Nəqliyyat Nazirliyindən Yük Traktorları Üçün Yeni Tələb
Nəqliyyat sahəsində təhlükəsizliyi artırmaq məqsədilə Nəqliyyat Nazirliyi bütün yük traktorları üçün yeni bir tələb irəli sürüb. Bu tələbə əsasən, 2026-cı il oktyabrın 1-dən etibarən bütün yük traktorları Nəqliyyat Vasitələrinin Yerini Təyin Edən Cihazlarla (NVYTEC) təchiz olunmalıdır.
Yer İzləmə Cihazları və RFID Texnologiyası İnteqrasiyası
Nazirliyin hazırladığı yeni qaydalara əsasən, NVYTEC cihazları RFID ötürücüsü ilə inteqrasiya olunmalıdır. Bu, qoşqunun radio tezlikli identifikasiya məlumatlarını oxumağa və arxa sistemə ötürməyə imkan verəcək. Bu tədbir, qoşquların izlənməsini asanlaşdıracaq və yol təhlükəsizliyini daha da artıracaq.
Qeyd edək ki, Nəqliyyat Nazirliyi sələfi Mərkəzi Motorlu Nəqliyyat Vasitələri Qaydalarına dəyişikliklər etmək üçün müvafiq bildiriş yayımlayıb. Bildirişdə qeyd olunur ki, 2026-cı il oktyabrın 1-dən sonra bütün yük traktorları AIS-140 standartlarına uyğun NVYTEC cihazları ilə təchiz edilməlidir.
Qoşqular üçün RFID Etiketləri
Bildirişdə həmçinin, bütün qoşquların elektron identifikasiyanı və traktorlarla əlaqəni təmin etmək üçün IS 16722:2018 standartına uyğun passiv RFID etiketləri ilə təchiz edilməsi tələb olunur. Bu, nəqliyyat vasitələrinin daha effektiv şəkildə idarə olunmasına və izlənməsinə kömək edəcək.
Hadisə Məlumat Qeyd Ediciləri
Bundan əlavə, 2027-ci il aprelin 1-dən etibarən bütün yük traktorları kritik nəqliyyat vasitəsi məlumatlarını ələ keçirmək və saxlamaq üçün Hadisə Məlumat Qeyd Edicisi (HMQE) ilə təchiz olunmalıdır. Bu cihaz, əməliyyat hadisələrini təhlil etmək və təhlükəsizlik monitorinqini yaxşılaşdırmaq üçün lazımi parametrləri qeydə alacaq.
Nazirlik, maraqlı tərəflərə bu təkliflər barədə rəy bildirmək üçün 30 gün vaxt verib.
Oxucu Şərhləri
Bu keçmiş təcrübələrdən çıxarıla bilən əsas dərs, texnologiyanın tətbiqinin yalnız texniki tərəflərini deyil, həm də sosial-iqtisadi və hüquqi aspektlərini əhatə edən hərtərəfli planlaşdırma tələb etməsidir. Hazırkı vəziyyətin fərqli olması üçün Nəqliyyat Nazirliyinin bu mümkün problemləri əvvəlcədən araşdırması və müvafiq tədbirlər planı hazırlaması zəruridir. Məsələn, NVYTEC sisteminin gizlilik siyasətinin aydınlığı, quraşdırma və istismar xərclərinin ədalətli bölgüsü, texniki dəstək infrastrukturu və potensial problemlərin həlli mexanizminin mövcudluğu vacibdir. Əks halda, 2026-cı il oktyabr ayına qədər müvəffəqiyyətli tətbiq, bu cür planlaşdırmanın olmaması səbəbindən yeni problemlərə səbəb ola bilər.
Beləliklə, Nəqliyyat Nazirliyinin maliyyə yardımı proqramı yaradaraq, xüsusən kiçik və orta ölçülü müəssisələr üçün NVYTEC cihazlarının quraşdırılması ilə əlaqəli xərcləri azaltması daha səmərəli yanaşma ola bilər. Bu cür bir proqram həm təhlükəsizliyin artırılmasını, həm də iqtisadi təsirləri minimuma endirməyi təmin edər. Həmçinin, texnologiyanın tətbiqi ilə bağlı potensial çətinliklərin aradan qaldırılması üçün daha ətraflı təlim proqramlarının hazırlanması və şirkətlərin bu texnologiya ilə tanış olmasına kömək etmək üçün kifayət qədər vaxt ayrılması vacibdir.
Bu təklifin iqtisadi təsirləri digər ölkələrdəki oxşar təcrübələr əsasında daha dəqiq qiymətləndirilə bilər. Məsələn, Avropa İttifaqında artıq uzun müddətdir ki, nəqliyyat vasitələrinin izlənməsi sistemləri tətbiq olunur. Bu sistemlərin təsirlərinin uzunmüddətli analizi, həm müsbət, həm də mənfi aspektlərin daha aydın görünməsinə imkan verər. Həmçinin, bu sistemin kiçik və orta ölçülü daşıyıcı müəssisələrinə təsirinin nə dərəcədə olacağı da aydınlaşdırılmalıdır.
Bundan əlavə, məlumatların məxfiliyi və gizlilik prinsiplərinin qorunması da vacibdir. NVYTEC sistemindən toplanan məlumatların necə istifadə ediləcəyi və qorunacağı barədə açıq və ətraflı məlumatlar oxuculara təqdim edilməlidir.
Beləliklə, 2026-cı il oktyabr ayına qədər bütün yük avtomobillərinə NVYTEC cihazlarının quraşdırılması ilə bağlı tələbin tətbiqi nə dərəcədə real və faydalıdır və hansı dəyişikliklər əlavə olaraq edilməlidir ki, bu sistem həm səmərəli olsun, həm də daşıyıcılar üçün iqtisadi cəhətdən məqbul olsun?
Şərh Yaz