi məzuniyyət tələbi məcburi istirahət müddətinə daxil edilə bilməz.
• Gecəyə davam edən pilot uçuş saatlarını 10 saatla məhdudlaşdırmaq.
• Gecə yarısı və səhər erkən saatlar arasında pilotun edə biləcəyi həftəlik enişlərin sayını iki ilə məhdudlaşdırmaq.
• Pilotların yorğunluq hesabatlarını hər rüb Hindistanın aviasiya tənzimləyicisi – Mülki Aviasiya Baş İdarəsinə (DGCA) təqdim etmək.

Aviasiya mütəxəssisləri və pilot həmkarlar ittifaqları IndiGo-nu yeni qaydalara uyğunlaşmaqda zəif hazırlıq və laqeydlikdə ittiham ediblər. Keçmiş AirAsia maliyyə direktoru Vijay Gopalan böhranı IndiGo-nun ən son qaydalara uyğunlaşmağa qarşı "çox, çox laqeyd, biganə münasibəti" ilə əlaqələndirib.

"FDTL-nin tam tətbiqindən əvvəl iki illik hazırlıq pəncərəsinə baxmayaraq, aviaşirkət izah edilməyən şəkildə işə qəbulu dondurmuş, başqa şirkətlərdən işçi cəlb etməmək barədə razılaşmalar bağlamış, kartelə bənzər davranışla pilotların əməkhaqqını dondurmuş və digər qısamüddətli planlaşdırma təcrübələri nümayiş etdirmişdir," deyə Hindistan Pilotları Federasiyası 4 dekabr tarixində Press Trust of India xəbər agentliyinə bildirib.

Hindistan nə üçün Uçuş Tapşırığı Vaxtı Məhdudiyyətlərini tətbiq etdi?

Hindistan mülki aviasiya orqanları pilot yorğunluğu və təhlükəsizlik narahatlıqlarını aradan qaldırmaq, onları beynəlxalq standartlara yaxınlaşdırmaq məqsədilə FDTL qaydalarını tətbiq edib.

Bu beynəlxalq standartlar

Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı (ICAO) – qlobal aviasiya standartlarını müəyyən edən və beynəlxalq hava nəqliyyatını koordinasiya edən BMT agentliyi və Avropa İttifaqı Aviasiya Təhlükəsizliyi Agentliyi (EASA) kimi qurumlar tərəfindən müəyyən edilir.

Yeni qaydalar, Hindistandakı Aviaşirkət Pilotları Assosiasiyası (ALPA) da daxil olmaqla, pilot həmkarlar ittifaqları və assosiasiyaları tərəfindən illərlə yenilənmiş yorğunluq qaydaları üçün lobbiçilikdən sonra tətbiq edilib. Onlar uzun, qeyri-müntəzəm iş saatlarından yaranan əməliyyat təhlükəsizlik riskləri və sağlamlıq təsirləri ilə bağlı narahatlıqları qaldırırdılar.

Hindistanda pilotların iş şəraiti necədir?

Hindistan aviaşirkətlərindən birində çalışan kommersiya pilotu Pawan*, anonimlik şərti ilə "Al Jazeera"ya bildirib ki, "Bir aviaşirkətdə işləməzdən əvvəl bir təlim müəssisəsi vasitəsilə təxminən 200 saat uçuş müddəti tamamlamalısınız."

Uşaqlıqda Pawan*, atası da pilot olduğu üçün pilotlar, mühəndislər və hava limanı menecerləri ilə birlikdə bir yaşayış cəmiyyətində yaşayıb. Bu amillər onu pilot olmağa ruhlandırıb.

O əlavə edib ki, illik inflyasiya ilə əlaqəli artımların olduğu bir çox sənayedən fərqli olaraq, pilotların əməkhaqları nadir hallarda artır və faydalar əsasən standartdır – ailə üçün işçi uçuş biletləri, məhdud tibbi sığorta və tibbi səbəblərdən və ya ölümdən lisenziyanın itirilməsi halında kompensasiya.

Hindistanda təxminən on il pilotluq edən Pawan deyib: "Sənayedə 15 ilə yaxın müddətdə şirkətdə işləyən bir çox insanla söhbətlərimdən sonra deyirlər ki, 'Mən 10 il əvvəl qazandığım qədər, bəlkə də daha az qazandığımı hiss edirəm'."

