Honda şirkəti Hindistan bazarında daha çox bioetanol ilə işləyən iki təkərli nəqliyyat vasitəsi buraxmağa hazırlaşır. Şirkətin baş mühəndisi Ryuta Niimura bu barədə məlumat verərək, gələcəkdə hansı modelin təqdim olunacağının sirr olduğunu, lakin Honda-nın Hindistan müştərilərinə bioetanol yanacağı ilə işləyən nəqliyyat vasitələri təklif etməyə hazır olduğunu bildirib.
Niimura, Hindistanın bioetanol infrastrukturunun inkişafı və yerli xammalın əlçatan olması səbəbindən ölkənin aşağı karbonlu mobilliyi genişləndirmək üçün əlverişli mövqedə olduğunu vurğulayıb. O, Hindistanın bütün enerji mənbələrindən istifadə edərək həm iqtisadi inkişafa, həm də karbon qazı emissiyalarının azaldılmasına nail olmaq potensialına malik olduğunu qeyd edib.
Honda rəsmisi bioetanol yanacağının Hindistanın iki təkərli nəqliyyat vasitələri seqmentində emissiyaları azaltmaq üçün ən sürətli və praktik yol olduğunu bildirib. Elektrikli nəqliyyat vasitələri heç bir tullantı yaratmasa da, Niimura batareya istehsalının əhəmiyyətli karbon izi daşıdığını qeyd edib.
Braziliya modeli: Uğurlu təcrübə
"Bioetanol ilə işləyən daxili yanma mühərrikləri nəqliyyat vasitəsinin ömrü boyu müqayisə edilə bilən və ya daha yaxşı nəticələr əldə edə bilər", - deyə o izah edib. "Biz aşağı karbonlu enerji ilə işləyə bilən və sərfəli qiymətə olan nəqliyyat vasitələri istehsal etməliyik."
Honda-nın bioetanol yanacağına olan marağı şirkətin Braziliyadakı təcrübəsi ilə əlaqədardır. Şirkət 2009-cu ildə dünyada ilk bioetanol yanacağı ilə işləyən CG 150 Titan Mix motosikletini təqdim edib. Ölkənin 2019-cu ildə tətbiq etdiyi RenovaBio siyasəti istehsalçılar, yanacaq istehsalçıları və istehlakçılar üçün stimullar yaradaraq bioetanol yanacağının qəbulunu sürətləndirib.
Niimura, Braziliyanın heç kimə ağrı vermədən bioetanol yanacağının yayılmasına nail olduğunu deyərək, hökumət dəstəyinin bioetanol infrastrukturunun və nəqliyyat vasitələrinin paralel inkişafını təmin etdiyini əlavə edib.
Hindistanda bioetanol istehsalının artımı
Hindistanda bioetanol istehsalı 2018-ci ildə qəbul edilən bioetanol siyasətindən sonra genişlənib. Bu siyasət çoxsaylı xammallardan istifadəyə imkan yaradaraq idxal edilən neft və qazdan asılılığı azaldıb. Niimura bu yanaşmanın sosial-iqtisadi faydalar təklif etdiyini də bildirib.
"Bioetanol üçün məhsul istehsalı kənd təsərrüfatının inkişafına töhfə verir", - deyə o qeyd edib. "İstehsalın artırılması gəlirləri artıracaq və fermerlərin həyatını daha da yaxşılaşdıracaq."
Honda-nın karbon neytrallığı hədəfi
Honda, 2040-cı illərə qədər bütün məhsulları üçün karbon neytrallığına nail olmağı hədəfləyir. Niimura, digər texnologiyaların uzunmüddətli qarışığın bir hissəsi olacağını qəbul edərək, bioetanol yanacağının yaxın perspektivdə ən sürətli tətbiq edilə bilən seçim olduğunu vurğulayıb.
Honda ilk bioetanol yanacağı ilə işləyən motosikletini Hindistanda 2024-cü ilin oktyabrında təqdim edib. Şirkət hazırda daxili bazarda CB300F bioetanol variantını təklif edir.
Siyasətçilər bioetanol sahəsinin inkişafına xüsusi diqqət yetirirlər.
Oxucu Şərhləri
Bu vəziyyəti, bir neçə il əvvəl Braziliyada flex-yakıtlı avtomobillərin geniş yayılması ilə müqayisə etmək olar. Braziliyada, şəkər qamışından bol miqdarda bioetanol istehsalı və hökumətin bu yanacaq növünü təşviq edən siyasətləri, flex-yakıtlı avtomobillərin bazar payının sürətlə artmasına səbəb oldu. O dövrdə də bir çox avtomobil istehsalçısı, adi benzinlə yanaşı, bioetanol da istifadə edə bilən modellərini Braziliya bazarına təqdim etdi. Bu, yalnız ətraf mühitə təsiri azaltmaqla qalmadı, həm də ölkənin enerji təhlükəsizliyini artırdı.
Bu parallelə əsasən, Hindistanın da bioetanol istehsalı və istifadəsi sahəsində böyük potensiala malik olması diqqət çəkir. Lakin, Braziliyadakı vəziyyətdən fərqli olaraq, Hindistanda hələ də elektrikli nəqliyyat vasitələrinin daha çox qabarıq bir şəkildə təşviq olunduğunu görürük. Bu baxımdan, Honda-nın bioetanol üzərində dayanması iki cür şərh oluna bilər: ya şirkət Hindistanın mövcud infrastrukturuna və bioetanol istehsalı imkanlarına daha realçı yanaşır, ya da digər istehsalçıların təklif etdiyi elektrikli modellərdən fərqlənməyə çalışır.
Keçmişdəki bu təcrübədən çıxarıla biləcək əsas dərslərdən biri, hər bazarın öz xüsusiyyətlərinə uyğunlaşdırılmış strategiyaların vacibliyidir. Qlobal trendləri təqib etmək əsas olsa da, yerli resurslar, istehlakçı davranışları və hökumət siyasətləri də nəzərə alınmalıdır. Honda-nın Hindistandakı bu addımı, şirkətin qlobal "karbon neytrallığı" hədəfinə çatmaq üçün müxtəlif yolları bir arada götürmək istədiyini göstərə bilər. Həmçinin, bu qərarın uzunmüddətli uğuru, Hindistanda bioetanolun istehsalı, daşınması və qiymətinin sabitliyi kimi amillərdən asılı olacaq.
Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: bioetanol istehsalının özü də ətraf mühitə müəyyən təsirlər göstərə bilər. Məsələn, əkin sahələrinin artması meşələrin qırılmasına və ya su ehtiyatlarının istifadəsinin çoxalmasına səbəb ola bilər. Bundan əlavə, iki təkərli nəqliyyat vasitələrinin mühərriklərində bioetanol istifadəsi zamanı əmələ gələn digər emissiyaların (məsələn, azot oksidləri) hansı səviyyədə olacağını və bu emissiyaların Hindistanın hava keyfiyyəti standartlarına uyğunluğunu necə təmin edəcəyini də dəyərləndirmək lazımdır. Elektrikli nəqliyyat vasitələrinin yayılmasının sürətləndirilməsi ilə müqayisədə bioetanolun uzunmüddətli effektivliyi və ətraf mühitə təsiri nə dərəcədə rəqabətə davamlıdır?
Bu paralelə baxsaq, Honda-nın Hindistandakı mövcud vəziyyətdə həm elektrikli nəqliyyat vasitələrinə, həm də bioetanola üstünlük verməsi, Braziliyanın 20 il əvvəlki strategiyasından bir qədər fərqlidir. Braziliyada o zaman prioritet əsasən bir texnologiya (flex-fuel) idi, çünki o dövrün texnoloji imkanları və qlobal trendlər fərqli idi.
Keçmiş təcrübələrdən əldə edilən ən mühüm dərs, yalnız bir "super" həllə fokuslanmağın uzunmüddətli perspektivdə riskli ola bilməsidir. Enerji bazarları və texnologiyalar daim dəyişir. Hindistanın hazırkı yanaşması isə daha çevik və diversifikasiya edilmiş bir strategiya olduğunu göstərir. Elektrikli nəqliyyat vasitələri "sıfır emissiya" hədəfinə doğru getmək üçün vacibdir, lakin bioetanol kimi alternativ yanacaqların mövcudluğu, infrastruktura və istehlakçı seçimlərinə uyğun olaraq karbon emissiyalarının azaldılması üçün əlavə bir yol təklif edir.
Burada maraqlı bir sual yaranır: Honda, Hindistanda bioetanol infrastrukturunun inkişafını nə dərəcədə təsir edə biləcək? Braziliyada hökumət dəstəyi bu keçiddə mühüm rol oynamışdı. Hindistanda şirkətin bu sahədə dövlət siyasətləri ilə hansı səviyyədə əməkdaşlıq edəcəyi, bu strategiyanın uğurunu müəyyən edəcək əsas amillərdən biri olacaq.
Bu paralelo baxdıqda, Hindistanın mövcud vəziyyəti ilə Braziliyanın keçmiş təcrübəsi arasında bir sıra oxşarlıqlar görünür. Hər iki halda, enerji təhlükəsizliyi və milli resurslardan istifadə əsas motivasiya rolunu oynayır. Lakin, fərqlər də diqqət çəkir. Braziliyadakı etanol siyasəti daha çox hökumət tərəfindən birbaşa dəstəklənən milli bir proqram şəklində idi. Honda-nın Hindistandakı planı isə daha çox şirkətin öz strategiyasına və bazarın tələbatına əsaslanır.