Müxtəlif veb saytlarda Hindistandakı pilotların orta əməkhaqqı üçün müxtəlif hesablamalar var.

Yeni Dehlidə yerləşən FMS Aviasiya Akademiyası, 2025-ci il tarixinə yeni Kommersiya Pilot Lisenziyası (CPL) sahiblərinin illik əməkhaqqının 400.000 rupidən (4.400 dollar) başladığını təxmin edir.

Akademiyaya görə, kommersiya aviaşirkətlərinin baş kapitanlarının illik əməkhaqqı 10 milyon rupidən (120.000 dollar) çox ola bilər. Yeni Dehlidə yerləşən başqa bir aviasiya məktəbi, We One Aviation, baş kapitanların əməkhaqqı üçün eyni rəqəmi göstərir.

Başlanğıc vəzifəsi kiçik ikinci pilot və ya kadetdir. Kifayət qədər uçuş saatından sonra baş pilot vəzifəsinə yüksəlir. 3.000 saatdan çox uçuşdan sonra pilotlar, uçuş üçün tam məsuliyyəti öz üzərinə götürməyə imkan verən kapitan vəzifəsinə yüksəlmək üçün Aviaşirkət Nəqliyyat Pilot Lisenziyası (ATPL) nəzəri testini verirlər.

Hindistan dünyanın digər ölkələri ilə necə müqayisə olunur?

ICAO kimi beynəlxalq qurumlar pilotların yorğunluqdan qaçmaq üçün təhlükəsiz şəkildə həyata keçirə biləcəyi saatların və ya uçuşların sayı üçün konkret məhdudiyyətlər təyin etmir. Müxtəlif ölkələrdə müxtəlif qaydalar var.

Məsələn, Avstraliya Mülki Aviasiya Təhlükəsizliyi İdarəsi (CASA) pilotların hər yeddi günlük dövr ərzində minimum 48 saatlıq fasilə almalı olduğunu bildirir. Gecə iş saatları doqquz-on saatla məhdudlaşdırılır. Açıq bir eniş məhdudiyyəti qeyd edilmir. Melburnda yerləşən Holmes Aviasiya İnstitutuna görə, Avstraliyada pilotlar ildə təxminən 200.000 Avstraliya dolları (134.000 dollar) qazana bilər və kapitanlar ildə 400.000 Avstraliya dollarına (268.000 dollar) qədər qazana bilərlər.

Kanada Aviasiya Qaydalarına əsasən, pilotlar öz normal baza evlərindən uçuşları həyata keçirdikləri hər yeddi günlük dövr ərzində ən azı 36 ardıcıl saat istirahət etməlidirlər. Gecə iş saatları səkkiz-on saatla məhdudlaşdırılır. Gecə enişləri üçün rəsmi məhdudiyyət yoxdur. Ontario əsaslı Flight Trainers institutuna görə, Kanadada pilotlar ildə 38.000 Kanada dolları (27.740 dollar) ilə 250.000 Kanada dolları (182.500 dollar) arasında qazana bilərlər.

EASA həftəlik istirahət müddətini minimum 36 saat müəyyən edir ki, bu da kompensasiya ilə 24 saata qədər azaldıla bilər. ERI İqtisadi Tədqiqat İnstitutuna görə, 2025-ci il tarixinə 17 Avropa ölkəsində aviaşirkət pilotlarının orta illik əməkhaqları Rumıniyada 32.299 avrodan (35.000 dollar) İsveçrədə 113.672 avroya (122.776 dollar) qədər dəyişir.

Birləşmiş Ştatlarda uçuş heyəti üzvləri hər yeddi günlük iş dövrü ərzində bütün vəzifələrdən 30 ardıcıl saat azad olurlar. Gecə iş saatları doqquz-on saatla məhdudlaşdırılır. Gecə enişləri üçün rəsmi məhdudiyyət yoxdur. ABŞ Əmək Statistikaları Bürosuna görə, 2024-cü ildə kommersiya pilotları üçün orta əməkhaqqı ildə 198.100 dollar təşkil edib.

24 saat