Keçmiş Braziliya təcrübəsindən çıxarıla biləcək əsas dərslərdən biri, bio yanacaqların geniş miqyaslı istifadəsinin sosial-iqtisadi nəticələrə təsiridir. O dövrdə Braziliyada şəkər qamışı əkinlərinin genişlənməsi, digər kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalına mənfi təsir göstərmiş və bu da ərzaq qiymətlərinin artmasına səbəb olmuşdu. Hindistan, öz bioetanol istehsalını genişləndirərkən, kənd təsərrüfatı sektoruna, ətraf mühitə və qida təhlükəsizliyinə potensial təsirləri nəzərə almalıdır. Hazırkı texnologiyaların inkişafı və enerji bazarının qlobal dinamikası da bu vəziyyəti Braziliyanın təcrübəsindən fərqləndirən amillərdir.
Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: Bioetanolun istehsalı və istifadəsi ilə bağlı ekoloji təsirlər tamamilə aydınlaşdırılıbmı? Məsələn, bioetanol istehsalı üçün sahələrin ayrılması nəticəsində kənd təsərrüfatı torpaqlarından istifadənin dəyişməsi və bunun qida təhlükəsizliyinə potensial təsiri necə qiymətləndirilir? Həmçinin, bioetanol yanacaqlarının emal olunması və daşınması zamanı ortaya çıxan emissiyalar, son məhsulun emissiya profilini necə təsir edir? Bu məsələlərin araşdırılması, bioetanolun "təmiz" yanacaq kimi tam təsvir edilə bilməsi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Hindistanın hazırkı mövqeyi Braziliyanın keçmiş təcrübəsi ilə müqayisə olunduqda, bir neçə vacib fərq nəzərə çarpır. Birincisi, Hindistanın qlobal iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə və karbon emissiyalarını azaltma hədəfləri daha ön plandadır. İkincisi, Hindistanda elektrikli nəqliyyat vasitələri (EV) bazarı da sürətlə inkişaf edir. Bu, Hondanın bioetanolu EV-lərlə paralel bir strategiya kimi qəbul etməsinə səbəb olur, Braziliyadakı ilk təşəbbüsdən fərqli olaraq ki, orada etanol əsas və yeganə prioritet idi.
Braziliya təcrübəsindən çıxarıla biləcək əsas dərslərdən biri, yanacaq tədarükünün etibarlılığı, istehsal xərcləri və infrastrukturun uyğunluğu kimi amillərin texnologiyanın uğurunda həlledici rol oynamasıdır. Honda Hindistanda bu faktorları necə idarə edəcək, xüsusən də ölkənin geniş ərazisi və müxtəlif bölgələrində bioetanolun mövcudluğu və etibarlılığı baxımından, maraqlı bir məsələ olaraq qalır. Həmçinin, müştərilərin bioetanol yanacaqlarına, xüsusən də iki təkərli nəqliyyat vasitələri üçün, nə dərəcədə maraqlı olacağı da diqqətlə izlənilməlidir.
Bu təcrübənin Hindistana tətbiq edilməsi kontekstində bəzi məqamları nəzərə almaq lazımdır. Birincisi, Braziliyanın təbii şəraitləri və böyük şəkər qamışı istehsalı, etanola əsaslanan yanacağın geniş miqyasda istehsalı üçün əlverişli şərait yaradır. Hindistanın da kənd təsərrüfatı potensialı böyük olsa da, bioetanol istehsalı üçün uyğun xammalın mövcudluğu və logistikası ilə bağlı çətinliklər ola bilər. İkincisi, Braziliyada flex-fuel texnologiyasının uğuru, hökumətin qətiyyətli siyasət dəstəyi və istehlakçıların bu texnologiyaya adaptasiyası ilə birbaşa əlaqədardır. Honda-nın Hindistandakı strategiyasının uğurlu olub-olmaması da bu iki amildən asılı olacaq.
Keçmiş təcrübələrdən çıxarıla biləcək ən əhəmiyyətli dərslərdən biri, texnologiyanın özü qədər, onun geniş miqyasda qəbul olunması üçün yaradılan ekosistemdir. Bu, yalnız istehsalçıların deyil, həm də hökumətin, yanacaq təchizatçılarının və istehlakçıların birgə səylərini tələb edir. Honda-nın Hindistandakı gələcək addımları, bu yanaşmanın nə qədər uğurlu olacağını müəyyən edəcəkdir. Eləcə də, elektrikli nəqliyyat vasitələri ilə yanaşı, bioetanol kimi alternativ yanacaqların da bazar payını artırması, mövcud infrastrukturun və enerji siyasətlərinin də bu məqsədlə uyğunlaşdırılmasını tələb edəcəkdir.
Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: bioetanol istehsalının özü ətraf mühitə təsirləri tamamilə neytral deyil. Gerekli bitkilərin becərilməsi üçün torpaq istifadəsi, su istehlakı və gübrələrdən istifadə kimi məsələlər bioetanolun "yaşıl" statusunu şübhə altına ala bilər. Həmçinin, bioetanolun yanacaq kimi istifadəsi zamanı ortaya çıxan emissiyaların hansı miqdarda azaldığı və bu azalmaların elektrikli nəqliyyat vasitələri ilə müqayisədə hansı ölçüdə olduğu barədə daha ətraflı məlumatlar həm istehlakçılar, həm də tənzimləyici orqanlar üçün mühüm olardı. Digər tərəfdən, Hindistan kimi böyük bir bazarda bu texnologiyanın uzunmüddətli uğuru, təkcə Honda-nın strategiyasından deyil, həm də hökumətin subsidiyaları, yanacaq qiymətləri və istehlakçıların qəbulu kimi digər amillərdən də asılı olacaq.
Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: flex-yakıtlı texnologiyanın Hindistanın gələcək enerji siyasətləri ilə tam uyğunluğunu təmin edib-etməyəcəyi sual doğurur. Bioetanolun istehsalı və paylanması zamanı yarana biləcək ekoloji təsirlər, xüsusən də əkin sahələrinin genişləndirilməsi ilə bağlı potensial mənfi nəticələr nəzərə alınıbmı? Əlavə olaraq, istehlakçıların bu yeni yanacaq növünə adaptasiyası və bunun uzunmüddətli qənaətcilliyi barədə konkret məlumatlar varmı? Məsələn, bioetanolun əldə edilməsi üçün xammalın kənd təsərrüfatı məhsullarından istifadə olunması, qida təhlükəsizliyi məsələləri ilə də kəsişə bilər.
Hindistanın hazırkı vəziyyətində Honda-nın bu addımı, əsasən karbon emissiyalarını azaltmaq və təkmilləşən texnologiyaları tətbiq etmək məqsədi daşıyır. Braziliyanın təcrübəsindən fərqli olaraq, burada əsas hərəkətverici qüvvə təhlükəsizlik deyil, ətraf mühitin mühafizəsi və davamlılıqdır. Lakin, keçmişdəki örnəklərdən çıxarılan dərslər mövcuddur. Bioetanolun geniş miqyasda tətbiqi üçün yanacaq istehsalı infrastrukturunun, yanacağın keyfiyyətinin standartlaşdırılmasının və istifadəçilər arasında məlumatlılığın artırılmasının vacibliyi aydın görünür. Əgər Honda bu məsələləri həll edə bilsə və müştərilərə etibarlı və sərfəli həllər təklif etsə, Hindistanda bu texnologiyanın uğurlu ola biləcəyini demək olar. Qeyd etmək lazımdır ki, elektrikli nəqliyyat vasitələrinin də getdikcə artan populyarlığı fonunda, bioetanol kimi həllərin bu bazarda necə bir mövqe tutacağını izləmək maraqlı olacaq.
Lakin, Hindistan kontekstində bioetanolun yayılmasının bir sıra çətinlikləri də ola bilər. Məsələn, bioetanolun istehsalı üçün tələb olunan şəkər qamışı və ya qarğıdalı kimi bitkilərin əkin sahələri ilə bağlı "ərzaq-yanacaq mübahisəsi" sosial-iqtisadi narahatlıqlara yol aça bilər. Qeyd olunan məqalədə şirkətin hansı xüsusi bioetanol qarışımı (məsələn, E10, E20 və ya daha yüksək nisbətlər) üzərində çalışdığı barədə ətraflı məlumat verilməməsi də maraqlıdır. Digər ölkələrdə, o cümlədən Avropa İttifaqında, bioetanolun tətbiqi daha çox avtomobillərdə və müəyyən standartlarla tənzimlənir.
Bu baxımdan, Honda-nın Hindistanda iki təkərli nəqliyyat vasitələri üçün bioetanol texnologiyasını genişləndirməsi, ölkənin enerji strategiyası, kənd təsərrüfatı siyasətləri və istehlakçıların qəbulu kimi bir çox amillərin bir-birinə təsir edəcəyi bir proses olacaq. Belə bir texnologiyanın uzunmüddətli müvəffəqiyyəti üçün infrastrukturun (məsələn, yanacaqdoldurma məntəqələrində bioetanolun mövcudluğu) və istehlakçıların məlumatlandırılmasının təmin edilməsi necə təsirli ola bilər?
Şərh Yaz